Αλήθεια υπάρχει κάποιος άνθρωπος στον πλανήτη που δεν γνωρίζει τη αλυσίδα Mcdonald’s ; Μάλλον ελάχιστοι…
Η McDonald’s είναι μία από τις πιο γνωστές, πιο αμερικανικές, πιο επιτυχημένες και πιο δημοφιλείς μάρκες γρήγορου φαγητού στον πλανήτη. Στη λίστα “παγκόσμιας δημοφιλίας” δίπλα στον Μίκυ Μάους και στην Coca Cola βρίσκονται οι «χρυσές καμάρες» της McDonald’s με περισσότερα από 30.000 εστιατόρια σε 100 χώρες. Και όλη αυτή η απίστευτη πορεία και επιτυχία ξεκίνησε από ένα κιόσκι με hot dog!
Η ιστορία της μεγαλύτερης αλυσίδας Fast Food στον κόσμο
Οι αδερφοί Maurice και Richard McDonald ξεκίνησαν το πρώτο εστιατόριο McDonald’s το 1948 στο San Bernardino της Καλιφόρνια. Αυτό το εστιατόριο ήταν το δεύτερο εγχείρημα των αδελφών στη βιομηχανία τροφίμων. Το πρώτο τους ήταν ένα περίπτερο για χοτ-ντογκ που είχαν στο Santa Anita. Τα δύο αδέλφια άφησαν τα Hot dog και αποφάσισαν να ασχοληθούν με burger, πατάτες και μιλκ σέικ, πουλώντας στη μισή τιμή και στον μισό χρόνο από τα άλλα ανταγωνιστικά παρακείμενα εστιατόρια. Και πως το πέτυχαν αυτό; Άλλαξαν τον τρόπο λειτουργίας του εστιατορίου και εξυπηρέτησης των πελατών. Αντί λοιπόν να εξυπηρετούν τους πελάτες σερβιτόροι, που μέχρι τότε ήταν η συνήθης πρακτική στην Αμερική και όχι μόνο, τοποθέτησαν πάγκο self-service. Επίσης κατήργησαν την ετοιμασία γευμάτων κατά παραγγελία και, ετοίμαζαν τα Burger νωρίτερα και τα διατηρούσαν ζεστά κάτω από λαμπτήρες θερμότητας υψηλής ισχύος. Σε μεταγενέστερα απομνημονεύματα, τα αδέρφια απέδιδαν τη νέα διαδικασία τους στον Χένρι Φορντ, λέγοντας ότι σχεδίασαν το εστιατόριό τους γύρω από τις γραμμές συναρμολόγησης του στο Ντιτρόιτ!
Σίγουρα τότε δεν θα μπορούσαν να φανταστούν ότι αυτός ο τρόπος λειτουργίας θα ταξίδευε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και θα τον υιοθετούσαν εκατοντάδες χιλιάδες εστιατόρια γρήγορου φαγητού στον κόσμο. Τα αδέλφια McDonald έκαναν χρυσές δουλειές και μάλιστα είχαν αδειοδοτήσει και ένα μικρό αριθμό εστιατορίων franchise στην Αριζόνα και την Καλιφόρνια.
Ο νέος τρόπος εξυπηρέτησης τράβηξε την προσοχή του πωλητή συσκευών κουζίνας Ray Kroc που προμήθευε το εστιατόριο με εξοπλισμό εστίασης ο οποίος πρότεινε στα αδέλφια McDonald να αγοράσει τα δικαιώματα για το franchise. Εκείνοι δέχθηκαν και το 1955 ο Kroc ίδρυσε την McDonald’s Corporation και άνοιξε το πρώτο του εστιατόριο με franchise στο Des Plaines του Ιλινόις. Το 1956 η εταιρεία Franchise αναπτύσσει ένα οικονομικό μοντέλο στο οποίο η McDonald’s θα κατέχει τη γη στην οποία οι δικαιοδόχοι της χτίζουν τα εστιατόρια τους. Αυτό το μοντέλο συνεχίζεται μέχρι σήμερα και συχνά θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές οικονομικές αποφάσεις που έχει λάβει ποτέ η εταιρεία. Μέχρι το 1961, ο Kroc είχε εξαγοράσει πλήρως τους ιδρυτές, έναντι περίπου 2,4 εκατομμυρίων ευρώ και διευθύνει την εταιρεία ο ίδιος.
Η McDonald’s συνέχισε την ταχεία ανάπτυξή της για πάνω από 70 χρόνια και, ενώ έχει κερδίσει και χάσει πελάτες, νέα εστιατόρια συνεχίζουν να ανοίγουν με σταθερό ρυθμό.
Μηνύσεις, διαμάχες και η γνωστή «μήνυση του καφέ»
Τα McDonald’s έχουν γίνει στόχος πολλών αγωγών υψηλού προφίλ κατά τη διάρκεια της ζωής της εταιρείας. Πιο αξιοσημείωτη ήταν η περιβόητη «μήνυση καφέ» των αρχών της δεκαετίας του 1990.
Το 1994, η 79χρονη Stella Liebeck μήνυσε την εταιρεία όταν χύθηκε πάνω της ο καφές που έπινε προκαλώντας της εγκαύματα τρίτου βαθμού στα πόδια και τους μηρούς. Τα McDonald’s είχαν ζεστάνει τον καφέ σε πάνω από 190 βαθμούς. Η εταιρεία αρνήθηκε να πληρώσει για τη θεραπεία της Liebeck που κόστισε πάνω από 20.000 δολάρια καθώς η ηλικιωμένη υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση δέρματος. Αντίθετα, πρόσφερε 800 δολάρια ως αποζημίωση, οδηγώντας τελικά στη μήνυση. Η Υπόθεση πήρε μεγάλη δημοσιότητα και τελικά το δικαστήριο επιδίκασε στη Stella Liebeck 200.000 δολάρια ως αποζημίωση συν 2,7 εκατομμύρια δολάρια ως τιμωρητική αποζημίωση. Σύμφωνα με τους The New York Times , οι ένορκοι κατέληξαν σε αυτό το νούμερο από την πρόταση των δικηγόρων να τιμωρήσει τα McDonald’s για δύο ημέρες εσόδων από καφέ, περίπου 1,35 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα. Τελικά τα δύο μέρη κατέληξαν σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με άγνωστο ποσό
Πιο πρόσφατα οι εργαζόμενοι των McDonald’s σε περισσότερες από δέκα πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών έκαναν απεργία ζητώντας από την αλυσίδα εστιατορίων να αλλάξει τακτική απέναντι στις υπαλλήλους, οι οποίες πέφτουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στα καταστήματά της.
Επίσης τα McDonald’s έχουν κατηγορηθεί πολλάκις για τα προϊόντα τους και τον αντίκτυπο τους στην υγεία. Οι επικριτές συνδέουν την αλυσίδα με την παχυσαρκία των αμερικανών και υποστηρίζουν ότι η κίνησή της προς χαμηλού κόστους και χαμηλής ποιότητας γεύματα έχει συμβάλει ουσιαστικά σε αυτό το πρόβλημα. Αναμφισβήτητα το αποκορύφωμα αυτού του κακού τύπου ήρθε με το ντοκιμαντέρ “Super Size Me” του 2004, στο οποίο ο κινηματογραφιστής Morgan Spurlock δεν έτρωγε τίποτα άλλο εκτός από τα γεύματα του McDonald’s και πάντα δεχόταν την πρόταση ενός ταμία για “super size” γεύμα. Η ταινία του Spurlock επικεντρώθηκε στους δραματικούς τρόπους με τους οποίους η κατανάλωση μόνο φαγητού McDonald’s επηρέαζε την υγεία του, συμπεριλαμβανομένων των προειδοποιήσεων από τον γιατρό του ότι αυτή η δίαιτα θα μπορούσε να τον σκοτώσει. Κατά τη διάρκεια του πειράματός του που διήρκεσε ένα μήνα έπαιρνε σχεδόν ένα κιλό την ημέρα!
Οι κριτικοί αυτής της ταινίας έχουν επισημάνει ότι δείχνει μόνο τι συμβαίνει όταν κάνετε κατάχρηση ενός προϊόντος. Συγκεκριμένα, η McDonald’s απάντησε στην ταινία του Spurlock υποστηρίζοντας ότι δεν συνιστά στους ανθρώπους να τρώνε εκεί κάθε μέρα με τον τρόπο που φαίνεται.
Οι σημαντικότεροι σταθμοί στην πορεία της πολυεθνικής
- 1962/63 – Η McDonald’s λανσάρει τα δύο πιο αναγνωρίσιμα λογότυπά της: τις χρυσές αψίδες και το Ronald McDonald.
- 1965 – Η McDonald’s λανσάρει τη δημόσια μετοχή της
- 1967 – Ο Kroc απωθεί τον CEO Sonnenborn και παίρνει ο ίδιος τη θέση του. Την ίδια χρονιά, τα McDonald’s ανοίγουν το πρώτο διεθνές εστιατόριο στον Καναδά.
- 1974 – Ανοίγει το πρώτο Ronald McDonald House.
- 1984 – Πεθαίνει ο Κροκ.
- 1990 – Η McDonald’s ανοίγει ένα εστιατόριο στην πλατεία Πούσκιν της Μόσχας. Δεδομένης της πολιτικής κατάστασης, η κίνηση σηματοδοτεί το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του εστιατορίου, εξυπηρέτησε περισσότερους από 30.000 Ρώσους πολίτες την πρώτη μέρα.
- 1993 – Η εταιρεία ανοίγει το πρώτο της McCafe, στην Αυστραλία.
- 1996 – Τα McDonald’s εισέρχονται σε μια εποχή ραγδαίας ανάπτυξης. Από το 1988 έως το 1996 η εταιρεία διπλασιάζει τον αριθμό των εστιατορίων της, ανοίγοντας 20.000 τοποθεσίες.
- 1998/1999 – Η McDonald’s ως εταιρεία αρχίζει να επεκτείνεται επιθετικά πέρα από το παραδοσιακό επιχειρηματικό της μοντέλο. Εξαγοράζει εταιρείες όπως η Chipotle (CMG) και η Boston Market.
- 2000 – Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1990, τα McDonald’s έχουν ανοίξει περισσότερα από 11.000 εστιατόρια εκτός ΗΠΑ.
- 2013 – Σε μια άλλη συμβολική στιγμή, η McDonald’s ανοίγει το πρώτο της εστιατόριο στο Βιετνάμ.
- 2015 – Σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει νέα ενέργεια γύρω από το εμπορικό σήμα της, η McDonald’s λανσάρει το ολοήμερο μενού πρωινού της. Αυτό έχει σε μεγάλο βαθμό θεωρηθεί ως αποτυχία, καθώς θεωρήθηκε γενικά ως διάσπαση μιας υπάρχουσας πελατειακής βάσης αντί για την εισαγωγή νέων πελατών στο εστιατόριο.
Σύγχρονο McDonald’s
Τα τελευταία χρόνια τα McDonald’s ήταν ένα από τα πολλά εστιατόρια γρήγορου φαγητού που στοχοποιήθηκαν από το εργατικό κίνημα για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες και τις πρακτικές προσλήψεων. Η Διεθνής Ένωση Υπαλλήλων Υπηρεσιών έχει οδηγήσει σε πολλαπλές απεργίες κατά τοποθεσιών φαστ φουντ, συμπεριλαμβανομένων συχνά εστιατορίων McDonald’s. Αυτό έγινε γνωστό ως «Αγώνας για Δεκαπέντε», μια πρωτοβουλία για να αυξηθεί ο εθνικός κατώτατος μισθός στα 15 $ την ώρα.
Ενώ η McDonald’s δεν έχει λάβει επιθετική στάση για το θέμα, έχει αρχίσει σιγά-σιγά να κυκλοφορεί αυτοματοποιημένα περίπτερα παραγγελιών σε ορισμένα από τα εστιατόριά της. Στη συνέχεια, το 2019, εξαγόρασε την εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Apprente . Αυτή η εξαγορά θεωρείται γενικά ως ένα μήνυμα ότι η McDonald’s σκοπεύει να δώσει περαιτέρω έμφαση σε ένα επιχειρηματικό μοντέλο χαμηλών εργαζομένων, υψηλής τεχνολογίας και αυτοεξυπηρέτησης για τη μείωση του κόστους.
Ακολουθήστε το Cibum 
