Τα φύλλα αμπέλου αποτελούν εξαιρετική πηγή φαινολικών ενώσεων με αντιοξειδωτικές επιδράσεις ενώ παράλληλα συνδέονται με έλεγχο φλεγμονωδών διαταραχών, πόνου, αιμορραγίας και υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Ενώ το κρασί και τα σταφύλια είναι τα πιο γνωστά και πολύτιμα αμπελοοινικά προϊόντα, παράγονται επίσης πολλά απόβλητα από αυτή τη βιομηχανία, όπως το γλεύκους, το νερό σταφυλιών και τα φύλλα, με το τελευταίο να είναι ένα από τα πιο άφθονα απόβλητα στη βιομηχανία οίνου. Αυτό το υποπροϊόν θεωρείται λιχουδιά σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Λεκάνης της Μεσογείου, όπως τα πολύ γνωστά και αγαπημένα μας ντολμαδάκια! Στην πραγματικότητα, μεσογειακές χώρες όπως η Τουρκία, η Ελλάδα και η Βουλγαρία καλλιεργούν συγκεκριμένες ποικιλίες αμπέλου ειδικά για την κατανάλωση νωπών και διατηρημένων φύλλων.
Η μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλά οφέλη για την υγεία, δηλαδή για τις καρδιομεταβολικές ασθένειες, τον διαβήτη και την πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνου. Επιπλέον, πρόσφατα επισημάνθηκε ο αντίκτυπός της στη μείωση του κινδύνου ψυχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης. Η ευρύτερη συμπερίληψη αυτού του υποπροϊόντος στην ανθρώπινη διατροφή ή η χρήση του ως πηγής βιοδραστικών ενώσεων είναι μια καλή στρατηγική, όχι μόνο για την εισαγωγή προστιθέμενης αξίας σε ένα προϊόν αποβλήτων, αλλά και για την αντιμετώπιση των απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών για πιο βιώσιμες γεωργικές προσεγγίσεις και κυκλική οικονομία.
Η αυξανόμενη αναζήτηση υγιεινότερων διατροφών καθώς και νέων προϊόντων με χαρακτηριστικά προαγωγής της υγείας, έχει επιστήσει την προσοχή στα φύλλα αμπέλου τα τελευταία χρόνια. Τα φύλλα αμπέλου έχουν ήδη αποδειχθεί εξαιρετική πηγή βιοδραστικών μορίων, κυρίως φαινολικών ενώσεων, καθώς έχει αποδειχθεί ότι τα εκχυλίσματα φύλλων αμπέλου ασκούν αντιοξειδωτικές προστατευτικές επιδράσεις, μειώνοντας την οξείδωση των λιπιδίων, σε ηπατική και νεφρική οξειδωτική βλάβη που προκαλείται από αλκοόλ, σε πειράματα που έγιναν σε αρουραίους. Επιπλέον, τα εκχυλίσματα φύλλων αμπέλου αποδείχθηκε ότι μειώνουν τις βλάβες των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, που προκαλούνται από το υπεροξείδιο του υδρογόνου, στους εγκεφάλους των αρουραίων. Η κατανάλωση φύλλων συσχετίζεται επίσης θετικά με τον έλεγχο φλεγμονωδών διαταραχών, πόνου, αιμορραγίας και υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Λόγω του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για την κατανάλωση φύλλων αμπέλου, ορισμένες μελέτες έχουν επίσης επικεντρωθεί στις γαστρονομικές τους διαδικασίες. Τα ωμά αμπελόφυλλα δεν είναι βρώσιμα. Έτσι, πρέπει να υποβληθούν σε κάποιες γαστρονομικές διαδικασίες. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο, καθώς είναι απαραίτητο να διατηρηθούν οι διατροφικές τους ιδιότητες. Σε μια πρόσφατη μελέτη, τα φύλλα του V. vinifera cv. Malvasia Fina και του «Touriga Franca» μελετήθηκαν για το χρώμα, τις χρωστικές ουσίες και τις πτητικές μεταβολές του κλάσματος μετά το κάψιμο και το βράσιμο για 60, 75 και 90 λεπτά. Οι συγγραφείς απέδειξαν ότι ο βρασμός των φύλλων για 60 λεπτά θεωρείται ο καταλληλότερος χρόνος για να μην χάσουν τις ιδιότητές τους.
Λαμβάνοντας υπόψη όλες αυτές τις πληροφορίες, είναι σημαντικό να προωθηθεί η χρήση των φύλλων αμπέλου σε βιομηχανίες τροφίμων, φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων ή ως λειτουργικά συστατικά τροφίμων. Είναι ήδη γνωστό, ότι τα φύλλα από την ελίτ καλλιεργητική ποικιλία Pinot noir μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημαντική πηγή nutraceutical ενώσεων, ιδιαίτερα αντιοξειδωτικών. Τα φύλλα «Pinot noir» έδειξαν επίσης ότι αποτελούν κατάλληλη πηγή λιπαρών οξέων (FAs) σε σύγκριση με άλλα διαιτητικά είδη που θεωρούνται παραδοσιακά καλές πηγές βασικών FAs.
Σε νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από Πορτογάλους ερευνητές, αξιολογήθηκαν περαιτέρω επτά ποικιλίες αμπέλου («Trincadeira», «Cabernet sauvignon», «Pinot noir», «Tinta barroca», «Castelão», «Bastardo» και «C19») λαμβάνοντας υπόψη τη συνολική σύνθεση σε FA, το προφίλ των στοιχείων, τις χρωστικές ουσίες και τους διαφορετικούς δείκτες διατροφικής ποιότητας. Το Vitis βιβιέρα cv. το Cabernet sauvignon και το «Pinot noir» βρίσκονται στο TOP 15 των πιο καλλιεργούμενων αμπελιών στον κόσμο, με πάνω από 340.000 και 110.000 εκτάρια καλλιεργούμενης έκτασης, αντίστοιχα.
Τα αποτελέσματά δείχνουν ότι, συνολικά, τα φύλλα αμπέλου των ποικιλιών που αναλύθηκαν έχουν υψηλό δυναμικό ανθρώπινης κατανάλωσης ενώ θεωρούνται πηγές βιοδραστικών ενώσεων.
Αξιολογήθηκαν τα περιεχόμενα στοιχεία, τα FA και ταχρωστικά προφίλ σε επτά διαφορετικούς γονότυπους με υψηλή οικονομική αξία. Οι επιστήμονες, κατάφεραν να αποδείξουν ότι τα φύλλα αμπέλου διαθέτουν περιεκτικότητα σε λιπίδια που προάγουν την υγεία. Η κατανάλωση μιας μικρής μερίδας φύλλων αμπέλου αποδείχθηκε επίσης ότι παρέχει την ποσότητα πολλών στοιχείων που επιτρέπουν την επίτευξη των ημερήσιων συνιστώμενων δόσεων του ΠΟΥ. Όσον αφορά την περιεκτικότητα σε χρωστικές ουσίες, το «C19» παρουσίασε τις υψηλότερες τιμές σε σύγκριση με τους άλλους γονότυπους, παρουσιάζοντας τα υψηλότερα επίπεδα φεροφυτίνης, β καροτίνης, trans-λουτεΐνης και ζεαξανθίνης.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη, πατήστε εδώ
Ακολουθήστε το Cibum 
