Της Ιωάννας Κουβάτση*
Ως φυσικό μεταλλικό νοείται ένα νερό που είναι μικροβιολογικώς κατάλληλο, έχει υπόγεια προέλευση και υπόκειται σε εκμετάλλευση από μια ή περισσότερες φυσικές πηγές εξόδου μιας πηγής ή τεχνητές, από γεώτρηση ή άλλα τεχνικά έργα. Το φυσικό μεταλλικό νερό δεν υπόκειται σε καμία διαδικασία απολύμανσης και διαφέρει από το κοινό πόσιμο νερό όσον αφορά την περιεκτικότητά του σε διάφορα ιχνοστοιχεία ή άλλα συστατικά.
Προκειμένου να αναγνωριστεί και να κυκλοφορεί στο εμπόριο ένα νερό ως φυσικό μεταλλικό, θα πρέπει να ακολουθεί μια σειρά από εγκυκλίους και νομοθεσίες, και συγκεκριμένα να είναι σύμφωνο με το Προεδρικό Διάταγμα 433/83 (ΦΕΚ 163/Β/9.11.83) «Όροι εκμετάλλευσης και κυκλοφορίας στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών», και τις τροποποιήσεις του (Υγειονομική Διάταξη 329/98 (ΦΕΚ 114/12.2.98)), την Υπουργική Απόφαση 56561/15.05.2004 (εναρμόνιση με την Οδηγία 2003/40/ΕΚ) «Για τον καθορισμό του καταλόγου, των οριακών τιμών συγκεντρώσεων και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών, καθώς και των όρων χρήσης του εμπλουτισμένου με όζον αέρα, στην κατεργασία ορισμένων φυσικών μεταλλικών νερών και νερών πηγής», καθώς και με την Υγειονομική Διάταξη Α1β/4841/79 (ΦΕΚ 696/Β/21.8.79) «Ποιότητα των εμφιαλωμένων νερών».
Φυσικά ένα μεταλλικό νερό θα πρέπει να τηρεί και άλλες προδιαγραφές, σύμφωνα και με την πρόσφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας (Δ1δ/Γ.Π.οικ21793/7-4-2021), όπως για παράδειγμα συγκεκριμένες επισημάνσεις στις ετικέτες της φιάλης, με κύρια χαρακτηριστικά την αναφορά της αναλυτικής σύνθεσης με απαρίθμηση χαρακτηριστικών στοιχείων, τον τόπο όπου γίνεται η εκμετάλλευση της πηγής και η ονομασία αυτής, στοιχεία της υπουργικής απόφασης αναγνώρισης κ.α.
Η διαφορά λοιπόν ενός φυσικού μεταλλικού νερού ως προς τα υπόλοιπα που κυκλοφορούν στο εμπόριο οφείλεται στα εξής: εμφιαλώνεται απευθείας από την πηγή ή τη γεώτρηση, δεν υπόκειται σε κάποια διαδικασία απολύμανσης ενώ περιέχει ευεργετικά για τον οργανισμό ιχνοστοιχεία ή άλλα συστατικά (βλ. πίνακα 1).
Εν αντιθέσει, το επιτραπέζιο νερό δύναται να είναι οποιασδήποτε προέλευσης (γεώτρηση, πηγή, ποτάμι, αφαλατωμένο νερό θάλασσας κλπ.) και μπορεί να υπόκειται σε οποιαδήποτε επεξεργασία απολύμανσης, αρκεί να είναι σύμφωνα με την Οδηγία 98/83 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίσης, ένα ακόμη νερό που συναντάται είναι το νερό πηγής, που ‘μοιάζει’ αρκετά με το φυσικό μεταλλικό. Η μόνη τους διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι το νερό πηγής δεν ακολουθεί τις φυσικοχημικές παραμέτρους του φυσικού μεταλλικού νερού και δεν είναι πλούσιο σε κάποιο μεταλλικό στοιχείο, ώστε να χαρακτηριστεί μαγνησιούχο, ασβεστούχο κλπ. (Βλ. Πίνακα 1).
Πίνακας 1:Ενδείξεις και κριτήρια που προβλέπονται από την παράγραφο 2 του άρθρου 9 του ΠΔ433/83
|
Ενδείξεις |
Κριτήρια |
|
Χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα |
Η περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα υπολογισμένη ως σταθερό υπόλειμμα δεν είναι ανώτερη από 500mg/l |
|
Πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα |
Η περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα υπολογισμένη ως σταθερό υπόλειμμα δεν είναι ανώτερη από 50mg/l |
|
Πλούσιο σε ανόργανα άλατα |
Η περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα υπολογισμένη ως σταθερό υπόλειμμα είναι ανώτερη από 1500mg/l |
|
Οξυανθρακικό |
Η περιεκτικότητα σε όξινα ανθρακικά άλατα είναι ανώτερη από 600mg/l |
|
Θειικό |
Η περιεκτικότητα σε θειικά άλατα είναι ανώτερη από 200mg/l |
|
Χλωριούχο |
Η περιεκτικότητα σε χλώριο είναι ανώτερη από 20mg/l |
|
Ασβεστούχο |
Η περιεκτικότητα σε ασβέστιο είναι ανώτερη από 150mg/l |
|
Μαγνησιούχο |
Η περιεκτικότητα σε μαγνήσιο είναι ανώτερη από 50mg/l |
|
Φθοριούχο |
Η περιεκτικότητα σε φθόριο είναι ανώτερη από 1mg/l |
|
Σιδηρούχο |
Η περιεκτικότητα σε δισθενή σίδηρο είναι ανώτερη από 1mg/l |
|
Υπόξινο |
Η περιεκτικότητα σε ελεύθερο διοξείδιο του άνθρακα είναι ανώτερη από 250mg/l |
|
Νατριούχο |
Η περιεκτικότητα σε νάτριο είναι ανώτερη από 250mg/l |
|
Κατάλληλο για δίαιτα πτωχή σε νάτριο |
Η περιεκτικότητα σε νάτριο είναι κατώτερη από 20mg/l |
Η Ιωάννα Κουβάτση στο εργαστήριο Ελέγχου Ποιότητας – ΝΕΡΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Πίνακας 2: ημερήσια επαρκής πρόσληψη για το νερό (EFSA, 2010, Scientific opinion on Dietary Reference Values for Water)
|
Βρέφη 6-11 μηνών |
0,8-1 λίτρο ημερησίως |
|
Παιδιά 1-2 έτους |
1,1-1,2 λίτρα ημερησίως |
|
Αγόρια & κορίτσια ηλικίας 2-3 χρονών |
1,3 λίτρα ημερησίως |
|
Αγόρια & κορίτσια ηλικίας 4-8 χρονών |
1,6 λίτρα ημερησίως |
|
Αγόρια & κορίτσια ηλικίας 9-13 χρονών |
2,1 & 2,9 λίτρα αντίστοιχα ημερησίως |
|
Αγόρια & κορίτσια ηλικίας ≥14 χρονών |
2,5 & 2 λίτρα αντίστοιχα ημερησίως |
|
Ενήλικες (συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων) |
2,5 λίτρα για τους άνδρες & 2 λίτρα για τις γυναίκες ημερησίως |
|
Έγκυες & Θηλάζουσες |
Επιπλέον 0,3 & 0,7 λίτρα αντίστοιχα ημερησίως λόγω αύξησης ενεργειακής πρόσληψης |
* Ιωάννα Κουβάτση Χημικός Μηχανικός ΑΠΘ, Διαχείριση Αποβλήτων ΕΑΠ.
Ακολουθήστε το Cibum 
