Τα νανοσωματίδια προκαλούν ανησυχία λόγω του εξαιρετικά μικρού μεγέθους τους, το οποίο τους επιτρέπει να διεισδύουν εύκολα σε κυτταρικά τοιχώματα και να μεταφέρονται σε διάφορους ιστούς του σώματος.
Τα νανοσωματίδια είναι μικροσκοπικές σωματίδια με διάμετρο μικρότερη από 100 νανόμετρα (nm). Αυτά τα νανοσωματίδια προστίθενται σε διάφορα τρόφιμα για να βελτιώσουν την εμφάνιση, τη γεύση ή την υφή τους.
Τα νανοσωματίδια προκαλούν ανησυχία λόγω του εξαιρετικά μικρού μεγέθους τους, το οποίο τους επιτρέπει να διεισδύουν εύκολα σε κυτταρικά τοιχώματα και να μεταφέρονται σε διάφορους ιστούς του σώματος. Αν και πολλά νανοϋλικά χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς, όπως η ιατρική, η βιοτεχνολογία, και η τροφή, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια τους όταν καταναλώνονται μέσω των τροφίμων.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αγορά αυγών: Τι πρέπει να προσέχετε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ στις αυγοθήκες – Το “σημάδι” για να μην τα αγοράσετε
Από το 2014, η ευρωπαϊκή νομοθεσία απαιτεί από τους παραγωγούς να δηλώνουν την παρουσία νανοσωματιδίων στις ετικέτες, προσθέτοντας τον όρο “nano” μπροστά από τα σχετικά συστατικά.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | McDonald’s: Μα από τι είναι φτιαγμένα; – Big Mac και πατάτες τηγανιτές του 2009 διατηρούνται αναλλοίωτα έως σήμερα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αλλαντικά με γλίτσα: Τι θα πάθεις αν τα φας;
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από το γαλλικό περιοδικό καταναλωτών 60 millions de consommateurs, όμως, χιλιάδες βιομηχανοποιημένα τρόφιμα περιέχουν νανοσωματίδια χωρίς να το δηλώνουν στις ετικέτες τους. Αυτό συμβαίνει επειδή η νομοθεσία ορίζει ως “νανοϋλικό” ένα υλικό μόνο εάν τουλάχιστον το 50% των σωματιδίων του έχει μέγεθος μεταξύ 1 και 100 nm. Έτσι, αν ένα προϊόν περιέχει “μόνο” το 49% νανοσωματιδίων, δεν απαιτείται η δήλωση “nano” στην ετικέτα.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Το φρούτο – σύμβολο που μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και φλεγμονής – Νέο επιστημονικό εύρημα
Πιθανοί κίνδυνοι των νανοσωματιδίων:
- Διείσδυση στους ιστούς:
- Λόγω του μικρού μεγέθους τους, τα νανοσωματίδια μπορούν να περάσουν εύκολα από τα κύτταρα και να φτάσουν σε σημεία του σώματος όπου δεν επιτρέπεται η φυσιολογική διέλευση άλλων ουσιών.
- Ανάπτυξη τοξικότητας:
- Η συμπεριφορά των νανοσωματιδίων στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να διαφέρει από αυτή των μεγαλύτερων σωματιδίων του ίδιου υλικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι νανοσωλήνες, οι νανοσωματίδια ή οι νανοκοκκώδεις ουσίες μπορεί να προκαλέσουν τοξικότητα, ιδιαίτερα όταν συσσωρεύονται στους ιστούς ή στο ήπαρ.
- Αλληλεπίδραση με βιολογικά συστήματα:
- Τα νανοσωματίδια ενδέχεται να αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα ή με το DNA, προκαλώντας ζημιά ή φλεγμονή. Αν η αντίδραση αυτή είναι έντονη ή διαρκής, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες ασθένειες ή καρκίνο.
- Έλλειψη πλήρων μελετών:
- Η έρευνα γύρω από την ασφάλεια των νανοσωματιδίων είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, και οι μελέτες που υπάρχουν είναι περιορισμένες. Αυτό δημιουργεί κενά στη γνώση για τις μακροχρόνιες συνέπειες της έκθεσης στα νανοσωματίδια.
Ειδικοί υποστηρίζουν ότι χρειάζονται πιο αυστηρές ρυθμίσεις και έλεγχοι για τα νανοσωματίδια που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα και τα προϊόντα κατανάλωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια των καταναλωτών.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τι συμβαίνει όταν μια μύγα προσγειώνεται στο φαγητό; Είναι ακόμη ασφαλές για κατανάλωση;
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανάκληση ψαριών και γαρίδων τίγκα στον υδράργυρο – Προκαλούν προβλήματα στο ανοσοποιητικό και καρδιοαγγειακό σύστημα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Γαλακτοβιομηχανία που πλήρωσε 19,35 εκατ.$ αποζημιώσεις για τροφικές δηλητηριάσεις τώρα κέρδισε βραβείο ασφάλειας τροφίμων
Τα πιο δημοφιλή νανοπρόσθετα
Ανάμεσα στα πιο κοινά πρόσθετα είναι το ανθρακικό ασβέστιο (E170), το οποίο βρίσκεται σε προϊόντα όπως η τσίχλα, οι μπάρες δημητριακών Kellogg, οι κατεψυγμένες πίτσες Picard και τα φυτικά ποτά Alpro. Ένα άλλο ανησυχητικό παράδειγμα είναι το E551 (άμορφο πυρίτιο), το οποίο αποτελείται εξ ολοκλήρου από νανοσωματίδια μεταξύ 10 και 20 nm. Πρόσφατες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από τον Eric Houdeau του INRAE έχουν δείξει ότι η χρόνια έκθεση στο E551 μπορεί να προάγει τροφικές αλλεργίες και εντερική φλεγμονή παρόμοια με την κοιλιοκάκη σε ποντίκια.
Το φωσφορικό ασβέστιο (E341), που χρησιμοποιείται ευρέως σε μπισκότα και στο τυρί Pik & Croq de La Vache qui rit, έχει επίσης αποδειχθεί ότι υπάρχουν σε νανομορφή, με πιθανούς κινδύνους για την υγεία.
Ο νανοάργυρος (E174), που χρησιμοποιείται σε συσκευασίες και τρόφιμα για τις αντιμικροβιακές του ιδιότητες, είναι μια άλλη ανησυχητική ουσία: μόλις καταποθεί, μετατρέπεται σε τοξικά ιόντα αργύρου, ικανά να φτάσουν ακόμη και στον εγκέφαλο .