Νέα έρευνα ενισχύει τις ανησυχίες για την επίδραση της φθορίωσης στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Το φθόριο βρίσκεται φυσικά στο πόσιμο νερό, αλλά σε αρκετές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, προστίθεται τεχνητά στις δημόσιες παροχές για την πρόληψη της τερηδόνας. Ωστόσο, η πρακτική αυτή έχει γίνει αντικείμενο έντονων συζητήσεων, καθώς αρκετές μελέτες υποδεικνύουν πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην νοημοσύνη των παιδιών.
Η πιο πρόσφατη αξιολόγηση του Εθνικού Τοξικολογικού Προγράμματος των ΗΠΑ έδειξε ότι υψηλά επίπεδα φθορίου στο νερό σχετίζονται με μείωση του IQ των παιδιών, ενώ παραμένει ανοιχτό το ερώτημα για τις επιπτώσεις σε χαμηλότερες συγκεντρώσεις.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Environmental Health Perspectives, εξέτασε 500 μητέρες και τα παιδιά τους στο αγροτικό Μπαγκλαντές, όπου το φθόριο εμφανίζεται φυσικά στο νερό. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών έως την ηλικία των 10 ετών, συγκρίνοντας τα επίπεδα φθορίου στο νερό και τα ούρα με τα αποτελέσματα τυποποιημένων τεστ IQ.
Τα ευρήματα ήταν ανησυχητικά, καθώς ακόμη και χαμηλά επίπεδα φθορίου στην εγκυμοσύνη συνδέθηκαν με μείωση της νοημοσύνης στα παιδιά, ενώ οι αυξημένες συγκεντρώσεις φθορίου στα ούρα των μητέρων είχαν άμεση σχέση με χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ.
Τα επίπεδα φθορίου στο νερό και στα ούρα των παιδιών στα 10 τους χρόνια έδειξαν επίσης αρνητική επίδραση, αλλά η έκθεση κατά την εμβρυϊκή περίοδο ήταν πιο επιζήμια. Οι επιπτώσεις ήταν ισχυρότερες στη λεκτική και μη λεκτική σκέψη, χωρίς διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.
Ωστόσο, καθώς πρόκειται για μελέτη παρατήρησης, δεν μπορεί να αποδείξει αιτιώδη σχέση. Επιπλέον, τα τεστ νοημοσύνης δεν ήταν προσαρμοσμένα στον πληθυσμό του Μπαγκλαντές, κάτι που ενδέχεται να επηρέασε τα αποτελέσματα.
Πόσο φθόριο είναι ασφαλές;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ορίζει ως ασφαλές όριο τα 1,5 mg φθορίου ανά λίτρο νερού, ενώ χώρες που εφαρμόζουν τη φθορίωση προσθέτουν περίπου 0,7 mg ανά λίτρο. Ωστόσο, στη μελέτη, οι μέσες συγκεντρώσεις φθορίου στα ούρα των μητέρων (0,63 mg/L) και των παιδιών (0,66 mg/L) ήταν παρόμοιες με τα επίπεδα φθορίωσης του νερού στις ΗΠΑ και άλλες χώρες, ενισχύοντας τις ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις ακόμη και σε χαμηλές δόσεις.
Η επιστημονική κοινότητα ζητά περισσότερες πειραματικές μελέτες για να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί δράσης του φθορίου στον εγκέφαλο, καθώς και πιθανές επιπτώσεις στη μακροχρόνια ανάπτυξη των παιδιών.