Τα ευρήματα έρευνας που παρουσιάστηκαν στη Βοστώνη
Παιδιά που εκτέθηκαν στη μήτρα σε συνθετικές χημικές ουσίες γνωστές ως PFAS (υπερ πολυφθοροαλκυλικές ενώσεις), είχαν αυξημένη αρτηριακή πίεση κατά την εφηβεία, όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Heart Association και παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρείας Επιδημιολογικής Έρευνας (SER) στη Βοστώνη. Οι PFAS, γνωστές και ως «για πάντα χημικές ουσίες», βρίσκονται σε πλήθος καθημερινών προϊόντων, από αντικολλητικά σκεύη και συσκευασίες τροφίμων έως χαλιά και καλλυντικά. Ονομάζονται έτσι επειδή δεν διασπώνται στο περιβάλλον ή στο ανθρώπινο σώμα, συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και έχουν συνδεθεί με διάφορες επιπτώσεις στην υγεία.
Η συγκεκριμένη έρευνα εστίασε στις μακροπρόθεσμες συνέπειες της προγεννητικής έκθεσης, παρακολουθώντας 1.094 παιδιά για περίοδο 12 ετών, με περισσότερες από 13.000 μετρήσεις αρτηριακής πίεσης κατά τις παιδιατρικές επισκέψεις.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η αύξηση της πίεσης ήταν πιο έντονη στα αγόρια και στα παιδιά που γεννήθηκαν από μη ισπανόφωνες μαύρες μητέρες. Συγκεκριμένα, για κάθε διπλασιασμό στις συγκεντρώσεις PFDeA, PFNA και PFUnA στο αίμα της μητέρας, η συστολική πίεση των παιδιών ηλικίας 13-18 ετών αυξανόταν κατά 1,4 έως 2,8 εκατοστημόρια, ενώ η διαστολική πίεση κατά 1,2 έως 2,5 εκατοστημόρια. Επιπλέον, ο κίνδυνος να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση αυξανόταν κατά 6-8%. Αντίθετα, κάποιες άλλες χημικές ενώσεις της ίδιας οικογένειας (όπως PFHxS και PFOS) φάνηκαν να συνδέονται με χαμηλότερη διαστολική πίεση στην πρώιμη παιδική ηλικία, ωστόσο το φαινόμενο αυτό δεν διατηρήθηκε στην εφηβεία. Αυτό υπογραμμίζει, σύμφωνα με τους ερευνητές, τη σημασία της μακροχρόνιας παρακολούθησης και της ανάγκης να επεκτείνονται οι μελέτες πέρα από τα πρώτα χρόνια ζωής.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Zeyu Li από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας Johns Hopkins Bloomberg, «τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι αρνητικές συνέπειες από την έκθεση σε PFAS μπορεί να εμφανιστούν χρόνια μετά τη γέννηση, κατά την εφηβεία». Οι περισσότεροι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τις ουσίες αυτές μέσω του πόσιμου νερού, των τροφίμων ή της επαφής με υλικά που τις περιέχουν. Τα έμβρυα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς η ανάπτυξή τους καθιστά τον οργανισμό τους ευαίσθητο σε τοξικούς ρύπους. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης στην παιδική ηλικία και την εφηβεία είναι ήδη γνωστό ότι ενισχύει τον μελλοντικό κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια, καθιστώντας τα ευρήματα της μελέτης ιδιαιτέρως ανησυχητικά.
Αν και οι καταναλωτές μπορούν να μειώσουν την έκθεση επιλέγοντας προϊόντα χωρίς PFAS, οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτό δεν αρκεί. Απαιτείται δράση σε επίπεδο πολιτικής για την ουσιαστική μείωση της παρουσίας των PFAS στην καθημερινότητα. Η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς, όπως το γεγονός ότι η έκθεση στα PFAS μετρήθηκε με ένα μόνο δείγμα αίματος της μητέρας λίγο μετά τον τοκετό, ενώ τα δεδομένα από την εφηβεία ήταν λιγότερα σε σύγκριση με αυτά της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, είναι από τις πρώτες έρευνες που αναλύουν την επίδραση αυτών των ουσιών στον χρόνο και σε διαφορετικές φυλετικές ομάδες, προσφέροντας πολύτιμα δεδομένα για τη δημόσια υγεία.