Αλλουλόζη: Το φυσικό γλυκαντικό που δεν παχαίνει και δεν προκαλεί τερηδόνα

• Η αλλυλόζη είναι ένα σχετικά νέο είδος γλυκαντικού, άγνωστο σε πολλούς.
• Η αλλυλόζη είναι ένα φυσικό σάκχαρο που βρίσκεται σε φυτικές τροφές σε πολύ μικρές ποσότητες. Παράγεται επίσης στο εμπόριο από καλαμπόκι ή φρουκτόζη.
• Η αλλυλόζη είναι χαμηλή σε θερμίδες. Περιέχει περίπου το 10% των θερμίδων της ίδιας ποσότητας επιτραπέζιας ζάχαρης.
• Η αλλυλόζη δεν αυξάνει τη γλυκόζη του αίματος και δεν προάγει την ανάπτυξη των ειδών βακτηρίων στο στόμα που προκαλούν κοιλότητες.
• Η αλλουλόζη είναι ασφαλής για κατανάλωση

Όταν σκεφτόμαστε τη ζάχαρη, οι περισσότεροι από εμάς πιθανότατα σκεφτόμαστε τους κόκκους που χρησιμοποιούνται για το ψήσιμο των μπισκότων ή για τη γλυκύτητα του καφέ. Υπάρχουν όμως πολλοί διαφορετικοί τύποι σακχάρων—μερικοί από τους οποίους πολλοί δεν είναι εξοικειωμένοι. Σε μια έρευνα καταναλωτών το 2021, μόνο το 15% των καταναλωτών είχε ακούσει για ένα είδος ζάχαρης που ονομάζεται αλλυλόζη.

Από πού προέρχεται η αλλουλόζη;

Η αλλυλόζη θεωρείται σπάνιο σάκχαρο, επειδή βρίσκεται φυσικά μόνο σε μικρές ποσότητες σε φυτικά τρόφιμα όπως η μαύρη ζάχαρη, το σιρόπι σφενδάμου, το σιτάρι και τα αποξηραμένα φρούτα όπως τα σύκα και οι σταφίδες. Η αλλυλόζη παράγεται επίσης στο εμπόριο, αν και δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά όσο άλλα σάκχαρα σε συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά ή ως γλυκαντικό επιτραπέζιου. Αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον, καθώς οι επιστήμονες μόλις πρόσφατα ανακάλυψαν τρόπους για την παραγωγή αλλυλόζης σε μεγαλύτερη κλίμακα προερχόμενος από καλαμπόκι ή φρουκτόζη.

Σε τι διαφέρει η αλλυλόζη από τα άλλα σάκχαρα; 

Τα σάκχαρα είναι γνωστά για τη γλυκιά τους γεύση. Η αλλυλόζη είναι περίπου 70% τόσο γλυκιά όσο η σακχαρόζη (επιτραπέζια ζάχαρη) αλλά περιέχει μόνο περίπου 10% τόσες θερμίδες. Υπάρχουν περίπου 0,4 θερμίδες ανά γραμμάριο σε αλλυλόζη, σε σύγκριση με τέσσερις θερμίδες ανά γραμμάριο σε σακχαρόζη.

Η ποσότητα και η συχνότητα κατανάλωσης σακχάρων μπορεί να αυξήσει τον  τερηδόνας αλλά η αλλυλόζη είναι διαφορετική από αυτή την άποψη. Επειδή δεν μεταβολίζεται στο στόμα, η αλλουλόζη δεν συμβάλλει στη διάβρωση της αδαμαντίνης, ούτε προάγει την ανάπτυξη στοματικών βακτηρίων που σχετίζονται με το σχηματισμό κοιλότητας.

Παρόλο που η αλλυλόζη είναι ένας τύπος σακχάρου και ο χημικός τύπος της (C ₆ H ₁₂ O ₆ ) είναι ίδιος με τη φρουκτόζη και τη γλυκόζη, η φυσιολογική επίδραση της αλλυλόζης είναι διαφορετική από αυτή των παραδοσιακών σακχάρων. 

Πώς πέπτεται η αλλυλόζη;

Η αλλουλόζη είναι ένας μονοσακχαρίτης – ένα μόνο μόριο ζάχαρης – επομένως δεν υπάρχει τεχνικά καμία πέψη που λαμβάνει χώρα μετά την κατανάλωσή της. Αντίθετα, η αλλουλόζη απορροφάται γρήγορα από τον οργανισμό και αποβάλλεται ανέπαφη. Περίπου το 70% της αλλυλόζης που καταναλώνουμε απορροφάται από το λεπτό έντερο και τελικά αποβάλλεται από τον οργανισμό μέσω των ούρων, συνήθως μέσα σε 24 ώρες. Το υπόλοιπο 30% αποβάλλεται αφού περάσει από το παχύ έντερο, συνήθως μέσα σε 48 ώρες. Συνεπώς, η αλλουλόζη δεν αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα ή ινσουλίνης.

Λόγω της έλλειψης επίδρασης της, στη γλυκόζη του αίματος, η αλλυλόζη έχει κερδίσει την προσοχή σε όσους ακολουθούν μια κετογονική δίαιτα, η οποία περιορίζει την πρόσληψη υδατανθράκων και ζάχαρης, έτσι ώστε το σώμα να αρχίσει να παράγει και να χρησιμοποιεί μια ξεχωριστή πηγή ενέργειας που ονομάζονται κετονοσώματα.

Γιατί ο FDA επιτρέπει την επισήμανση αλλουλόζης διαφορετικά από άλλα σάκχαρα;

Με βάση την ανεξάρτητη επιστημονική τους ανασκόπηση για την αλλυλόζη η Αμερικανική αρχή ασφάλειας τροφίμων FDA, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση αλλυλόζης επηρεάζει την υγεία διαφορετικά από τα περισσότερα άλλα είδη σακχάρων. Για παράδειγμα:

• Η αλλυλόζη δεν προάγει την τερηδόνα.
• Η αλλυλόζη δεν αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης ή ινσουλίνης στο αίμα. και
• Η αλλυλόζη περιέχει 90% λιγότερες θερμίδες ανά γραμμάριο από σάκχαρα όπως η φρουκτόζη και η γλυκόζη.

Εάν η ζήτηση των καταναλωτών για αλλυλόζη αυξηθεί, η αλλουλόζη θα μπορούσε ενδεχομένως να αντικαταστήσει τη ζάχαρη σε ορισμένα τρόφιμα και ποτά, κάτι που μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να συνεχίσουν να καταναλώνουν λιγότερη ζάχαρη.

Ωστόσο, έχουν τεθεί ερωτήματα και ανησυχίες σχετικά με το ότι η αλλυλόζη χρησιμοποιείται πιο συχνά σε προϊόντα διατροφής. Κάποιοι έχουν ζητήσει να διεξαχθεί περισσότερη έρευνα σχετικά με τις πιθανές δυσμενείς γαστρεντερικές επιπτώσεις της κατανάλωσης πολλής αλλυλόζης ταυτόχρονα, καθώς και της σταθερής μακροπρόθεσμης κατανάλωσης μικρότερων ποσοτήτων. Μια άλλη ανησυχία έχει εκφραστεί σε σχέση με την καταμέτρηση υδατανθράκων – μια τεχνική προγραμματισμού γευμάτων που χρησιμοποιείται από άτομα με διαβήτη, η οποία ενημερώνεται από τα γραμμάρια Συνολικών Υδατάνθρακων που αναγράφονται στην ετικέτα Nutrition Facts. Αυτό γίνεται για να ελέγχονται τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και να καθοδηγούνται οι πιθανές δόσεις ινσουλίνης. Τα άτομα με διαβήτη που μετρούν γραμμάρια υδατανθράκων για τη δόση ινσουλίνης θα θέλουν να τροποποιήσουν την προσέγγισή τους όταν καταναλώνουν προϊόντα που περιέχουν αλλυλόζη όπως κάνουν για προϊόντα που περιέχουν φυτικές ίνες και αλκοόλες ζάχαρης. Όπως οι φυτικές ίνες και οι αλκοόλες ζάχαρης, η αλλυλόζη δεν αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Συμπερασματικά η αλλουλόζη είναι ένας σχετικά νέος παίχτης στη διατροφή. Δεν είναι ακόμη συνηθισμένο συστατικό σε συσκευασμένα τρόφιμα, αλλά διατίθεται σε κοκκοποιημένη και υγρή μορφή ως επιτραπέζιο γλυκαντικό. Η έρευνα για την αλλυλόζη είναι σε αρχικό στάδιο και μόλις αρχίζει να ρίχνει φως στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν αυτές οι εναλλακτικές λύσεις ζάχαρης στην ανθρώπινη διατροφή.

Πηγή: Food insight