Η υπερβολική πρόσληψη νερού μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση;
Μπορούμε να μείνουμε για 50 ημέρες χωρίς φαγητό, αλλά μόνο δύο έως τρεις χωρίς νερό. Το νερό είναι απαραίτητο για τον ανθρώπινο οργανισμό και χρειαζόμαστε περίπου 2,5 λίτρα νερό την ημέρα εκ των οποίων το περισσότερο προέρχονται από υγρά, αλλά και από στερεά ή υγρά τρόφιμα.
Το σύνολο των 2,5 λίτρων την ημέρα είναι μια πρόχειρη εκτίμηση και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, φύλο, βάρος, ύψος, επίπεδο σωματικής δραστηριότητας, καθώς και από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και το κλίμα της περιοχής που ζούμε.
Το νερό στο σώμα μας
Η περιεκτικότητα σε νερό στο σώμα μας μειώνεται καθώς γερνάμε. Τα νεογέννητα έχουν περισσότερο από 75% και οι ηλικιωμένοι λιγότερο από 55%. Οι ενήλικες έχουν κατά μέσο όρο 60% νερού στο σώμα τους.
Πού ακριβώς στο σώμα αποθηκεύεται το νερό; Το ένα τρίτο βρίσκεται στο αίμα μας και ανάμεσα στα κύτταρα μας, ενώ η πλειοψηφία, τα δύο τρίτα, βρίσκεται στα κύτταρά μας.
Εάν το σώμα σας αφυδατωθεί, πολλές σωματικές λειτουργίες μπορεί να επηρεαστούν, επειδή το νερό ρυθμίζει:
- Θερμοκρασία σώματος
- Ορμόνες
- Διέγερση ενεργειακών δαπανών
- Πάχος αίματος
- Υγρασία του δέρματος
- Μακροζωία κυττάρων
- Θετική πέψη
- Λειτουργία για τον νωτιαίο μυελό, τον εγκέφαλο και τα μάτια
Το σώμα μας χάνει συνεχώς νερό μέσω της αναπνοής, του ιδρώτα, των ούρων και των κοπράνων. Χάνουμε ακόμη περισσότερο νερό εάν είμαστε άρρωστοι, μέσω εμετού και διάρροιας, επομένως αυτό αυξάνει τον κίνδυνο αφυδάτωσης .
Πόσο διψάμε;
Επειδή το νερό είναι τόσο σημαντικό για την επιβίωσή μας, το σώμα μας έχει έναν πολύ καλό τρόπο να μας ενημερώνει εάν αφυδατωνόμαστε. Τη Δίψα. Εάν αισθάνεστε διψασμένοι, ξέρετε ότι πρέπει να πιείτε.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς, το σώμα σας γνωρίζει πότε είστε αφυδατωμένοι; Στον εγκέφαλό μας, οι υποδοχείς μετρούν τη συνοχή του αίματος και αντιδρούν εάν γίνει πιο αραιό. Ως αποτέλεσμα, μια ορμόνη που ονομάζεται βαζοπρεσίνη απελευθερώνεται στο σύστημά μας. Η βαζοπρεσίνη φροντίζει να κρατάμε περισσότερο νερό στο σώμα μας, συγκρατώντας νερό στα νεφρά μας και πυροδοτώντας το αίσθημα της δίψας.
Αν θέλετε να ελέγξετε ξανά την κατάσταση ενυδάτωσης σας, ένας απλός τρόπος είναι να δείτε το χρώμα των ούρων σας. Ανοιχτό κίτρινο σημαίνει ότι είστε ενυδατωμένοι, αλλά αν γίνει σκούρο κίτρινο είστε αφυδατωμένοι.
Η αφυδάτωση, η οποία συμβαίνει όταν το σώμα δεν έχει αρκετό νερό, είναι πολύ επικίνδυνη. Αν χάσουμε μόλις 1% του νερού του σώματός μας, έχουμε μειωμένη δύναμη για άσκηση, μειωμένο έλεγχο της θερμοκρασίας στο σώμα μας και λιγότερη όρεξη. Με απώλεια νερού 5%, μειώνεται η πνευματική μας απόδοση και δημιουργούνται προβλήματα συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, υπνηλία και συχνά πονοκέφαλοι. Εάν χάσουμε περισσότερο από το 8% του νερού μας, θα μπορούσαμε πραγματικά να πεθάνουμε.
Σας έχει τύχει ποτέ να είστε τόσο συγκεντρωμένοι ή απασχολημένοι που απλά ξεχάσατε να πιείτε; Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι:
- Ξηρό, κολλώδες στόμα
- Κράμπες στους μύες
- Πονοκέφαλος
- Ξηρό δέρμα
- Κούραση
- Απώλεια συγκέντρωσης
Μείνετε ενυδατωμένοι
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) προτείνει τις ακόλουθες οδηγίες για την υγιή συνολική πρόσληψη νερού.
Συνιστώμενη συνολική πρόσληψη νερού (ανά ημέρα)
Βρέφη (0-6 μηνών) 100 – 190 ml ανά kg σωματικού βάρους, από μητρικό γάλα
Βρέφη (6-12 μηνών) 0,8 – 1,0 λίτρα
Παιδιά (1-2 ετών) 1,1 – 1,2 λίτρα
Παιδιά (2-3 ετών) 1,3 λίτρα
Παιδιά (4-8 ετών) 1,6 λίτρα
Αγόρια (9-13 ετών) 2,1 λίτρα
Κορίτσια (9-13 ετών) 1,9 λίτρα
Ενήλικοι άνδρες (άνω των 14 ετών) 2,5 λίτρα
Ενήλικες γυναίκες (άνω των 14 ετών) 2,0 λίτρα
Το να πίνουμε τόσο πολύ νερό φαίνεται ίσως υπερβολικό, αλλά να θυμάστε ότι αυτές είναι συστάσεις για τη συνολική μας πρόσληψη νερού, η οποία περιλαμβάνει το νερό που προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής μας.
Κατά κανόνα, το 20-30% του νερού που χρειαζόμαστε προέρχεται από το φαγητό μας. Η κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής με μεγάλη ποικιλία φρούτων και λαχανικών μπορεί ήδη να μας βοηθήσει να παραμείνουμε ενυδατωμένοι.
Υπερκατανάλωση νερού
Ο κανόνας «περισσότερο δεν είναι πάντα καλύτερο» ισχύει όταν πρόκειται για νερό. Μπορείτε να πάθετε δηλητηρίαση από το νερό την λεγόμενη υπονατριαιμία, από την υπερβολική κατανάλωση. Αυτή είναι μια κατάσταση υπερυδάτωσης που προκαλεί μείωση των επιπέδων αλατιού στο αίμα και υπερβολική κίνηση νερού μέσα στα κύτταρα που μπορεί να οδηγήσει σε συμφόρηση των πνευμόνων και απώλεια μυϊκών κυττάρων. Επομένως, συνιστάται να προσθέτετε πάντα λίγο αλάτι στο νερό σας όταν πρέπει να πιείτε μεγάλες ποσότητες. Για παράδειγμα, πρέπει να πίνουμε πολύ, ειδικά όταν ασκούμαστε σε ζεστό κλίμα και για μεγάλα χρονικά διαστήματα (π.χ. ποδηλασία μεγάλων αποστάσεων και μαραθώνιοι) καθώς χάνονται πολλά υγρά με τον ιδρώτα. Η απώλεια ιδρώτα σημαίνει επίσης απώλεια αλατιού, η οποία μπορεί να προκαλέσει κράμπες και εξάντληση. Επομένως, είναι σημαντικό να πίνετε ισοτονικά ποτά, τα οποία περιέχουν νάτριο και αντιστοιχούν στη σύνθεση των υγρών του σώματός μας.
Οι καλύτερες πηγές νερού
Είναι εύκολο να πίνετε περισσότερα υγρά σε καθημερινή βάση. Όχι μόνο το απλό νερό, αλλά όλα τα είδη ποτών μπορούν να σας κρατήσουν ενυδατωμένους.
ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Αν δεν σας αρέσει η γεύση του απλού νερού, υπάρχουν μερικοί τρόποι που μπορείτε να το κάνετε πιο ευχάριστο. Ένας δροσιστικός τρόπος είναι να προσθέσετε είτε παγάκια, φέτες λεμονιού, αγγούρι, δυόσμο ή μούρα.
Όταν ανοίγουμε τη βρύση, έχουμε ανά πάσα στιγμή στη διάθεσή μας πόσιμο νερό. Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή μας, αλλά μπορεί να θεωρούμε την παρουσία του δεδομένη. Οι κυβερνητικές αρχές ρυθμίζουν την ασφάλεια του νερού που χρησιμοποιείται για ανθρώπινη κατανάλωση (π.χ. ως πόσιμο νερό ή στην παραγωγή τροφίμων ). Η ποιότητα του νερού εξαρτάται από την πηγή του. Για ασφάλεια, το νερό της βρύσης πρέπει να φιλτράρεται πολλές φορές, να δεσμεύει ακαθαρσίες και μόνο μια ελάχιστη ποσότητα απολυμαντικού (π.χ. χλώριο) μπορεί να προστεθεί για να σκοτώσει τυχόν εναπομείναντες μικροοργανισμούς.
Κάντε την ενυδάτωση εύκολη
Μερικές εύκολες πρακτικές λύσεις μπορούν να αποτρέψουν την αφυδάτωση. Να έχετε πάντα μαζί σας ένα επαναγεμιζόμενο μπουκάλι νερό και να προκαλείτε τον εαυτό σας να το τελειώσει μέχρι το τέλος της ημέρας. Αυτό διασφαλίζει ότι έχετε πάντα εύκολη πρόσβαση στο νερό και δεν χρειάζεται να αγοράζετε πλαστικά μπουκάλια. Επίσης, φροντίστε να έχετε νερό κοντά σας όταν είστε στη δουλειά. Για να κάνετε το ποτό ακόμα πιο εύκολο (και πιο διασκεδαστικό) μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα επαναχρησιμοποιούμενο καλαμάκι. Τέλος, υπάρχουν ορισμένες εφαρμογές που μπορούν να σας βοηθήσουν να παρακολουθείτε την πρόσληψη νερού και να σας στέλνουν υπενθυμίσεις για να πίνετε όλη την ημέρα.
Πηγή: Eufic – Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφοριών για τα Τρόφιμα