Τι λένε οι τελευταίες μελέτες για την επίδραση της αγαπημένης λιχουδιάς στο δέρμα μας;
Από μικροί ακούμε ότι η σοκολάτα θεωρείται βασική αιτία αν όχι πρόκλησης τουλάχιστον επιδείνωσης της ακμής που οι περισσότεροι περάσαμε κυρίως κατά την εφηβική ηλικία. Έχει όμως αυτή η θεωρία κάποια επιστημονική βάση ή μήπως είναι κάτι που έχουν συνηθίσει να λένε οι γονείς στα παιδιά τους για να αποφύγουν την υπερκατανάλωση λιχουδιών;
Στη δεκαετία του 1960, αρκετές μελέτες ανέλυσαν τη σχέση μεταξύ σοκολάτας και ακμής. Η μεγαλύτερη μελέτη – η οποία στρατολόγησε μόνο 65 συμμετέχοντες – δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ των δύο. Αλλά αυτή η μελέτη έχει επικριθεί από τότε για την ύπαρξη πολυάριθμων σχεδιαστικών ελαττωμάτων.
Πιο πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι θα μπορούσαν, πράγματι, να υπάρχουν πολλές συνδέσεις μεταξύ διατροφής και ακμής – ιδιαίτερα στη δυτική διατροφή, η οποία είναι υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και γαλακτοκομικά.
Τι είναι η ακμή;
Η ακμή είναι μια κοινή δερματική πάθηση κατά την οποία οι θύλακες των τριχών στο δέρμα μπλοκάρονται από το λάδι και τα νεκρά κύτταρα του δέρματος, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται σπυράκια. Η σοβαρή ή επίμονη ακμή στην εφηβεία και την ενηλικίωση προκαλείται κυρίως από γενετικούς λόγους, υποστηρίζει η Beibei Du-Harpur, δερματολόγος και κλινικός λέκτορας στο Kings College του Λονδίνου. Αυτό συμβαίνει επειδή τα γονίδιά μας καθορίζουν το μέγεθος των σμηγματογόνων αδένων του δέρματός μας, οι οποίοι παράγουν λάδι.
Τα περιστατικά ακμής σε ενήλικες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων. «Γενικά, ο τρόπος ζωής που ακολουθούμε δεν είναι καλός για το ανθρώπινο σώμα και ίσως η ακμή είναι μια εκδήλωση αυτού», λέει.
Σε μια μελέτη, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ακμή επιδεινώνεται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής – συμπεριλαμβανομένης της δυτικής διατροφής με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά – αλλά πρόσθεσαν ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ υγείας, ανοσοποιητικής λειτουργίας, διατροφής, φλεγμονής, στρες και περιβαλλοντικών εκθέσεων χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να περιλαμβάνουν το άγχος, την καταπολέμηση λοιμώξεων ή το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, λέει η Zainab Laftah, σύμβουλος δερματολόγος στο νοσοκομείο Guy’s and St Thomas’ στο Λονδίνο και εκπρόσωπος του British Skin Foundation .
Μπορεί η σοκολάτα να προκαλέσει ακμή;
Περίπου 9 στους 10 ασθενείς που εξετάζει η Laftah στην κλινική της τη ρωτούν ποιες τροφές μπορούν να κόψουν από τη διατροφή τους για να βελτιώσουν την εικόνα της ακμής τους – και η σοκολάτα είναι ένα από τα πιο κοινά τρόφιμα για τα οποία τη ρωτούν.
«Υπάρχει κάποια λανθασμένη αντίληψη, καθώς και μια μικρή αλήθεια», απαντά εκείνη.
Ένας λόγος για τη σχέση μεταξύ ακμής και διατροφής γενικότερα θα μπορούσε να οφείλεται στον γλυκαιμικό δείκτη των τροφίμων
Ενώ ο κύριος παράγοντας είναι η γενετική προδιάθεση, ορισμένα συστατικά στη διατροφή ενός ατόμου θα μπορούσαν να προκαλέσουν φλεγμονή, λέει η Laftah.
Ένας λόγος για τη σχέση μεταξύ ακμής και διατροφής γενικότερα θα μπορούσε να οφείλεται στον γλυκαιμικό δείκτη (GI) των τροφίμων, ο οποίος δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα στο σώμα.
Ο λόγος που τα τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη μπορούν να επιδεινώσουν την ακμή, λέει η Laftah, είναι επειδή προκαλούν αύξηση των επιπέδων ινσουλίνης στο σώμα, η οποία προκαλεί φλεγμονή, η οποία αυξάνει την παραγωγή σμήγματος στο δέρμα, το οποίο μπορεί στη συνέχεια να φράξει τους πόρους μας και να οδηγήσει σε εξάρσεις. Ωστόσο, η σοκολάτα έχει στην πραγματικότητα χαμηλό έως μεσαίο GI.
Πολυάριθμες πληθυσμιακές μελέτες δείχνουν μια σχέση μεταξύ της ακμής και της κατανάλωσης τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη. Η μεγαλύτερη μελέτη του είδους της, που δημοσιεύθηκε το 2020, συνέκρινε την αυτοαξιολόγηση της ακμής και τα διατροφικά πρότυπα περισσότερων από 24.000 ανθρώπων. Οι ερευνητές εντόπισαν ότι η δυτική διατροφή πιθανώς παίζει ρόλο στην ακμή.
«Η ακμή είναι ένα μεταβολικό σύνδρομο του δέρματος», λέει ο Bodo Melnik, καθηγητής δερματολογίας και ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Osnabrück, στη Γερμανία. «Υπάρχουν πολλές σχέσεις μεταξύ της ακμής και άλλων δυτικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία».
Σε μια εργασία του 2015, υποστήριξε ότι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (που συχνά έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη), το γάλα και τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά προάγουν την ακμή. Αυτό, λέει, συμβαίνει επειδή μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη πυροδοτεί μια «ανταπόκριση κινδύνου» στα σμηγματογόνα ωοθυλάκια που αυξάνει την παραγωγή σμήγματος και αλλάζει τη σύνθεσή του.
Άρα, η ίδια η σοκολάτα δεν προκαλεί ακμή;
Η σοκολάτα περιέχει πολλά κορεσμένα λιπαρά και μπορεί να περιέχει πολλή ζάχαρη. Ωστόσο, οι πιθανές επιπτώσεις μπορεί επίσης να εξαρτώνται από τον τύπο σοκολάτας που τρώτε, καθώς η μαύρη σοκολάτα έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Επίσης, μπορεί να υπάρχουν κάποια δερματολογικά πλεονεκτήματα στην κατανάλωση συγκεκριμένης μαύρης σοκολάτας. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η μαύρη σοκολάτα μειώνει το οξειδωτικό στρες στο δέρμα, το οποίο συμβάλλει στη φλεγμονή.
«Υπάρχουν ορισμένα οφέλη για το δέρμα από την κατανάλωση μαύρης σοκολάτας λόγω της περιεκτικότητάς της σε φλαβονοειδή», λέει η Laftah, ιδιαίτερα οι φλαβανόλες, «οι οποίες είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που παίζουν καθοριστικό ρόλο στις ελεύθερες ρίζες που προκαλούνται από το οξειδωτικό στρες του δέρματος, οι οποίες συνδέονται με το δέρμα.