Πώς η διαφήμιση για τρόφιμα -όχι πάντα υγιεινά- διεισδύει ακόμη και στα παιδικά κανάλια του youtube – Τέσσερα στα δέκα βίντεο που επηρεάζουν τα παιδιά περιείχαν επώνυμα τρόφιμα ή ποτά.
Το 38% των βίντεο που επηρεάζουν τα παιδιά παρουσιάζουν επώνυμα τρόφιμα, ροφήματα ή προϊόντα εστιατορίου, τα οποία εμφανίζονταν 4 φορές ανά βίντεο κατά μέσο όρο. Αυτό το στοιχείο ανέδειξε, μεταξύ άλλων έρευνα του Κέντρου για την Πολιτική Τροφίμων και την Υγεία στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ* .
Οι προβολές βίντεο για τα 13 κανάλια που αναλύθηκαν τον Ιούνιο του 2022, σε αυτήν τη μελέτη, ξεπέρασαν τα 155. Στα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Pediatric Obesity διαπιστώνεται ότι η επίδραση της αγοράς προς τα παιδιά από επώνυμες φίρμες για προϊόντα, όπως οι καραμέλες, τα γλυκά και αλμυρά σνακ, τα ζαχαρούχα ποτά και οι μάρκες παγωτού είναι τεράστια. Συνήθως δε αυτή η επίδραση ασκείται μέσω βίντεο σε κανάλια YouTube “φτιαγμένα για παιδιά”, στα οποία δεσπόζουν οι επιδραστικοί ήρωες .
Στην κορυφή των προϊόντων με επωνυμίες είναι τι άλλο, οι καραμέλες. Αποσπούν το 42% των επώνυμων προϊόντων που διαφημίζονται και ακολουθούν τα γλυκά και αλμυρά σνακ, τα ζαχαρούχα ποτά και τα παγωτά (32% συνδυαστικά). Υγιή επώνυμα προϊόντα, όπως εμφιαλωμένο νερό, απλό γάλα ή φρούτα, αποτελούσαν μόλις το 9% των εμφανίσεων της επωνυμίας τροφίμων.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν τη μελέτη για να κατανοήσουν πόσο συχνά και ποιοι τύποι επώνυμων τροφίμων εμφανίζονταν στα βίντεο που επηρεάζουν τα παιδιά στο YouTube πριν και μετά τον Ιανουάριο του 2020, όταν, δηλαδή το YouTube εφάρμοσε την απαγόρευση διαφήμισης τροφίμων και ποτών κατά τη διάρκεια βίντεο “φτιαγμένα για παιδιά”. Το YouTube δημιούργησε τον χαρακτηρισμό “φτιαγμένο για παιδιά” για να ενημερώσει το κοινό ότι το περιεχόμενο είναι κατάλληλο για παιδιά κάτω των 13 ετών.
“Σοκαριστήκαμε όταν ανακαλύψαμε πόσο συχνά εμφανίζονταν επώνυμες καραμέλες, πατατάκια, μπισκότα, ζαχαρούχα ποτά και παγωτά σε βίντεο σε δημοφιλή κανάλια YouTube που επηρεάζουν τα παιδιά, κι έχουν δισεκατομμύρια μικρούς θεατές” δήλωσε η δρ. Frances Fleming-Milici, Διευθύντρια Πρωτοβουλιών μάρκετινγκ στο Rudd Center. «Παρά την απαγόρευση του YouTube για τη διαφήμιση τροφίμων και ποτών σε κανάλια «φτιαγμένα για παιδιά», οι υπεύθυνοι που επηρεάζουν τα παιδιά συνεχίζουν να προωθούν επώνυμα προϊόντα στους νεαρούς θεατές που βλάπτουν την υγεία τους» πρόσθεσε
Οι ερευνητές επέλεξαν ένα τυχαίο δείγμα 400 βίντεο που προβλήθηκαν το 2019 και το 2020 στα κορυφαία 13 κανάλια, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των βίντεο. Κι αφού εντόπισαν όλα τα επώνυμα και μη επώνυμα τρόφιμα, τα ροφήματα και εστιατόρια, τις πληρωμένες εντολές με χορηγία και άλλες προωθητικές ενέργειες που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια των βίντεο, όπως και τις ξεχωριστές διαφημίσεις κατόρθωσαν να κωδικοποιήσουν τις κατηγορίες προϊόντων και τους χαρακτήρες που αλληλοεπιδρούν με το προϊόν.
Ο συνολικός αριθμός εμφανίσεων που σχετίζονται με επώνυμα τρόφιμα δεν άλλαξε από το 2019 έως το 2020, αλλά οι μάρκες καραμέλας αυξήθηκαν σημαντικά (αποτέλεσαν το 36% των συνολικών προβολών προϊόντων που αυξήθηκαν στο 47% ). Επίσης, αυξημένος ήταν και ο αριθμός βίντεο με υγιεινά μη επώνυμα προϊόντα, όπως φρούτα, λαχανικά, απλό γάλα ή νερό.
Ωστόσο, ανθυγιεινά προϊόντα εμφανίστηκαν επίσης σε περισσότερα από τα δύο τρίτα αυτών των βίντεο, εξουδετερώνοντας πιθανές ευκαιρίες για τη μετάδοση θετικών μηνυμάτων υγιεινής διατροφής στους θεατές-παιδιά.
Παρά τον μεγάλο αριθμό βίντεο με εμφανίσεις επώνυμων προϊόντων, μόνο ένα βίντεο περιλάμβανε μια αποκάλυψη που υποδηλώνει μια οικονομική σχέση μεταξύ της επωνυμίας και του παιδιού-influencer, όπως απαιτείται από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν εάν τα παιδιά-influencers έλαβαν αποζημίωση από εταιρείες για να τοποθετήσουν επώνυμα προϊόντα στα βίντεο τους.
Ιδού ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις, όπως καταγράφονται σε άρθρο του eurekalert :
- Ήρωες που ασκούν επιρροή στα παιδιά όπως εκείνος που φαίνονταν να τρώνε ή να πίνουν επώνυμα προϊόντα περίπου στο ένα τρίτο περίπου των εμφανίσεων. Μάλιστα οι εμφανίσεις τους και η κατ’ επέκταση επιδραστικότητα του στα παιδιά αυξήθηκε από 25% το 2019 σε 38% το 2020, εγείροντας σοβαρές ανησυχίες
- Στο 15% των βίντεο, οι επωνυμίες που σχετίζονται με τρόφιμα αναφέρονταν επίσης προφορικά από χαρακτήρες ή εμφανίζονταν ως λογότυπα επωνυμίας σε παιχνίδια, αυτοκόλλητα ή μικρογραφίες που εμφανίζονται με τον τίτλο του βίντεο κατά την αναζήτηση στο YouTube.
- Περίπου τρεις διαφημίσεις εμφανίζονταν σε κάθε βίντεο που επηρεάζει τα παιδιά, αλλά σε μεγάλο βαθμό συμμορφώνονταν με την πολιτική του YouTube. Μόνο πέντε διαφημίσεις (<0,01% όλων των διαφημίσεων βίντεο) προώθησαν προϊόντα τροφίμων ή ποτών.
«Περισσότερες από τις μισές εμφανίσεις επώνυμων προϊόντων παρουσίαζαν επωνυμίες εταιρειών που συμμετέχουν στο Children’s Food and Beverage Advertising Initiative, ένα πρόγραμμα αυτορρύθμισης της βιομηχανίας τροφίμων των ΗΠΑ», δήλωσε η Jennifer Harris, PhD, Senior Research Advisor στο Rudd Center. «Παρά τις δεσμεύσεις αυτών των εταιρειών να προωθήσουν μόνο πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές στα παιδιά, οι υπεύθυνοι για την επιρροή των παιδιών προώθησαν συχνά επωνυμίες που οι συμμετέχουσες εταιρείες δεν μπορούσαν να διαφημίσουν απευθείας στα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων γλυκών, ζαχαρούχων ποτών και γλυκών και αλμυρών σνακ».
Αυτά τα ευρήματα είναι έγκαιρα δεδομένων των τρεχουσών προσπαθειών να αντιμετωπίσει το κρυφό, συγκεκαλυμένο marketing σε παιδιά που παρακολουθούν βίντεο στα ψηφιακά μέσα. Και καθώς περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στο YouTube, είναι σαφές ότι απαιτούνται πιο αποτελεσματικές πολιτικές για την προστασία τους από την προώθηση προϊόντων που τους βάζουν και μεγαλύτερη επίβλεψη από τους γονείς που συνήθως «παρκάρουν» τα παιδιά τους μπροστά σε μία οθόνη.
*Το UConn Rudd Center for Food Policy & Health στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ είναι ένα πολυεπιστημονικό ερευνητικό κέντρο πολιτικής αφιερωμένο στην παροχή υψηλού επιπέδου τεχνογνωσίας και καθοδήγησης σχετικά με το μάρκετινγκ τροφίμων σε παιδιά, τα προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας, πολιτικές που σχετίζονται με τα τρόφιμα και τη διατροφή, καθώς και πολιτικές για τη μείωση της μεροληψίας βάρους.
Πηγή: eurekalert.org
Ακολουθήστε το Cibum 
