Ο Rainforest Alliance υποστηρίζει τις επιχειρήσεις να κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς τη συμμόρφωση με το νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών.
Της Άννας Λεκατσά*
Στις 19 Ιουνίου 2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσίευσε τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου αποψίλωσης και υποβάθμισης των δασών, για μια σειρά προϊόντων που εισάγονται ή εξάγονται από την ΕΕ, καθώς και στην ελάττωση της συμβολής της Ένωσης στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στην απώλεια βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1115, τα σχετικά βασικά προϊόντα (βοοειδή, κακάο, καφές, ελαιοφοίνικας, καουτσούκ, σόγια και ξυλεία) και τα σχετικά παράγωγα προϊόντα διατίθενται ή καθίστανται διαθέσιμα στην αγορά ή εξάγονται μόνον εάν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) είναι μηδενικής αποψίλωσης·
β) έχουν παραχθεί σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της χώρας παραγωγής· και
γ) καλύπτονται από δήλωση δέουσας επιμέλειας.
Οι μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν στη διάθεσή τους λιγότερο από ένα έτος για να εφαρμόσουν τους νέους κανόνες, δεδομένου ότι για τις επιχειρήσεις αυτές, ως ημερομηνία θέσης σε ισχύ του Κανονισμού έχει οριστεί η 31/12/2024. Για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, όπως ορίζονται στο άρθρο 3, παρ. 1 και 2 της οδηγίας 2013/34/ΕΕ, οι σχετικοί κανόνες εφαρμόζονται από τις 30/6/2025.
Rainforest Alliance
Ο Rainforest Alliance είναι ένας διεθνής, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προωθεί τη συλλογική δράση για τους ανθρώπους και τη φύση, έχοντας σκοπό να εξασφαλίσει την προστασία των δασών και των γεωργικών κοινοτήτων, μέσα από την προώθηση της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας από τις εταιρείες που αγοράζουν πιστοποιημένα και βιώσιμα γεωργικά προϊόντα.
Ο Rainforest Alliance θέτει τα πρότυπα που εξασφαλίζουν τις ορθές γεωργικές πρακτικές, την προστασία του περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των αγροτών, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εργαζομένων, την προάσπιση της ισότητας και την πλήρη ιχνηλάτιση των πιστοποιημένων προϊόντων, ενισχύοντας έτσι τις ευεργετικές επιπτώσεις των υπεύθυνων επιλογών, από τα αγροκτήματα και τα δάση μέχρι το σούπερ μάρκετ.
Ο οργανισμός έχει δημιουργήσει το εθελοντικό σχήμα πιστοποίησης Rainforest Alliance 2020 Sustainable Agriculture Standard, με πεδίο εφαρμογής στις φάρμες και την εφοδιαστική αλυσίδα, όπου βοηθά να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των καλλιεργειών που καλύπτει, όπως το κακάο, ο καφές, το τσάι, κάποια βότανα, φρούτα, λαχανικά, μπαχαρικά και ξηροί καρποί.
Το σήμα του Rainforest Alliance με το βατραχάκι μπορεί να τοποθετηθεί επί του προϊόντος και επιτρέπει στον καταναλωτή να αναγνωρίζει και να επιλέγει προϊόντα που συμβάλλουν σε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Το σήμα καταδεικνύει ότι τα πιστοποιημένα αγροτικά είδη έχουν παραχθεί με μεθόδους που υποστηρίζουν τους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας: κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό, ενώ παράλληλα μπορούν να ιχνηλατηθούν από τους καλλιεργητές, έως το τελικό καταναλωτικό προϊόν στο ράφι.
Rainforest Alliance πιστοποιημένα προϊόντα & Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2023/1115 (EUDR)
Ως προς τα πιστοποιημένα προϊόντα (Rainforest Alliance Certified), o Κανονισμός 2023/1115 επηρεάζει επί του παρόντος, το κακάο και τον καφέ.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1115, για να μπορούν να αναγνωρίζονται οι ορθές πρακτικές, μπορούν να χρησιμοποιούνται στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου συστήματα πιστοποίησης ή άλλα συστήματα επαλήθευσης από τρίτους. Δεν θα πρέπει ωστόσο να υποκαθιστούν την ευθύνη του φορέα εκμετάλλευσης, όσον αφορά τη δέουσα επιμέλεια.
Ως εκ τούτου, οι εταιρείες στην εφοδιαστική αλυσίδα του κακάο και του καφέ, μπορούν να χρησιμοποιούν συστήματα πιστοποίησης, όπως η Rainforest Alliance για την υποστήριξη της συλλογής πληροφοριών, προκειμένου να διαπιστώσουν αν υπάρχει κίνδυνος να είναι μη συμμορφούμενα τα σχετικά παράγωγα προϊόντα που πρόκειται να διατεθούν στην αγορά της ΕΕ ή να εξαχθούν από αυτήν.
Ο Rainforest Alliance έχει επιταχύνει την πλήρη ευθυγράμμιση του προγράμματος πιστοποίησης του οργανισμού με τις νέες κανονιστικές απαιτήσεις και έχει δημιουργήσει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την αξιολόγηση και τον μετριασμό του κινδύνου αποψίλωσης των δασών, προκειμένου να υποστηρίξει τους παραγωγούς (φάρμες) και τους παράγοντες της εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain actors) στην κάλυψη των υποχρεώσεών τους.
Εκτός από τις τυπικές απαιτήσεις του προτύπου 2020 Sustainable Agriculture Standard που ήδη ευθυγραμμίζονται με τον EUDR, ο οργανισμός έχει εισαγάγει τέσσερις νέες απαιτήσεις για τις πιστοποιημένες φάρμες, σύμφωνα με την Πολιτική Alignment with the European Union Deforestation Regulations (EUDR), ενώ η πρόσβαση και η διαχείριση των πληροφοριών, γίνεται σύμφωνα με την Πολιτική EUDR Data Sharing Policy, από τις 15/1/2024.
Οι πιστοποιημένες επιχειρήσεις θα μπορούν να ζητούν πρόσβαση στα δεδομένα γεωεντοπισμού, στις εκτιμήσεις κινδύνου για την αποψίλωση των δασών, ως μέρος των υποχρεώσεών τους για τη δέουσα επιμέλεια, καθώς και στις πληροφορίες συμμόρφωσης με τον EUDR, από τις πιστοποιημένες φάρμες που έχουν συμφωνήσει να μοιραστούν αυτά τα δεδομένα με τους αγοραστές τους.
Αυτό θα επιτρέψει στις εταιρείες που προμηθεύονται από τις συμμετέχουσες φάρμες, να εντοπίζουν αυτά τα συστατικά και να αξιοποιούν τα δεδομένα για να αποδείξουν μέχρι τις 31/12/2024, ότι διαθέτουν ένα σύστημα αξιολόγησης και άμβλυνσης των κινδύνων αποψίλωσης στις αλυσίδες εφοδιασμού τους και ότι τα προϊόντα καφέ και κακάο έχουν παραχθεί σε γη, η οποία δεν έχει υποστεί αποψίλωση ή υποβάθμιση των δασών μετά τις 31/12/2020 και συνεπώς θα επιτρέπεται να τα διαθέτουν στην αγορά της ΕΕ ή να τα εξάγουν από αυτήν.
Εντός του 2024, ο Rainforest Alliance θα συνεχίσει να αναπτύσσει Πολιτικές για τις πιστοποιημένες φάρμες και επιχειρήσεις που πρέπει να συμμορφώνονται με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1115, ενώ σε σχετικό δελτίο τύπου περιγράφει τα βήματα ευθυγράμμισης του προτύπου πιστοποίησης με τον EUDR και ενημερώνει ότι θα καταβληθούν προσπάθειες για τη δημιουργία λύσεων και για τις εταιρείες που αγοράζουν μη πιστοποιημένο κακάο και καφέ.
Πηγές:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1705489129848&uri=CELEX%3A32023R1115
https://www.rainforest-alliance.org/for-business/2020-certification-program/
https://www.rainforest-alliance.org/insights/what-does-rainforest-alliance-certified-mean/
https://www.rainforest-alliance.org/resource-item/crops-certified-by-the-rainforest-alliance/
https://www.rainforest-alliance.org/resource-item/eudr-data-sharing-policy/
*Άννα Λεκατσά Γεωπόνος-Επιστήμονας Τροφίμων, Senior Consultant AG ADVENT AE
Ακολουθήστε το Cibum 
