Μέγεθος κινδύνου για την υγεία μας από την κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού
Τα social media έχουν γεμίσει τον τελευταίο καιρό με αναρτήσεις, για τον παρουσία μικροπλαστικών σε εμφιαλωμένα νερά και τους κινδύνους που ενέχουν αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια. Πόση αλήθεια περιέχουν αυτές οι εντυπωσιακές δημοσιεύσεις που κερδίζουν εκατομμύρια κλικς και like;
Ο όρος «μικροπλαστικά» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2004, και έκτοτε, τα μικρά πλαστικά κομμάτια μελετήθηκαν και ανιχνεύθηκαν παγκοσμίως σε διάφορα περιβάλλοντα. Η πρώτη μελέτη που μέτρησε τα μικροπλαστικά σε εμφιαλωμένο νερό έγινε το 2018. Σε αυτή τη μελέτη οι ερευνητές μέτρησαν κατά μέσο όρο 325 σωματίδια ανά λίτρο. Το 93% των εμφιαλωμένων νερών από παγκόσμιες μάρκες την ίδια χρονιά βρέθηκε να περιέχει μικροπλαστικά.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ποια σουπερμάρκετ θα είναι ανοιχτά αύριο Καθαρά Δευτέρα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Νοθευμένο ελληνικό ελαιόλαδο και μέλι – Στη δημοσιότητα η λίστα Ιανουαρίου της ΕΕ για απάτη σε τρόφιμα
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Απαγορευμένη χημική ουσία σε τρία προϊόντα δημοφιλούς μάρκας περιποίησης για τα μαλλιά
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από ένα περίπου χρόνο στο περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences», οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται μικροσκοπία διεγερμένης σκέδασης Ραμάν, διαπίστωσαν ότι κατά μέσο όρο ένα λίτρο εμφιαλωμένου νερού περιείχε περίπου 240.000 ανιχνεύσιμα πλαστικά θραύσματα, δηλαδή από δέκα έως 100 φορές περισσότερα από προηγούμενες εκτιμήσεις. Πρόκειται για νανοπλαστικά, τόσο μικροσκοπικά που μπορούν να περάσουν από τα έντερα και τους πνεύμονες απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος και στη συνέχεια σε όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος. Μπορούν να περάσουν επίσης, μέσω του πλακούντα ακόμα και στα σώματα των εμβρύων.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ο χυμός που ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ αν παίρνετε φάρμακα για χοληστερόλη, πίεση, άγχος, καρδιά και αντισταμινικά
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Προσοχή: Και στην Ελλάδα το τυρί που προκαλεί ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο και νεφρική ανεπάρκεια
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σχέση μπαμπά-κόρης: Η μία και πολύ απλή “κίνηση” που θα σας φέρει πιο κοντά – Ευρήματα μελέτης
Πιο πρόσφατη μελέτη του 2025 στο Emerging Contaminants ανέλυσε 85 εμφιαλωμένα νερά και 177 δείγματα νερού βρύσης από 13 πόλεις στη Βρετανία. Σε όλα τα δείγματα νερού βρύσης και εμφιαλωμένου νερού ανιχνεύθηκαν μικροπλαστικά σωματίδια. Στα όλα δείγματα εμφιαλωμένου νερού (με διαφορετικά υλικά συσκευασίας) η μέση συγκέντρωση MPs ήταν 37 ± 11 MPs/L, με ελάχιστο 12 και μέγιστο 62 MPs/L. Η υψηλότερη διάμεση συγκέντρωση (46 MPs/L) μετρήθηκε σε νερό συσκευασμένο σε μεταλλικά μπουκάλια με πλαστικό καπάκι πολυαιθυλενίου, ενώ η χαμηλότερη διάμεση συγκέντρωση (36 MPs/L) βρέθηκε σε νερό συσκευασμένο σε χάρτινες φιάλες με καπάκια πολυαιθυλενίου. Είναι ενδιαφέρον ότι παρατηρήθηκε ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του υλικού πλαστικού καπακιού (PE) και του κυρίαρχου πολυμερούς τύπου μικροπλαστικών στο εμφιαλωμένο νερό στην παρούσα μελέτη.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ταραμοσαλάτα από σουπερμάρκετ: Γεμάτη με συντηρητικά και πρόσθετα – Το Cibum συγκρίνει 4 δημοφιλή προϊόντα από ελληνικά σουπερμάρκετ
Παρά τον σχετικά μικρό αριθμό δειγμάτων στην παρούσα μελέτη, το εύρημα συμφωνεί με προηγούμενες μελέτες που ανέφεραν ότι τα σωματίδια MPs μπορεί να εκπέμπονται από καπάκια και σφραγίδες σε εμφιαλωμένο νερό. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ανίχνευση PET σε αυξημένη αφθονία σε δείγματα εμφιαλωμένου νερού συσκευασμένα σε πλαστικά μπουκάλια PET. Αυτό υποδηλώνει ότι θραύσματα PET μπορεί να προέρχονται από το ίδιο το μπουκάλι. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τα βρέφη και τα νήπια αντιμετωπίζουν υψηλότερη έκθεση από τους ενήλικες. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί το ατελώς ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό/νευρικό σύστημα σε βρέφη και νήπια τα θέτει σε υψηλότερο κίνδυνο δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία από μια τέτοια έκθεση.
Οργανώσεις καταναλωτών έχουν αρχίσει πλέον να ασχολούνται εντατικά με το θέμα. Πρόσφατα το καταναλωτικό γαλλικό περιοδικό 60 Millions de consommateurs έκανε εργαστηριακή ανάλυση για να βρει ποια εμφιαλωμένα νερά είναι τα καλύτερα έχοντας το χαμηλότερο επίπεδο μόλυνσης από πλαστικό. Ταυτόχρονα η ομάδα υπεράσπισης του περιβάλλοντος, Plastic Pollution Coalition, υπέβαλε καταγγελία κατά της premium μάρκας νερού Fiji , καθώς οι εργαστηριακές δοκιμές αποκάλυψαν μικροπλαστικά στα «φυσικά» προϊόντα εμφιαλωμένου νερού της.
Ο κίνδυνος για την υγεία από την κατανάλωση μικροπλαστικών
Αρκετές μελέτες έχουν αποδείξει την παρουσία μικροπλαστικών στον ανθρώπινο οργανισμό, αν και οι τοξικολογικές επιπτώσεις των MPs στους ανθρώπους δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές. Για παράδειγμα, εννέα τύποι μικροπλαστικών εντοπίστηκαν για πρώτη φορά σε 8 δείγματα ανθρώπινων κοπράνων το 2019, υποδηλώνοντας ότι οι άνθρωποι εκτίθενται ακούσια σε μικροπλαστικά. Η συγκέντρωση μικροπλαστικού τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου (PET) στα περιττώματα των βρεφών ήταν σημαντικά υψηλότερη από αυτή των ενηλίκων. Εκτός από αυτά τα ευρήματα, μικροπλαστικά εντοπίστηκαν επίσης στον ανθρώπινο πλακούντα, ακόμη και στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να μετατοπιστούν από το έντερο στο κυκλοφορικό σύστημα στο ανθρώπινο σώμα. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες, τα υψηλά επίπεδα μικροπλαστικών έχουν συνδεθεί με σοβαρές παθήσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου, των αναπνευστικών προβλημάτων και των προβλημάτων γονιμότητας.
Και οι startups μετατρέπουν αυτή την ανησυχητική κατάσταση σε ευκαιρία. Προσπαθούν να προλάβουν αναπτύσσοντας συσκευές που μετρούν με ακρίβεια τα μικροπλαστικά που απελευθερώνονται από εμφιαλωμένο νερό.
Συμπερασματικά ναι, είναι αληθείς οι αναρτήσεις που επισημαίνουν την παρουσία μικροπλαστικών στο εμφιαλωμένο νερό ωστόσο δεν αναφέρουν ότι τα μικροπλαστικά εκτός από το εμφιαλωμένο νερό υπάρχουν και στο νερό βρύση, στα τρόφιμα που τρώμε, στον αέρα που αναπνέουμε, στα αντικείμενα που ακουμπάμε, στο έδαφος. Για παράδειγμα, ανάλυση φαίνεται να δείχνει ότι τα πλαστικά τείνουν να συσσωρεύονται στις ρίζες των φυτών, που σημαίνει ότι τα φυλλώδη λαχανικά όπως τα μαρούλια μπορεί να έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις από τα καρότα, τα ραπανάκια και τα γογγύλια.
Συνεπώς το πρόβλημα δεν επικεντρώνεται μόνο στα εμφιαλωμένα νερά αλλά στη χρήση πλαστικών από την παγκόσμια κοινότητα. Κλείνοντας αξίζει να αναφέρουμε μια νέα έκθεση από την ερευνητική ομάδα Eunomia, που ανατέθηκε από τους Friends of the Earth, που αποκάλυψε πως ακόμα και τα ρούχα σας αποτελούν μέρος αυτού του ανησυχητικού προβλήματος. Περιέχουν πλαστικά όπως πολυεστέρα, νάιλον, ακρυλικό και πολυαμίδιο και κάθε φορά που τα πλένουμε, απελευθερώνουν εκατομμύρια πλαστικές μικροΐνες.
Ακολουθήστε το Cibum 
