Ελλείμματα ελέγχου μνήμης στον ανθρώπινο εγκέφαλο που στερείται ύπνου.
Τα προβλήματα ύπνου παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση και τη διατήρηση πολλών προβλημάτων ψυχικής υγείας, αλλά ο λόγος για τη σύνδεση αυτή είναι άγνωστος. Σύμφωνα όμως με έρευνα του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας (UEA), η σχέση μεταξύ κακού ύπνου και προβλημάτων ψυχικής υγείας θα μπορούσε να σχετίζεται με ελλείμματα σε περιοχές του εγκεφάλου που κρατούν τις ανεπιθύμητες σκέψεις μακριά από το μυαλό.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), προσφέρει νέα εικόνα για τους γνωστικούς και νευρικούς μηχανισμούς που διέπουν τη σχέση μεταξύ ύπνου και ψυχικής υγείας. Τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη νέων θεραπειών και στρατηγικών πρόληψης για προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Ο Δρ Marcus Harrington, λέκτορας στη Σχολή Ψυχολογίας του UEA, είναι ο επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας «Memory control deficits in the sleep-deprived human brain» (Ελλείμματα ελέγχου της μνήμης στον ανθρώπινο εγκέφαλο που στερείται ύπνου) και συνεργάστηκε με συναδέλφους του στα πανεπιστήμια York, Cambridge, Sussex και Queen’s University (Καναδάς).
Χρησιμοποιήθηκε λειτουργική νευροαπεικόνιση για να αποκαλυφθεί για πρώτη φορά ότι τα ελλείμματα στον έλεγχο της μνήμης μετά από στέρηση ύπνου σχετίζονται με δυσκολίες στη δραστηριοποίηση εγκεφαλικών περιοχών που υποστηρίζουν την αναστολή της ανάκλησης της μνήμης και ότι η νυχτερινή αναζωογόνηση αυτών των εγκεφαλικών περιοχών σχετίζεται με τον ύπνο ταχείας κίνησης των ματιών (REM).
Ο Harrington είπε πως οι αναμνήσεις δυσάρεστων εμπειριών μπορούν να εισχωρήσουν στη συνειδητή επίγνωση, συχνά ως απάντηση σε υπενθυμίσεις. Ενώ αυτές οι παρεμβατικές αναμνήσεις αποτελούν περιστασιακή και στιγμιαία διαταραχή για τους περισσότερους ανθρώπους, μπορεί να είναι επαναλαμβανόμενες, ζωντανές και ανατρεπτικές για τα άτομα που πάσχουν από διαταραχές της ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και η διαταραχή μετατραυματικού στρες.
Το πείραμα
Ογδόντα πέντε υγιείς ενήλικες προσπάθησαν να καταστείλουν ανεπιθύμητες αναμνήσεις, ενώ ελήφθησαν εικόνες του εγκεφάλου τους με τη χρήση λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες απόλαυσαν έναν ξεκούραστο ύπνο στο εργαστήριο ύπνου πριν από την εργασία, ενώ οι άλλοι μισοί έμειναν ξύπνιοι όλη τη νύχτα.
Κατά τη διάρκεια της καταστολής των αναμνήσεων, οι ξεκούραστοι συμμετέχοντες παρουσίασαν μεγαλύτερη ενεργοποίηση στον δεξιό ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό -μια περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τις σκέψεις, τις πράξεις και τα συναισθήματα- σε σύγκριση με εκείνους που έμειναν ξύπνιοι όλη τη νύχτα. Οι ξεκούραστοι συμμετέχοντες παρουσίασαν επίσης μειωμένη δραστηριότητα στον ιππόκαμπο -μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην ανάκτηση της μνήμης- κατά τη διάρκεια των προσπαθειών καταστολής ανεπιθύμητων αναμνήσεων.
Μεταξύ των συμμετεχόντων που κοιμήθηκαν στο εργαστήριο, εκείνοι που πέρασαν περισσότερο χρόνο σε ύπνο REM ήταν πιο ικανοί να ενεργοποιήσουν καλύτερα τον δεξιό ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό κατά τη διάρκεια της καταστολής της μνήμης, υποδεικνύοντας έναν ρόλο του ύπνου REM στην αποκατάσταση των μηχανισμών προμετωπιαίου ελέγχου που στηρίζουν την ικανότητα να αποτρέπονται οι ανεπιθύμητες αναμνήσεις από το να εισέρχονται στη συνειδητή σκέψη.
Ο Δρ Harrington δήλωσε: «Συνολικά, τα ευρήματά μας αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο του ύπνου στη διατήρηση του ελέγχου τόσο των αναμνήσεων όσο και των συνεχιζόμενων σκέψεών μας».
Τα άρθρο «ελλείμματα ελέγχου μνήμης στον ανθρώπινο εγκέφαλο που στερείται ύπνου» δημοσιεύεται στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences .
Ακολουθήστε το Cibum 
