Τα ζελεδάκια χωρίς ζάχαρη είναι νόστιμα και με λίγες θερμίδες αλλά έχουν και καθαρτικό; Η American Chemical Society δίνει την απάντηση σε αυτό, αλλά και στο ποιο είναι το καλύτερο γλυκαντικό για sugar-free λιχουδιές.
Η άποψη του κοινού σχετικά με τα ορισμένα προϊόντα μπορεί να είναι καθοριστική για την πορεία του στην αγορά, ειδικά όταν επικρατεί ποιότητα ή κάποιο δυνητικά επιβλαβές συστατικό που μπορεί να περιέχουν. Χαρακτηριστικά, έπειτα από μερικές αρνητικές κριτικές χρηστών της Amazon για τα gummy bears (ζελεδάκια) μιας μεγάλης μάρκας, τα οποία δεν περιείχαν ζάχαρη, τα ζελεδάκια έγιναν viral αλλά από την αρνητική πλευρά και το προϊόν αποσύρθηκε. Οι κριτικές αφορούσαν την περιεκτικότητά τους σε τεχνητά καθαρκτικά.
Ένας από τους παραγωγούς πίσω από τη σειρά βίντεο της American Chemical Society Reactions, ονόματι Andrew, δίνει την απάντηση, όχι μόνο στο αν πράγματι όλα τα ζελεδάκια χωρίς ζάχαρη περιέχουν τεχνητά καθαρτικά, αλλά και στο πώς μπορεί κανείς να φτιάξει νόστιμες ζελατινοειδείς λιχουδιές, χωρίς ζάχαρη και χωρίς τις δυσάρεστες παρενέργειες.
Ας ξεκινήσουμε με το τι γίνεται στο σώμα μας όταν τρώμε κάτι γλυκό με ζάχαρη. Η σακχαρόζη, η φρουκτόζη και η γλυκόζη είναι οι 3 βασικά σάκχαρα που, όταν έρθουν σε επαφή με τους γευστικούς κάλυκες που ανιχνεύουν το γλυκό στο στόμα, οι πρωτεΐνες που απελευθερώνονται αποθηκεύουν τη γλυκιά γεύση και στέλνουν σήμα στον εγκέφαλο πως αυτό που τρώμε είναι “καλό”.
Ωστόσο, αυτές οι 3 ουσίες που προαναφέρθηκαν δεν είναι οι μόνες που μπορούν να στείλουν αυτό το σήμα στον εγκέφαλο. Τα τεχνητά γλυκαντικά κάνουν ακριβώς την ίδια λειτουργία, αλλά παρουσιάζουν μερικές διαφορές τόσο στον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τον οργανισμό, όσο και στην ίδια τη γεύση τους, ενώ ορισμένα γλυκαντικά έχουν την ιδιότητα να είναι ακόμα πιο γλυκά από τη ζάχαρη, οπότε να χρειάζεται και μικρότερη ποσότητα από αυτά. Η ασπαρτάμη, η σουκραλόζη, η στέβια και η ζαχαρίνη είναι τρία πολύ δημοφιλή τεχνητά γλυκαντικά.
Για παράδειγμα, η ασπαρτάμη, η οποία αποτελείται από 3 διαφορετικά αμινοξέα, είναι ως και 200 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Η διαφορά της με τη ζάχαρη είναι ότι, αν και έχει και αυτή θερμίδες, η ασπαρτάμη δεν διασπάται από τον οργανισμό, αλλά στέλνει το σήμα πιο αποτελεσματικά στον εγκέφαλο, οπότε ο οργανισμός χρησιμοποιεί λιγότερες θερμίδες. Όσο για την γεύση που αφήνει ένα σκεύασμα ασπαρτάμης, είναι πικρό και κάπως πιο μεταλλικό από τη ζάχαρη, ενώ μια δόση από αυτό περιέχει πρακτικά μηδέν θερμίδες.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη σουκραλόζη. Η σουκραλόζη είναι ως και 1000 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και έχει περισσότερο γλυκιά γεύση, με πρακτικά μηδέν θερμίδες. Αντίστοιχα η ζαχαρίνη, η οποία, όπως και τα περισσότερα γλυκαντικά ανακαλύφθηκε από ένα τυχαίο εργαστηριακό “λάθος”, επίσης δεν απορροφάται από τον οργανισμό, αλλά στέλνει μεγαλύτερης διάρκειας σήμα του “γλυκού”. Τέλος, η στέβια, αν και περιέχει εκχυλίσματα από το φυτό Stevia rebaudiana και δε θεωρείται τεχνητό γλυκαντικό, έχει τις ίδιες ιδιότητες με όλα τα παραπάνω και η γεύση της είναι πολύ γλυκιά.
Αλλά, ενώ όλες αυτές οι επιλογές είναι πράγματι γλυκές, καμιά τους δεν φαίνεται να περιέχει καθαρτικά. Οπότε τι συνέβη στην περίπτωση των gummy bears; Η συγκεκριμένη μάρκα δεν χρησιμοποιούσε κανένα από τα παραπάνω, αλλά γλυκαντικές ουσίες που αποτελούνται ζαχαρώδεις αλκοόλες, οι οποίες παράγονται με την προσθήκη υδρογόνου σε ένα μόριο ζάχαρης. Οι ζαχαρώδεις αλκοόλες έχουν περίπου το 1\3 των θερμίδων της ζάχαρης, αλλά και ορισμένες από τις παρενέργειες ενός καθαρτικού, καθότι περνούν κατευθείαν από το στομάχι στο έντερο και προκαλούν αέρια, διάρροιες, ακόμα και εμετούς. Για αυτό ο FDA συνιστά την τοποθέτηση της προειδοποίησης “περιεκτικότητα σε τεχνητά καθαρτικά” στα προϊόντα που τα περιέχουν.
Σύμφωνα με το βίντεο, λοιπόν, η καλύτερη ως τώρα επιλογή για να φτιάξει κανείς μια λιχουδιά sugar-free, αλλά χωρίς παρενέργειες είναι η σουκραλόζη. Αλλά υπάρχει και ένα άλλο συστατικό, το οποίο είναι ακόμα καλύτερο και ως και 30.000 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και λέγεται Thaumatin. Το Thaumatin αποτελεί μια φυτική γλυκαντική ουσία και έχει την ιδιότητα να έχει πιο ισχυρή επίδραση από όλα τα παραπάνω γλυκαντικά, καλύπτοντας τις τυχόν μεταλλικές και πικρές γεύσεις.
Επειδή είναι πρωτεΐνη, το Thaumatin διασπάται κανονικά από το σώμα και περιέχει θερμίδες, αλλά χάρη στο ότι είναι απίστευτα γλυκό, χρειάζεστε μόνο ελάχιστο από αυτό, οπότε δεν θα αντλήσετε σχεδόν καθόλου θερμίδες. Αλλά είναι αρκετά ακριβό, καθώς ένα βαζάκι 100ml κοστίζει περίπου 70 ευρώ!