Το 2023, αναφέρθηκαν συνολικά 10.901 επιβεβαιωμένα κρούσματα λοίμωξης από STEC σε 30 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, και 2.993 επιβεβαιωμένα κρούσματα λιστερίωσης με 340 θανάτους
Οι λοιμώξεις από Escherichia coli (STEC) και Listeria που παράγουν τοξίνη Shiga στην Ευρωπαϊκή Ένωση/Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ/ΕΟΧ) έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδά τους το 2023 από την έναρξη της πανευρωπαϊκής επιτήρησης το 2007, σύμφωνα με τις τελευταίες ετήσιες επιδημιολογικές εκθέσεις που δημοσιεύθηκαν σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC).
Σημαντική αύξηση των περιστατικών STEC
Το 2023, αναφέρθηκαν συνολικά 10.901 επιβεβαιωμένα κρούσματα λοίμωξης από STEC σε 30 χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ, σημειώνοντας αύξηση 22% σε σύγκριση με το 2022 και το υψηλότερο ετήσιο ποσοστό κοινοποίησης (3,2 ανά 100.000 κατοίκους) που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Ρεκόρ στα κρούσματα σημειώθηκε και στη χώρα μας με 22 περιστατικά το 2023 ενώ το 2019 είχαν αναφερθεί 5 κρούσματα, το 2020 3, το 2021 10 και το 2022 14. Η αύξηση των αναφερόμενων κρουσμάτων μπορεί εν μέρει να αποδοθεί σε εργαστηριακές διαγνωστικές εξετάσεις που είναι πιο ευαίσθητες από τις παραδοσιακές μεθόδους εξέτασης και οι οποίες επιτρέπουν ευρύτερες εξετάσεις πέρα από συγκεκριμένες ομάδες ασθενών ή τύπους συμπτωμάτων.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Εντοπίστηκαν ιδιαίτερα μολυσματικά για τον άνθρωπο παράσιτα σε ψάρια – Συμβουλές ειδικών για ασφαλή κατανάλωση
Η λοίμωξη STEC μεταδίδεται κυρίως μέσω μολυσμένων τροφίμων, νερού ή άμεσης επαφής με μολυσμένα άτομα ή ζώα. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή γαστρεντερίτιδα, εντεροκολίτιδα και αιματηρή διάρροια, και σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί σε αιμολυτικό-ουραιμικό σύνδρομο (HUS), μια σοβαρή πάθηση που προκαλεί προοδευτική νεφρική ανεπάρκεια. Τα παιδιά κάτω των πέντε ετών είναι η ομάδα που επηρεάζεται περισσότερο.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ψωμί – ζυμαρικά – πατάτες: Καμπανάκι κινδύνου από γιατρούς για έκθεση σε καρκινογόνο κάδμιο
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Φυστικοβούτυρο: Τσουχτερό πρόστιμο στον παρασκευαστή που έφτιαχνε το άλειμμα με μολυσμένα και αλλοιωμένα φιστίκια
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πώς τα αυγά μολύνονται με σαλμονέλα
Ρεκόρ κρουσμάτων λιστερίωσης
Συνολικά 2.993 επιβεβαιωμένα κρούσματα λιστερίωσης με 340 θανάτους αναφέρθηκαν το 2023, καθιστώντας τον τον υψηλότερο ετήσιο αριθμό που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Στην Ελλάδα αναφέρθηκαν 31 κρούσματα και ο προηγούμενος μεγαλύτερος αριθμός ήταν το 2020 με 20 αναφορές για λιστερίωση. Η λιστερίωση επηρεάζει κυρίως ηλικιωμένα άτομα, έγκυες γυναίκες, νεογνά και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η ασθένεια σχετίζεται με σοβαρές επιπλοκές, όπως μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικές λοιμώξεις και απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις του αίματος, καθιστώντας την μία από τις πιο σοβαρές τροφιμογενείς ασθένειες υπό την επιτήρηση της ΕΕ. Ο αυξανόμενος πληθυσμός των ηλικιωμένων, μαζί με τις μεταβαλλόμενες διατροφικές συνήθειες, όπως η αυξημένη κατανάλωση έτοιμων προς κατανάλωση τροφίμων, ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανοδική τάση.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Συμβουλές περιποίησης δέρματος για εφήβους στο TikTok: Οι γιατροί προειδοποιούν για σοβαρούς κινδύνους και αλλεργίες
Αυξανόμενες τάσεις στη σοβαρότητα της νόσου για STEC και λιστερίωση
Οι δείκτες για τη σοβαρότητα της νόσου δείχνουν μια αυξητική τάση τόσο για τις λοιμώξεις από STEC όσο και για τη λιστερίωση. Ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων HUS σταθεροποιήθηκε σε περίπου 500 το 2023 από το ρεκόρ του 2022, η παρακολούθηση των εξαιρετικά παθογόνων παραλλαγών STEC παραμένει κρίσιμη για την καθοδήγηση της διαχείρισης της δημόσιας υγείας. Αυτό περιλαμβάνει την παρακολούθηση των ασθενών και την παροχή ενισχυμένης καθοδήγησης για την επιτήρηση.
Οι περισσότεροι υγιείς ενήλικες που εκτίθενται σε βακτήρια Listeria δεν εμφανίζουν συμπτώματα, αλλά η διεισδυτική μορφή της νόσου μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες σε ευάλωτους πληθυσμούς. Συνιστάται στις έγκυες γυναίκες να αποφεύγουν τα τρόφιμα υψηλού κινδύνου, καθώς η μόλυνση μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της εγκυμοσύνης.
Μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων STEC και λιστερίωσης
Για τον μετριασμό του κινδύνου λοιμώξεων και επιδημιών, το ECDC τονίζει τη σημασία των εξής:
- Ορθές πρακτικές υγιεινής στην παραγωγή και τον χειρισμό τροφίμων, ιδίως σε περιβάλλοντα με ζώα.
- Σωστή προετοιμασία φαγητού , συμπεριλαμβανομένου του πλυσίματος και του ξεφλουδίσματος των λαχανικών, του επαρκούς μαγειρέματος του κρέατος και της χρήσης παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων.
- Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με την υγιεινή των χεριών, ιδίως για τα παιδιά που επισκέπτονται φάρμες οικόσιτων ζώων και ζωολογικούς κήπους, για την αποφυγή μόλυνσης από STEC. Ευαισθητοποίηση σχετικά με τη λιστερίωση και τα επικίνδυνα τρόφιμα, όπως τα έτοιμα προς κατανάλωση ψάρια και προϊόντα κρέατος, μεταξύ των ευάλωτων πληθυσμών.
- Συνέχιση της απομόνωσης σχετικών δειγμάτων ασθενών θετικών στην PCR και τακτική αναφορά δεδομένων αλληλουχίας ολόκληρου του γονιδιώματος για σκοπούς επιτήρησης και διαχείρισης της δημόσιας υγείας.
Το ECDC συνεχίζει να παρακολουθεί αυτές τις τάσεις και παροτρύνει τις υγειονομικές αρχές να ενισχύσουν τα μέτρα επιτήρησης, πρόληψης και αντιμετώπισης για την καταπολέμηση της αύξησης των τροφιμογενών νοσημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ/ΕΟΧ.
Ακολουθήστε το Cibum 
