Ελληνικά κοτόπουλα: Τελευταία η Ελλάδα στην ΕΕ σε αριθμό ελέγχων για μυκοτοξίνες και υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων

Τα αποτελέσματα των ελέγχων για υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων και άλλων ουσιών σε ελληνικά ζωικά προϊόντα.

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων EFSA, σχετικά με τα αποτελέσματα από την παρακολούθηση των υπολειμμάτων κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων και άλλων ουσιών σε ζώντα ζώα και ζωικά προϊόντα για το 2022. Να σημειωθεί πως τα προϊόντα που συμμετέχουν σε αυτό που λέμε εθνικό ζωικό προϊόν είναι το βόειο κρέας, το χοιρινό κρέας, το κρέας από αμνοερίφια, το βρώσιμο κρέας αλόγου, το κρέας πουλερικών, τα ψάρια και θαλασσινά υδατοκαλλιεργειών, το γάλα, τα αυγά, το κρέας κουνελιού, το κρέας από κυνήγι και το μέλι. Τα υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων στα τρόφιμα αποτελούν κίνδυνο για την υγεία του καταναλωτή, ως χημικοί επιμολυντές, αλλά και δείκτη υπερχρήσης κτηνιατρικών φαρμάκων με περιβαλλοντικό αντίκτυπο και συμβολή στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών (superbugs) που προκαλούν ζωονόσους.

Οι ελληνικές αρχές δεν βρέθηκαν στο ύψος των απαιτήσεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας μια και εξέτασαν μόλις 0,58 δειγμάτων κρέατος πουλερικών ανά 200 τόνους παραγόμενου (μίνιμουμ όριο ελέγχων 1 δείγμα/200t) και 0,56 δειγμάτων αυγών ανά 1000 παραγόμενους τόνους (μίνιμουμ όριο ελέγχων 1 δείγμα / 1.000t). Ο αριθμός αυτός μας κατατάσσει τελευταίους στους σχετικούς συγκριτικούς πίνακες με τους ελέγχους των αρχών 30 ευρωπαϊκών χωρών, πολύ μακριά από τους ελάχιστους νομοθετημένους στόχους.

Δεύτερη από το τέλος είναι η χώρα μας και στον αριθμό ελέγχων για το μοσχαρίσιο κρέας με δειγματοληψία από το 0,28% των βοοειδών που εσφάγησαν (τελευταία η Ουγγαρία με 0,25) με μίνιμουμ υποχρεωτικό έλεγχο του 0,4% των βοοειδών που εσφάγησαν. Ενώ οι αρχές της χώρας μας είναι στην τρίτη θέση από το τέλος με 0,57 δείγματα ανά 100 τόνους παραγωγής στα είδη υδατοκαλλιέργειας με κατώτατο όριο το 1 δείγμα ανά 100t (τελευταίο στην κατηγορία το Βέλγιο με 0,10 δείγματα ανά 100t ).

Όσον αφορά στους ελέγχους για υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων σε γάλα, μέλι, κουνέλια και κυνήγι οι ελληνικές ελεγκτικές αρχές βρέθηκαν στο μέσο της κατάταξης του αριθμού ελέγχων.

Η έκθεση της EFSA γενικά συνοψίζει τα δεδομένα παρακολούθησης που συλλέχθηκαν το 2022 σχετικά με την παρουσία υπολειμμάτων κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων και ορισμένων ουσιών (ορμόνες, αντιβακτηριακά, περιβαλλοντικούς ρύπους, απαγορευμένες ουσίες) σε ζώντα ζώα και ζωικά προϊόντα στα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία και τη Νορβηγία. Συνολικά 600.320 δείγματα αναφέρθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αποτελούνταν από 342.850 στοχευμένα δείγματα και 3.892 ύποπτα δείγματα που αναφέρθηκαν σύμφωνα με την οδηγία 96/23/ΕΚ του Συμβουλίου, και από 2.772 δείγματα που συλλέχθηκαν κατά την εισαγωγή και 250.806 δείγματα που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο προγραμμάτων που αναπτύχθηκαν βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Η πλειονότητα των χωρών πληρούσε τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη συχνότητα δειγματοληψίας που ορίζονται στην οδηγία 96/23/ΕΚ του Συμβουλίου και στην απόφαση 97/747/ΕΚ της Επιτροπής. Συνολικά, το ποσοστό των μη συμμορφούμενων δειγμάτων το 2022 (0,18%) ήταν συγκρίσιμο με τα προηγούμενα 13 χρόνια (0,17%-0,37%). Η υψηλότερη συχνότητα μη συμμορφούμενων δειγμάτων για αντιβακτηριακά βρέθηκε στο μέλι. Από τα 3.056 δείγματα μελιού που αναλύθηκαν, τα 42 ήταν μη συμμορφούμενα, με 97 μη συμμορφούμενα αποτελέσματα από 10 χώρες. Το φυτοφάρμακο glyphosate βρέθηκε σε δύο δείγματα – το ένα στην Αυστρία και το άλλο στη Λιθουανία.

Αν θελήσουμε να αναλύσουμε περισσότερο τους ελέγχους στο κρέας πουλερικών θα πρέπει να επισημάνουμε πως σύμφωνα με την οδηγία 96/23/ΕΚ, ο ελάχιστος αριθμός δειγμάτων για κάθε κατηγορία πουλερικών πρέπει να είναι ένα, ανά 200 τόνους ετήσιας παραγωγής, με τουλάχιστον 100 δείγματα για κάθε ομάδα ουσιών όπου η ετήσια παραγωγή στην εν λόγω κατηγορία είναι μεγαλύτερη από 5.000 t. Συνολικά στις 30 χώρες, η ελάχιστη απαίτηση ενός (1) δείγματος που αναλύθηκε ανά 200 τόνους παραγωγής δεν επιτεύχθηκε το 2022.

Ακολουθεί πίνακας με το ποσοστό των στοχευμένων δειγμάτων που ελήφθησαν σε κάθε χώρα για την αναφερόμενη παραγωγή κρέατος πουλερικών.

Από τα ευρήματα των, έστω και περιορισμένων σε αριθμό, ελέγχων προκύπτουν τα δεδομένα για τα ελληνικά προϊόντα ζωικής παραγωγής σχετικά με υπολείμματα κτηνιατρικών φαρμάκων και παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα. Όπως φαίνεται το Γάλα και το μοσχαρίσιο κρέας είχαν τις περισσότερες ουσίες (μυκοτοξίνες 3.30% και κτηνιατρικά φυτοφάρμακα 7,50% αντίστοιχα).

^*group B3d Mycotoxins

^** group B.1. Antibacterial substances, including sulphonamides, quinolones

^*** group A2 Antithyroid agents