Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής – όπως οι υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες και οι περισσότερες βροχές ή ξηρασίες – θα μπορούσαν να αυξήσουν την εμφάνιση ορισμένων παθογόνων παραγόντων, σύμφωνα με έκθεση της Σουηδικής Υπηρεσίας Τροφίμων.
Η έκθεση εξετάζει επίσης τους κινδύνους που ενδέχεται να καταστούν σημαντικοί σε διάφορους τύπους τροφίμων ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στις σουηδικές συνθήκες, και εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν αυτοί να ελεγχθούν. Καλύπτονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το κρέας, τα ψάρια και τα θαλασσινά, τα αυγά, τα προϊόντα δημητριακών και τα φρούτα, τα μούρα και τα λαχανικά.
Αναπτύχθηκε ένα προφίλ κινδύνου για την αύξηση της γνώσης σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τη μικροβιολογική ασφάλεια των τροφίμων στο μέλλον. Επίκεντρο ήταν ο εντοπισμός υφιστάμενων και αναδυόμενων κινδύνων που μπορεί να προκαλούν ανησυχία και να επηρεάζουν την ασφάλεια των τροφίμων και του νερού που καταναλώνονται στη Σουηδία.
Η έκθεση προτείνει επίσης τρόπους αντιμετώπισης των νέων προκλήσεων που τίθενται με την αλλαγή των κανονικών συνθηκών και την αυξημένη συχνότητα των ακραίων γεγονότων.
Αν και υπάρχουν κενά γνώσης, η ανάλυση δείχνει ότι η συχνότητα εμφάνισης των περισσότερων μικροβιολογικών κινδύνων πιθανότατα θα αυξηθεί ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Τα συμπεράσματα σχετικά με την αλλαγή συγκεκριμένων κινδύνων, καθώς και την έκταση και την ταχύτητα των επιπτώσεων, είναι αβέβαια και εξαρτώνται από την ακρίβεια των κλιματικών σεναρίων και τα μέτρα μετριασμού που εφαρμόζονται.
Στη Σουηδία, το κλίμα θα γίνει θερμότερο, ειδικά το χειμώνα. Οι βροχοπτώσεις θα αυξηθούν γενικά, κυρίως το χειμώνα και την άνοιξη, ειδικά στα βόρεια τμήματα της χώρας. Στα νοτιοανατολικά, προβλέπεται αυξημένη ξηρασία και λειψυδρία. Η κλιματική αλλαγή αναμένεται επίσης να οδηγήσει σε συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως πλημμύρες και καύσωνες.
Μια αλλαγή στις κανονικές συνθήκες μπορεί να αυξήσει την παρουσία ορισμένων βακτηρίων, ιών, παρασίτων και τοξινών μούχλας που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες μέσω των τροφίμων και του πόσιμου νερού. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα μπορούν να οδηγήσουν σε διακοπές ρεύματος, διακοπές στις υποδομές και μόλυνση των τροφίμων.
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνία που μπορούν να επηρεάσουν την ασφάλεια των τροφίμων περιλαμβάνουν την αλλαγή των συνθηκών για την καλλιέργεια φυτών, την παραγωγή ζώων, τις υποδομές, τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη διαθεσιμότητα νερού, σύμφωνα με την έκθεση.
«Η έκθεση της Σουηδικής Υπηρεσίας Τροφίμων δείχνει τι λέει σήμερα η επιστήμη για το πώς η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή τροφίμων στη Σουηδία και τα τρόφιμα που εισάγουμε. Αυτό στο οποίο έχουμε καταλήξει παρέχει επίσης μια βάση για συνεχή εργασία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις», δήλωσε στο Food Safety News ο Jonas Toljander, εκτιμητής κινδύνου.
Πιθανή αύξηση των κινδύνων
Βακτήρια που είναι πιθανό να αυξηθούν στο περιβάλλον, το νερό, τα ζώα, τα φυτά ή/και τις πρώτες ύλες τροφίμων λόγω του μεταβαλλόμενου κλίματος και για τα οποία το επίπεδο των αποδεικτικών στοιχείων κρίνεται υψηλό, είναι ο Bacillus anthracis, η Francisella tularensis, η Salmonella, η Shigella και το Vibrio. Υπάρχουν επίσης ορισμένες ενδείξεις ότι το Campylobacter, η Listeria και το Shiga toxin-producing E. coli (STEC) μπορεί να γίνουν πιο συνηθισμένα.
Όλοι οι τροφιμογενείς ιοί έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τη συχνότητα εμφάνισής τους λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, το επίπεδο των αποδεικτικών στοιχείων είναι μεσαίο για τον νοροϊό και χαμηλό για τους ιούς ηπατίτιδας Α και Ε.
Τα περισσότερα παράσιτα θεωρούνται ικανά να αναπτυχθούν περισσότερο, αλλά το επίπεδο των αποδεικτικών στοιχείων είναι ως επί το πλείστον χαμηλό. Για το Κρυπτοσπορίδιο, το Giardia intestinalis και το Toxoplasma gondii, είναι μεσαίο.
Μεταξύ των μυκοτοξινών, εκτιμάται ότι όλες οι καλυπτόμενες τοξίνες Fusarium (DON, T2/HT2, ζεαραλενόνη και φουμονισίνες) θα αυξηθούν, εκ των οποίων το επίπεδο αποδεικτικών στοιχείων είναι υψηλότερο για την δεοξυνιβαλενόλη (DON) και τις φουμονισίνες. Οι αφλατοξίνες αναμένεται επίσης να γίνουν πιο διαδεδομένες.
Οι μικροβιολογικοί κίνδυνοι που αναδύονται λόγω του μεταβαλλόμενου κλίματος είναι πιθανό να διαφέρουν για διαφορετικές ομάδες τροφίμων και στάδια στην αλυσίδα εφοδιασμού.
«Είναι σημαντικό να αρχίσουμε να προσαρμόζουμε την τροφική αλυσίδα με βάση ένα μεταβαλλόμενο κλίμα, ώστε να μπορέσουμε να διατηρήσουμε τον υψηλό βαθμό ασφάλειας των τροφίμων που έχουμε σήμερα», δήλωσε η Annica Sohlström, γενική διευθύντρια της Σουηδικής Υπηρεσίας Τροφίμων.