Πώς να διαβάζουμε σωστά τις ενδείξεις και να αξιολογούμε με υπευθυνότητα
Πόσες φορές έχετε πετάξει ένα τρόφιμο απλώς επειδή «πέρασε η ημερομηνία του», χωρίς να έχετε ελέγξει αν έχει αλλοιωθεί; Μια επιστολή καταναλώτριας που έφτασε πρόσφατα στο cibum εκφράζει μια κοινή απορία: Τι σημαίνουν πραγματικά οι διαφορετικές ενδείξεις λήξης στις συσκευασίες και πώς ερμηνεύονται όταν αναγράφονται μόνο μήνας και έτος.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ηπατοτοξική ουσία σε Ελληνικά αρτοσκευάσματα – Νέα ανάκληση από τον ΕΦΕΤ

Η σωστή κατανόηση των ετικετών ημερομηνίας δεν αφορά μόνο την προσωπική υγεία, αλλά και το περιβάλλον, καθώς η σπατάλη τροφίμων αποτελεί μείζονα παράγοντα περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Σύμφωνα με μελέτες της ReFed στις ΗΠΑ, το 20% των τροφίμων που πετιούνται από τους καταναλωτές απορρίπτονται λόγω παρερμηνείας των ημερομηνιών στις ετικέτες.
Οι πιο συνηθισμένοι όροι που συναντάμε είναι:
- «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» / «Καλύτερα πριν»: Συνδέεται με την ποιότητα. Μέχρι αυτή την ημερομηνία το προϊόν διατηρεί τη γεύση, την υφή και τη θρεπτική του αξία στο βέλτιστο επίπεδο. Δεν σημαίνει ότι το τρόφιμο καθίσταται επικίνδυνο μετά τη λήξη – αν δεν υπάρχει αλλοίωση, μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια.
- «Ανάλωση έως» / «Χρήση μέχρι» / «Ημερομηνία λήξης»: Σχετίζεται με την ασφάλεια του τροφίμου. Μετά τη συγκεκριμένη ημερομηνία, το προϊόν μπορεί να προκαλέσει τροφική δηλητηρίαση. Αφορά κυρίως ευπαθή τρόφιμα, όπως κρέας, γαλακτοκομικά και βρεφικές τροφές.
- «Πώληση μέχρι»: Προορίζεται για τους εμπόρους και αφορά την ημερομηνία μέχρι την οποία το προϊόν μπορεί να πωλείται στο ράφι. Δεν αποτελεί ένδειξη ασφάλειας για τον καταναλωτή.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Γιατί πρέπει να αποψύχουμε το χοιρινό μόνο στο ψυγείο ή σε κρύο νερό και ποτέ σε θερμοκρασία δωματίου;
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Παραπλανητικές ετικέτες τροφίμων: Πώς «καλύπτουν» του κινδύνους και μπερδεύουν τους καταναλωτές – Μελέτη

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τις συσκευασίες ψωμιού και τα προϊόντα αρτοποιίας. Συχνά αναγράφουν ημερομηνία «καλύτερης διατηρησιμότητας». Αν και το προϊόν φαίνεται «εκτός ημερομηνίας», στην πραγματικότητα μπορεί να καταναλωθεί εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις αλλοίωσης, όπως μούχλα, οσμή ή αφύσικη υφή. Η σύγχυση που προκαλούν οι όροι ημερομηνίας είναι τέτοια που πολλοί φορείς, διεθνώς, προτείνουν τυποποίηση των ετικετών. Ήδη σε αρκετές χώρες η σύσταση είναι να χρησιμοποιείται μία και μόνο ένδειξη για την ποιότητα και μία για την ασφάλεια, ώστε να διευκολύνεται η κατανόηση από το κοινό.