Νέα είδη Brucella έχουν ανακαλυφθεί, άλλα που ήταν ήδη γνωστά έχουν εντοπιστεί και σε ζώα και είδη όπως το Brucella canis εμφανίζονται στη Δυτική Ευρώπη.
Πολλές ανακαλύψεις σχετικά με βακτήρια του γένους Brucella έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια: νέα είδη έχουν ανακαλυφθεί, άλλα που ήταν ήδη γνωστά έχουν εντοπιστεί σε ζώα που δεν είναι γνωστό ότι φέρουν αυτά τα βακτήρια και είδη όπως το Brucella canis εμφανίζονται στη Δυτική Ευρώπη. Θα μπορούσαν αυτά τα βακτήρια να μεταδοθούν στον άνθρωπο; Ποια είδη ζώων αφορούν; Πώς μπορούν αυτά τα βακτήρια να διακριθούν μεταξύ τους; Αυτές οι ερωτήσεις ήταν το επίκεντρο του ευρωπαϊκού έργου IDEMBRU, το οποίο συντονίζει η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Γαλλίας, ANSES ως μέρος του προγράμματος One Health EJP.
Η βρουκέλλωση είναι μια βακτηριακή ασθένεια που προκαλείται από διάφορα είδη Brucella, τα οποία μολύνουν κυρίως βοοειδή, χοίρους, κατσίκες, πρόβατα και σκύλους. Οι άνθρωποι γενικά αποκτούν την ασθένεια μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα, τρώγοντας ή πίνοντας μολυσμένα ζωικά προϊόντα ή εισπνέοντας αερομεταφερόμενους παράγοντες. Οι περισσότερες περιπτώσεις προκαλούνται από την κατάποση μη παστεριωμένου γάλακτος ή τυριού από μολυσμένες κατσίκες ή πρόβατα. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ECDC η Ελλάδα ήταν πρώτη σε κρούσματα Βρουκέλλωσης.
Τι κοινό έχουν τα πρόβατα, οι σκύλοι, οι φώκιες, οι βάτραχοι και οι άνθρωποι; Όλα αυτά μπορούν να μεταφέρουν βακτήρια του γένους Brucella , μερικά από τα οποία ευθύνονται για τη Βρουκέλλωση. Τα συμπτώματα αυτής της ασθένειας στους ανθρώπους περιλαμβάνουν πυρετό, πόνο και πονοκεφάλους. Μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, κυρίως νευρολογικές ή αρθρικές, και μπορεί να γίνει χρόνια. Τα προσβεβλημένα ζώα μπορεί να υποφέρουν από αμβλώσεις, προβλήματα γονιμότητας και λοιμώξεις των γεννητικών οργάνων.
Τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια, έχουν ανακαλυφθεί νέα είδη Brucella , τα οποία μεταφέρονται από ζώα τόσο διαφορετικά όπως οι βάτραχοι, οι αλεπούδες και τα θαλάσσια θηλαστικά. Το έργο IDEMBRU , το οποίο συντονίζει η ANSES και περιλαμβάνει εννέα εταίρους από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Βουλγαρία, Ισπανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Πορτογαλία και Γαλλία), επιδίωξε να κατανοήσει καλύτερα αυτά τα νέα βακτήρια. Λειτουργώντας για δυόμισι χρόνια, χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινό Πρόγραμμα One Health (EJP) . Τα αποτελέσματά του δημοσιεύονται αυτήν τη στιγμή.
Άτυπα βακτήρια και είδη ξενιστών
Οι εταίροι του έργου ανέπτυξαν εργαλεία μοριακής βιολογίας για την αναγνώριση των διαφορετικών ειδών Brucella, προκειμένου να επιταχύνουν τη διάγνωση σε περίπτωση εμφάνισης επιδημίας βρουκέλλωσης. Αυτές οι νέες δοκιμές έχουν σχεδιαστεί για να ταυτοποιήσουν τα άτυπα είδη Brucella, καθώς και την κλασική Brucella που μολύνει ασυνήθιστα ζωικά είδη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά είδη Brucella, γνωστά εδώ και πολλά χρόνια ότι μολύνουν ορισμένα ζωικά είδη, έχουν βρεθεί σε ζώα στα οποία δεν είχαν ανιχνευθεί προηγουμένως. « Ανακαλύψαμε τρία σκυλιά που κουβαλούσαν Brucella suis», εξηγεί η Claire Ponsart, συντονίστρια του έργου και επικεφαλής της μονάδας Bacterial Zoonoses στο Εργαστήριο για την Υγεία των Ζώων της ANSES. “Αυτό το βακτήριο είναι γνωστό ότι κυκλοφορεί σε χοίρους, αγριογούρουνα και λαγούς, αλλά δεν γνωρίζαμε ότι και οι σκύλοι θα μπορούσαν να μολυνθούν ».
Πρόβλεψη του κινδύνου μετάδοσης στον άνθρωπο
Για το είδος Brucella που ανακαλύφθηκε πρόσφατα , ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι εάν αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο . ” Αναπτύξαμε μια μέθοδο in vitro κυτταρικής μόλυνσης που δίνει μια ένδειξη της παθογένειάς τους για τον άνθρωπο. Μέχρι τώρα, υπήρχαν λίγοι δείκτες παθογένειας για αυτά τα βακτήρια, επομένως βασιζόμασταν κυρίως στον εντοπισμό των βακτηρίων που εμπλέκονται σε εστίες μόλυνσης”, λέει ο Vitomir Djokic, επιστήμονας στη μονάδα Bacterial Zoonoses που συμμετείχε στο έργο.
Σκύλοι μολυσμένοι από Brucella canis: επίδραση του διεθνούς εμπορίου
Είκοσι έξι σκύλοι μολύνθηκαν σε δύο χρόνια στη Γαλλία σε σύγκριση με δύο τα προηγούμενα είκοσι: έως ότου αναφέρθηκαν αρκετά κρούσματα τα τελευταία χρόνια στη Μεγάλη Βρετανία, Brucella canis, ένα είδος Brucella που επηρεάζει τα σκυλιά, θεωρήθηκε ότι είναι πολύ σπάνιο στη Δυτική Ευρώπη. Αυτές οι αναφορές στη Βρετανία ώθησαν τους εταίρους του έργου IDEMBRU να πάρουν δείγματα για να μετρήσουν την έκταση αυτής της αναδυόμενης απειλής. Στη συνέχεια εντοπίστηκαν κρούσματα σε όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Στη Γαλλία, η ασθένεια εντοπίστηκε σε δέκα εγκαταστάσεις εκτροφής που είχαν εισαγάγει σκύλους από την Ανατολική Ευρώπη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων βρουκέλλωσης των σκύλων στη Δυτική Ευρώπη πιθανότατα συνδέεται με την ανάπτυξη του διαδικτυακού εμπορίου ζώων. « Η αγορά σκύλων στο εξωτερικό είναι νόμιμη, αλλά δεν απαιτείται εξέταση υγείας για βρουκέλλωση », εξηγεί η Claire Ponsart. «Οι μελλοντικοί ιδιοκτήτες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι όταν εισάγουν τα κατοικίδιά τους, διατρέχουν επίσης τον κίνδυνο να εισάγουν ασθένειες».
Η θεραπεία για το Brucella canis δεν είναι αποτελεσματική σε όλους τους σκύλους. Ως εκ τούτου, τα μολυσμένα ζώα θεωρούνται ικανά να μεταδώσουν τη νόσο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Εκτός από την πρόκληση αναπαραγωγικών προβλημάτων στους σκύλους, τα βακτήρια μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο. Αυτό το φαινόμενο είναι σπάνιο, αλλά δύο περιπτώσεις αναφέρθηκαν το 2022, στη Μεγάλη Βρετανία και την Ολλανδία. Το Brucella canis προκαλεί τα ίδια συμπτώματα με την κλασική βρουκέλλωση.