Οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ψάρια με χαμηλά επίπεδα Listeria monocytogenes θα μπορούσαν να εισέλθουν στα επόμενα στάδια, έτσι η διατήρηση της ψυχρής αλυσίδας κατά τη μεταφορά και η περαιτέρω επεξεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της ανάπτυξης στα τελικά προϊόντα.
Το Ινστιτούτο Θαλάσσιων Ερευνών πραγματοποίησε αναλύσεις για Listeria monocytogenes σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας σολομού μεταξύ Σεπτεμβρίου 2020 και Αυγούστου 2021. Τα δείγματα συλλέχθηκαν από επιθεωρητές της Νορβηγικής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (Mattilsynet) στο πλαίσιο των ευρύτερων εργασιών για την παρακολούθηση της Listeria στον τομέα.
Στην ΕΕ έχει καθοριστεί ένα μέγιστο όριο για τη Listeria monocytogenes σε έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα που προορίζονται για υγιείς ενήλικες, το οποίο είναι στα 100cfu/gr δείγματος στο τέλος της ημερομηνίας λήξης.
Εντοπισμός στα ψάρια και στο περιβάλλον
Αναλύθηκε ένα σύνολο 358 δειγμάτων από 60 εγκαταστάσεις, μεταξύ των οποίων και 11 πλωτά σφαγεία. Περισσότερα από 100 δείγματα συλλέχθηκαν από το περιβάλλον παραγωγής και 250 από τα ψάρια την ώρα που εισήλθαν στις εγκαταστάσεις και τις πρώτες ύλες.
Κανένα από τα 21 δείγματα από τα σκάφη δεν ήταν θετικό για Listeria monocytogenes, όμως 22 θετικά εντοπίστηκαν σε εννέα διαφορετικές εγκαταστάσεις, με τις 5 από αυτές να συγκεντρώνουν τα περισσότερα θετικά δείγματα.
Έξι μονάδες σφαγής είχαν θετικά δείγματα στο τέλος της γραμμής παραγωγής είτε από την επιφάνεια των ιχθύων είτε από πρώτες ύλες. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο τα ψάρια είναι έτοιμα μόνο για περαιτέρω επεξεργασία και δεν είναι καθ’ οδόν προς τη λιανική πώληση.
Τέσσερις μονάδες σφαγής είχαν 1 θετικό δείγμα, μία είχε 2 θετικά αποτελέσματα, δύο είχαν 3 και μία είχε 4 θετικά δείγματα, ενώ μία εγκατάσταση είχε έξι από τα επτά δείγματα θετικά για Listeria monocytogenes.
Η Listeria εντοπίστηκε στο περιβάλλον παραγωγής στην περιοχή αιμορραγίας, φιλεταρίσματος ή συσκευασίας. Εννέα θετικά δείγματα προέρχονταν από λαβή σωλήνα νερού, από μέρη της μηχανής σφαγής, χειροκίνητο εξοπλισμό σφαγής, εξαρτήματα μηχανημάτων κατάθεσης, μεταφορικούς ιμάντες, μαχαίρια και σανίδες κοπής και τραπέζι διαλογής. Τέτοιες καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε διασταυρούμενη επιμόλυνση των τροφίμων.
Διαπιστώθηκε ένας υψηλότερος επιπολασμός κατά το δειγματισμό επιφάνειας του δέρματος και των βράγχιων ψαριών σε σύγκριση με την εξεταζόμενη πρώτη ύλη. Όλα τα δείγματα πρώτων υλών είχαν πληθυσμούς Listeria monocytogenes κάτω από το όριο ποσοτικού προσδιορισμού των 10 CFU/g.
Τα ευρήματα του ελέγχου και οι μελλοντικές εργασίες
Η Inge Erlend Næsset, από τη Νορβηγική Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, ανέφερε ότι καθώς ορισμένα ψάρια τρώγονται χωρίς θερμική επεξεργασία και χρησιμοποιούνται για έτοιμα προς κατανάλωση προϊόντα όπως το σούσι και το σασίμι, είναι ζωτικής σημασίας οι παραγωγοί να ελέγχουν τη Listeria.
“Είναι σημαντικό το σφαγείο σολομού να παρακολουθεί συνεχώς τη Listeria και ανά πάσα στιγμή να έχει αποτελεσματικά μέτρα υγιεινής”, δήλωσε ο Næsset στο Food Safety News.
Φέτος, η Νορβηγική Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων διεξήγαγε εκστρατεία κατά την οποία επιθεωρήθηκαν 63 εγκαταστάσεις και σκάφη σφαγής σολομών για μέτρα και ρουτίνες ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση των ψαριών με Listeria.
Αυτό έγινε λόγω σοβαρών κρουσμάτων λιστερίωσης στην Ευρώπη το 2018 και το 2019 που επηρέασαν 34 ανθρώπους και οδήγησαν εννέα στο θάνατο. Οι εστίες συνδέθηκαν με ψάρια από εγκαταστάσεις μεταποίησης στην Πολωνία και την Εσθονία, με νορβηγικές πρώτες ύλες επίσης πιθανώς μολυσμένες.
Η πλειοψηφία των χώρων είχε καλά πρότυπα υγιεινής, όμως 18 εταιρείες προειδοποιήθηκαν για πράγματα όπως το σύστημα ελέγχου τους, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης κινδύνου, του σχεδίου δειγματοληψίας και των μέτρων για την ανίχνευση της Listeria. Μια επιχείρηση έκλεισε λόγω έλλειψης συντήρησης και καθαριότητας.
Η Νορβηγική Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων άρχισε επίσης να επιθεωρεί εγκεκριμένους παραγωγούς έτοιμων προς κατανάλωση θαλασσινών για να διαπιστώσει πόσο καλά ελέγχουν τη Listeria. Η εκστρατεία ξεκίνησε τον Νοέμβριο και θα διαρκέσει μέχρι τον Απρίλιο του 2022.