Οι πρόσφατες θανατηφόρες δηλητηριάσεις παιδιών έχουν συσχετιστεί κυρίως με διαλύματα που περιέχουν παρακεταμόλη, παρ’ όλο που η ίδια είναι ασφαλής για τα παιδιά.
Καμπανάκι χτυπούν οι ειδικοί του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον κίνδυνο μολυσμένων σιροπιών που μπορούν να οδηγήσουν τα παιδιά ακόμη και σε θάνατο. Διαμηνύουν ότι η παρακεταμόλη που βρίσκεται σε σιρόπια, έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιεί την τοξικότητα της αιθυλενογλυκόλης και διαιθυλενογλυκόλης, με τις οποίες βρέθηκαν μολυσμένα τα σιρόπια.
Με αφορμή το θάνατο περισσότερων από 300 παιδιών σε Γκάμπια, Ινδονησία και Ουζμπεκιστάν, ο ΠΟΥ εξέδωσε προειδοποιήσεις για τη χρήση παραποιημένων φαρμάκων και έκκληση για την προστασία των παιδιών από μολυσμένα φάρμακα. Οι ειδοποιήσεις όσον αφορά τα συγκεκριμένα ιατρικά προϊόντα, κυκλοφόρησαν τον Οκτώβριο του 2022 για την Αφρική, τον Νοέμβριο του 2022 για τη νοτιοανατολική Ασία και για την Ευρώπη τον Ιανουάριο του 2023. Αφορμή για τις προειδοποιήσεις αυτές ήταν οι θάνατοι παιδιών που κατανάλωσαν σιρόπι για το βήχα θετικό σε αιθυλενογλυκόλη και διαιθυλενογλυκόλη. Ο ΠΟΥ εκδίδει τέτοιου είδους προειδοποιήσεις, μόνο αν η ανεξάρτητη εργαστηριακή ανάλυση επιβεβαιώσει πως προϊόντα είναι παραποιημένα, ή κατώτερης ποιότητας, ικανά να βλάψουν τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με τους τοξικολόγους Winston Morgan και Shazma Bashir που μίλησαν στο The conversation, η αιθυλενογλυκόλη και η διαιθυλενογλυκόλη είναι τοξικές αλκοόλες με ελαφρώς γλυκιά γεύση και χρησιμοποιούνται ευρέως σε υγρά υαλοκαθαριστήρων και ψυκτικά κινητήρα. Αυτές συχνά μολύνουν συστατικά τροφίμων ή ιατρικούς διαλυτές (συμπεριλαμβανομένης της προπυλενογλυκόλης, της πολυαιθυλενογλυκόλης, της σορβιτόλης και της γλυκερίνης/γλυκερίνης), λόγω λανθασμένων προτύπων κατασκευής και δοκιμών. Οι ιατρικοί διαλύτες χρησιμοποιούνται για τη διάλυση των συστατικών ενός φαρμάκου, ωστόσο οι δηλητηριάσεις έχουν συσχετιστεί κυρίως με διαλύματα που περιέχουν παρακεταμόλη, παρ’ όλο που η ίδια είναι ασφαλής για τα παιδιά.
Ο ΠΟΥ ορίζει πως μια θανατηφόρα δόση αιθυλενογλυκόλης ή διαιθυλενογλυκόλης είναι περίπου 1.000-1.500 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό, ενώ για ένα μικρό παιδί με μέσο βάρος 20 κιλά θα ήταν περίπου 28 χιλιοστόλιτρα ή περίπου 6 κουταλάκια του γλυκού καθαρή αιθυλενογλυκόλη. Επειδή όμως μπορεί οι ουσίες αυτές να είναι τοξικές και σε πολύ μικρότερες δόσεις, ο ΠΟΥ προτείνει πως ένα ασφαλές επίπεδο για αυτές τις χημικές ουσίες είναι μόνο 0,5 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό την ημέρα, δηλαδή στη μύτη του κουταλιού του γλυκού.
Αν και η παρακεταμόλη στα σιρόπια για το βήχα είναι πιο ασφαλής από την ασπιρίνη ή την ιβουπροφαίνη, για να την καταναλώνουν παιδιά, ωστόσο η πρώτη δρα στον οργανισμό αναστέλλοντας τη λειτουργία ενός ενζύμου που θεραπεύει τον πυρετό αλλά παράλληλα πυροδοτεί την τοξικότητα της αιθυλενογλυκόλης. Η τελευταία μετατρέπεται σε γλυοξυλικό οξύ, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο, διαδικασία που πυροδοτείται από το ένζυμο δινουκλεοτίδιο νικοτιναμίδης αδενίνης (NAD+), που ρυθμίζεται από τα μιτοχόνδρια.
Η παρακεταμόλη αναστέλλει τα μιτοχόνδρια για τη θεραπεία του πυρετού, επηρεάζοντας το επίπεδο του NAD+. Οι δυο αυτές λειτουργίες συνδυαστικά μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στα παιδιά.
Άλλα φάρμακα ή τρόφιμα που μπορεί επίσης να μολύνονται από αιθυλενογλυκόλη ή διαιθυλενογλυκόλη, μπορεί να μην είναι τοξικά για την υγεία και συχνά να περνούν απαρατήρητα λόγω της απουσίας παρακεταμόλης.
Τα δύο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα αντίδοτα για την υπερδοσολογία αυτών των ουσιών είναι η φομεπιζόλη και η αιθανόλη, που μειώνουν εξ ίσου την ποσότητα της τοξικότητας στο σώμα. Αν η δηλητηρίαση από αιθυλενογλυκόλη και διαιθυλενογλυκόλη εντοπιστεί νωρίς μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Ακολουθήστε το Cibum 
