Κίνδυνοι στα θαλασσινά που κοινοποιήθηκαν στο σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα (RASFF).
Τα θαλασσινά (ψάρια, μαλακόστρακα, μαλάκια, κεφαλόποδα) αναγνωρίζονται ευρέως για τη θρεπτική τους αξία και τη δημοτικότητά τους, αλλά μπορεί να θέτουν ορισμένους κινδύνους για την υγεία στον καταναλωτή. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Water του mdpi ανέλυσε τις ειδοποιήσεις του συστήματος ταχείας ειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF) για τα θαλασσινά κατά την περίοδο 1996-2020 ανά κίνδυνο, έτος, προϊόν, χώρα κοινοποίησης, χώρα προέλευσης, τύπο κοινοποίησης, βάση κοινοποίησης, κατάσταση διανομής και δράση που έγινε. Το RASFF είναι μία πλατφόρμα ενημέρωσης που διασφαλίζει την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών (αποστολή, λήψη και απάντηση) σχετικά με τους κινδύνους στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (χημικά, βιολογικά, φυσικά και αλλεργιογόνα) μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Η μελέτη ασχολήθηκε με τις ειδοποιήσεις από το 1996 έως το 2020. Πιο συχνά αναφέρθηκαν οι γαρίδες 13%, ο τόνος 10%, ο ξιφίας 9,6%, ο σολομός 5,5%, τα μύδια 4,7% και ακολουθούν καλαμάρια, σκουμπρί, στρείδια και, μπακαλιάρος.
Οι κύριοι αναφερόμενοι κίνδυνοι ήταν παθογόνοι μικροοργανισμοί ( Listeria , Salmonella , Escherichia coli , Vibrio , νοροϊός, μεσόφιλα, Εντεροβακτηρίδια και ισταμίνη), βαρέα μέταλλα (υδράργυρος και κάδμιο), κτηνιατρικά προϊόντα, κατάσταση υγιεινής, παράσιτα ( Anisakis ) και πρόσθετα/αλλεργιογόνα (θειώδη).
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι κοινοποιήσεις αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό προϊόντα προερχόμενα από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων εντός της κοινής αγοράς, γεγονός που, μαζί με την ανάπτυξη του ενδοκοινοτικού εμπορίου θαλασσινών, αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα εξάπλωσης των κινδύνων. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η δραστηριότητα των αρχών ελέγχου στο πλαίσιο της ιχνηλασιμότητας στις χώρες της Νότιας Ευρώπης και της Σκανδιναβίας, όπου η κατανάλωση θαλασσινών είναι η υψηλότερη, καθώς και η σχετική νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο.
Τα κοινοποιηθέντα προϊόντα προέρχονταν κυρίως από ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή Ισπανία (11,3%), Γαλλία (5,8%), Ολλανδία και Ιταλία και χώρες της Ασίας, δηλαδή Βιετνάμ (8,6%), Ινδία (5,4%), Κίνα (4,8%) , Ταϊλάνδη, Ινδονησία και Μαρόκο. Οι κοινοποιήσεις αναφέρθηκαν από την Ιταλία (34,2%), την Ισπανία (15,9%), καθώς και τη Γαλλία (7,7%), το Ηνωμένο Βασίλειο (7,5%) και τη Γερμανία (7,4%). Τα κοινοποιημένα προϊόντα είτε στάλθηκαν πίσω στην χώρα προέλευσης (15,2%), είτε καταστράφηκαν (13,8%), ή αποσύρθηκαν από την αγορά (12,7%) ή δεν εγκρίθηκαν η εισαγωγή (11,1%).
Δυστυχώς, μεγάλο μέρος της κοινοποίησης ήταν επίσης βαρέα μέταλλα (ιδιαίτερα επικίνδυνα λόγω βιοσυσσώρευσης), η παρουσία των οποίων προκύπτει από συγκεκριμένες ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. εκπομπές και εξόρυξη ορυκτών) και των οποίων η εξάλειψη από το περιβάλλον είναι δύσκολη έως και αδύνατη. Άλλες αιτίες κινδύνου για τα θαλασσινά, επίσης έμμεσα λόγω της ανθρωποπίεσης, είναι οι αλλαγές στην αλατότητα, το επίπεδο της θάλασσας και τη θερμοκρασία, καθώς και οι άνεμοι, τα ρεύματα και οι παλίρροιες. Προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν ή να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι, είναι σημαντικό να υπάρχει σωστή δράση των ελεγκτικών αρχών, κατάλληλη νομοθεσία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και ευαισθητοποίηση στα διάφορα στάδια της τροφικής αλυσίδας.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Pigłowski M. Κίνδυνοι στα θαλασσινά που κοινοποιήθηκαν στο σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές (RASFF) το 1996–2020. Νερό . 2023; 15(3):548. https://doi.org/10.3390/w15030548
Ακολουθήστε το Cibum 
