Μαρτυρίες από παιδιά που έχουν βρεθεί σε Σουηδικά νοικοκυριά έχει προκαλέσει μεγάλη και αμφιλεγόμενη συζήτηση στα social media
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Μπορεί όλοι οι άνθρωποι να μοιραζόμαστε τον ίδιο πλανήτη, αλλά ανάλογα με το μέρος που έχουμε μεγαλώσει, ασπαζόμαστε διαφορετικές κουλτούρες. Ο κάθε πολιτισμός σχηματίζει μοτίβα εθνικής ταυτότητας και συμπεριφοράς βασισμένα σε πολλά κριτήρια, τα οποία ποικίλουν από την οικονομία κάθε τόπου μέχρι και το κλίμα ή την ιδιοσυγκρασία κάθε λαού. Βέβαια, καμιά φορά δημιουργούνται φήμες και στερεότυπα που μπορεί και να μην ισχύουν στο 100% τους.
Οι Έλληνες, για παράδειγμα, θεωρούνται ένας φιλόξενος λαός, από αρχαιοτάτων χρόνων, όπως αποτυπώνεται από την τέχνη, τη λογοτεχνία και ιστορικά κείμενα. Ο Δίας, για παράδειγμα, ο πατέρας όλων των θεών της αρχαίας Ελλάδας ονομαζόταν και «ξένιος Ζεύς» και θεωρούταν ότι προστάτευε τους ξένους.
Η έννοια «φιλοξενία» έχει αρκετές διαστάσεις και συναντά κανείς διαφορετικές μορφές της, σε κάθε χώρα του κόσμου. Με αφορμή αυτή την έννοια, ξεκίνησε, τελευταία, μια συζήτηση για το πόσο φιλόξενη (ή αφιλόξενη) είναι η Σουηδία. Ο διάλογος άρχισε από τα social media, με μια ερώτηση στο Twitter «Ποιο είναι το πιο περίεργο πράγμα που σας έχει τύχει ενώ βρίσκεστε σε σπίτι φίλου με διαφορετική κουλτούρα\θρησκεία;». Η ερώτηση πυροδότησε ένα τεράστιο thread απαντήσεων. Ήταν σε αυτό το σημείο που πολλοί Σουηδοί περιέγραψαν την εμπειρία τους ως παιδιά καλεσμένα για να παίξουν σε σπίτια φίλων τους και, όταν ερχόταν η ώρα του δείπνου, ενώ τα παιδιά της οικογένειας κατέβαιναν για φαγητό, εκείνοι έπρεπε να περιμένουν στο δωμάτιο μέχρι αυτά να φάνε και έπειτα να συνεχίσουν το παιχνίδι. Η ιδέα του να αφήνει κανείς ένα παιδί νηστικό σε ξένο σπίτι ακούστηκε πολύ παράξενη και αγενές σε πολλούς και προκάλεσε έναν ακόμα μεγαλύτερο διάλογο για την σουηδική κουλτούρα.
Τι λένε οι ειδικοί
Είναι, λοιπόν, οι Σουηδοί φιλόξενοι ή αφιλόξενοι; Ο ιστορικός φαγητού στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και συγγραφέας πολλών βιβλίων για τη σουηδική κουλτούρα, Richard Tellström, αναφέρει πως πράγματι αυτή η πρακτική συνέβαινε στη Σουηδία, αλλά κυρίως τη δεκαετία του 70, όταν και ο ίδιος ήταν παιδί. Σταδιακά, σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό σταμάτησε να συμβαίνει, καθώς οι Σουηδοί άρχισαν να υιοθετούν περισσότερο το φαγητό ως μέρος της κουλτούρας τους. Μάλιστα, ο Tellestrom δήλωσε πως καμιά φορά θέλουν να «επιδεικνύουν» τη μαγειρική τους με εντυπωσιακά τραπέζια.
Πώς αλληλοεπιδρούν άνθρωποι άλλων χωρών με τη σουηδική κουλτούρα
Ωστόσο, πολλοί κάτοικοι της Σουηδίας, ειδικά άνθρωποι με καταγωγή από άλλες χώρες, κάνουν λόγο για απομόνωση του εκτός οικογενείας παιδιού από το τραπέζι ή ακόμα και για σερβίρισμα των περισσευμάτων σε αυτό. Ακόμα και ως ενήλικες, βέβαια, περιγράφουν τη δυσκολία που έχει ο κοινωνικός τους περίγυρος σε περιστάσεις που αφορούν φαγητό, όπως δείπνα και τραπέζια με φίλους, καθώς πιστεύουν πως αυτό θα δημιουργούσε μια συνθήκη υποχρέωσης απέναντι στον άλλον. Σε συνέχεια αυτής της πεποίθησης, ορισμένοι Σουηδοί αναφέρουν πως, παρότι αυτό πια δεν είθισται, δεν είναι απαραίτητα κακό να μην σερβίρεις φαγητό σε παιδί άλλης οικογένειας, αφού το αντίθετο μπορεί να δείξει έλλειψη σεβασμού προς το πρόγραμμα φαγητού της οικογένειας του επισκέπτη.
Η Σουηδία, αν και πλήρως αναπτυγμένη στο κοινωνικό της κράτος και σε υποδοχή μεταναστών, δηλαδή πολιτικές που υποδηλώνουν μια αίσθηση κοινοτικού βίου, ως άνθρωποι μπορεί να έχουν μια πιο ατομική προσέγγιση σε ορισμένα ζητήματα, όπως τα δείπνα. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, στη Σουηδία δεν συνηθίζεται το γεύμα με τα ευρύτερα μέλη της οικογένειας, όπως θείες και ξαδέρφια που είναι μια συνηθισμένη πρακτική στις νότιες χώρες. Για αυτό το λόγο μπορεί να μην είχαν στη νοοτροπία τους κάποτε να ταΐζουν ένα «ξένο» παιδί. Παρόλα αυτά, κάτι τέτοιο, αφενός δεν τους καθιστά αφιλόξενους και αφετέρου δεν είναι κάτι που κάνουν πια. Άλλωστε, είναι αρκετά γνωστό πως οι Σουηδοί κερνάνε συχνά τους επισκέπτες τους κέικ ή καφέ όταν έρχονται σπίτι τους. Και, φυσικά, μια φήμη και ένα twitter thread δεν επαρκεί για να βάλει ταμπέλα στα ήθη και τα έθιμα ενός ολόκληρου έθνους.
Ακολουθήστε το Cibum 
