Επιδοτούμενο από την ΕΕ έργο για καινοτόμες μεθόδους για την ανάπτυξη ευεργετικών συστατικών από τα υποπροϊόντα της ελαιοκομίας.
Το ελαιόλαδο είναι νόστιμο και θεωρείται ευρέως ότι είναι ευεργετικό για την υγεία μας. Διάφορα υποκείμενα συστατικά που εξηγούν αυτό είναι βιοδραστικές ενώσεις: φυσικές χημικές ουσίες που βρίσκονται στα φυτά, οι οποίες σύμφωνα με έρευνα έχουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Στο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ έργο Olive-Net , που αναλήφθηκε με την υποστήριξη του προγράμματος Marie Skłodowska-Curie Actions , οι επιστήμονες αναζήτησαν νέες βιοδραστικές ενώσεις στο ελαιοκομικό εργοστάσιο, ενώ βρήκαν χρήση και για περιβαλλοντικά απόβλητα.
«Η βιομηχανία επεξεργασίας ελιάς είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ενός τεράστιου όγκου υποπροϊόντων που είναι επιβλαβή για το περιβάλλον και είναι θέμα μελέτης εδώ και πολλά χρόνια», εξηγεί ο Λέανδρος Σκαλτσούνης , καθηγητής Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συντονιστής του έργου Olive-Net. «Ωστόσο, τόσο τα προϊόντα όσο και τα υποπροϊόντα της βιομηχανίας επεξεργασίας ελιάς περιέχουν σημαντικές ποσότητες πολύτιμων ουσιών», λέει.
Το Olive-Net είχε ως στόχο να εκμεταλλευτεί αυτές τις διαφορετικές πρώτες ύλες για την ανάπτυξη νέων ενεργών συστατικών για τη φαρμακευτική, τη διατροφική και τη βιομηχανία καλλυντικών. Η ομάδα χρησιμοποίησε χημεία και βιολογία φυσικών προϊόντων τελευταίας τεχνολογίας για να βρει νέα φυσικά προϊόντα από την O. europaea και να βελτιώσει ήδη υπάρχοντα. «Τα αποτελέσματα έχουν αναδείξει τις δυνατότητές τους και δίνουν λύση στην απόρριψη υποπροϊόντων που προκαλούν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα», σημειώνει ο Σκαλτσούνης.
Προηγμένες αναλυτικές τεχνικές
Δείγματα του O. europaea, συγκεκριμένα ελαιόλαδο, βρώσιμες ελιές, λύματα ελαιοτριβείου, φύλλα ελιάς και ελαιοπυρήνες, συλλέχθηκαν από διάφορα μέρη στην Αλγερία, την Ελλάδα και το Μαρόκο. Το έργο Olive-Net χρησιμοποίησε μια σειρά καινοτόμων τεχνικών εκχύλισης για την εύρεση χημικών ουσιών στα δείγματα, συμπεριλαμβανομένης της εκχύλισης με τη βοήθεια μικροκυμάτων, η οποία χρησιμοποιεί ενέργεια μικροκυμάτων για τον καταμερισμό βιοδραστικών ενώσεων από τη μήτρα του δείγματος στον διαλύτη και χρωματογραφία ρητίνης προσρόφησης, η οποία διαχωρίζει μόρια με βάση στις περιουσίες τους.
Αυτές οι μέθοδοι εκχύλισης συνδυάστηκαν με εξελιγμένες τεχνικές ανάλυσης, όπως φασματομετρία μάζας υγρής χρωματογραφίας υψηλής ανάλυσης, γνωστή ως HRLC-MS, η οποία διαχωρίζει τις ενώσεις-στόχους που ακολουθείται από την ανίχνευσή τους με βάση τη μάζα. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν επίσης πυρηνικό μαγνητικό συντονισμό, μια τεχνική που χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για τη μελέτη της δομής των χημικών ουσιών. «Οι τεχνικές μελέτησαν τις πρώτες ύλες με ολιστικό τρόπο, καθεμία από αυτές από διαφορετική οπτική γωνία, για τον εντοπισμό και την ανάδειξη βιοενεργών φυσικών προϊόντων», προσθέτει ο Σκαλτσούνης.
Νέα αποσπάσματα και νέες ιδέες
Το Olive-Net παρήγαγε μια σειρά από πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα από τις διάφορες τεχνικές αναλυτικής δειγματοληψίας. «Οι πιο σημαντικές ήταν ο χαρακτηρισμός των αναδυόμενων χημικών οντοτήτων από τα προϊόντα και τα υποπροϊόντα της ελιάς της Μεσογείου και η διεύρυνση της γνώσης για τις ευεργετικές τους επιπτώσεις στην υγεία, συγκεκριμένα τις φλεγμονές και τη γήρανση», λέει ο Σκαλτσούνης. Οι ερευνητές βρήκαν ένα ευρύ φάσμα βιοφαινολών – διάφοροι τύποι βιοδραστικών ενώσεων – σε διαφορετικά υλικά που προέρχονται από την ελιά. Η ομάδα παρήγαγε νέα φυσικά εκχυλίσματα και παρήγαγε διάφορες νέες συνθετικές ενώσεις. «Οι εταίροι ελπίζουν ότι μέσω νέας χρηματοδότησης θα μπορέσουν να μελετήσουν λεπτομερώς συγκεκριμένες ενώσεις και εκχυλίσματα που παρήχθησαν και κυρίως να μελετήσουν τη βιολογική τους αξιολόγηση», σημειώνει ο Σκαλτσούνης.
Σύμβολο ενότητας
Η ελιά είναι το κλειδί για την ευρωπαϊκή γεωργία και μια κοινή πολιτιστική οντότητα σε χώρες σε όλη τη Μεσόγειο. Το έργο προώθησε την ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των χωρών εταίρων. Σύμφωνα με τον Σκαλτσούνη: «Είναι πολύ σημαντικό ότι εταίροι από διάφορες χώρες της ΕΕ – Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία – αλλά και Αλγερία, Μαρόκο και Ταϊλάνδη ενώθηκαν ως κοινοπραξία για να μελετήσουν τις ατελείωτες δυνατότητες των ελαιόδεντρων”.
Πηγή: cordis.europa
Ακολουθήστε το Cibum 
