Ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο της EFSA για αποτελεσματική διεξαγωγή συνολικών εκτιμήσεων έκθεσης των χημικών ουσιών.
Οι εκτιμήσεις των κινδύνων που προκαλούν οι χημικές ουσίες έχουν ιστορικά επικεντρωθεί στους κινδύνους που προκαλούνται από μια μεμονωμένη πηγή χημικής ουσίας, όπως το πόσιμο νερό τα πρόσθετα τροφίμων ή κάποιο καταναλωτικό προϊόν.
Ωστόσο, η έκθεση ενός ατόµου σε µια χηµική ουσία µπορεί να προέρχεται από πολλαπλές πηγές, δεδοµένου ότι µπορεί να εµφανίζεται σε πολλά περιβαλλοντικά µέσα, τρόφιµα και καταναλωτικά προϊόντα. Η συνολική δόση είναι αυτή που καθορίζει την επίδραση µιας χηµικής ουσίας στο άτοµο και όχι οι δόσεις που λαµβάνονται από τις επιµέρους πηγές.
Ο χαρακτηρισµός της συνολικής έκθεσης σε µια χηµική ουσία είναι επίσης σηµαντικός κατά την εκτίµηση των κινδύνων από τη συνδυασµένη έκθεση σε πολλαπλές χηµικές ουσίες.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει θέσει ως στόχο την αποτελεσματική διεξαγωγή συνολικών εκτιμήσεων έκθεσης (AEA) για χημικές ουσίες με τη χρήση τόσο μοντέλων έκθεσης όσο και δεδομένων βιοπαρακολούθησης του ανθρώπου (HBM) έως το 2030.
Για την επίτευξη του οράματος της EFSA, αναπτύχθηκε ένας στρατηγικός χάρτης πορείας για την προώθηση της συνολικής έκθεσης (ΑΕ) στην ΕΕ και τη βελτίωση των ικανοτήτων των οργανισμών να διενεργούν ΑΕΑ που εκπονήθηκε για την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), δεδομένης της στρατηγικής της ΕΕ για τη χημική βιωσιμότητα.
Ξεκινώντας από την περιγραφή της κατάστασης των ΑΕΑ, ο χάρτης πορείας προσδιορίζει τους ερευνητικούς τομείς και τα έργα που απαιτούνται για την αποτελεσματική εκτέλεση τους.
Η ικανότητα διενέργειας αυτών των αξιολογήσεων θα αξιοποιεί τα ευρήματα από τη μοντελοποίηση της έκθεσης, τις προσεγγίσεις της εμπρόσθιας και της αντίστροφης δοσιμετρίας και την HBM και θα προσδιορίζει τόσο την ΑΕ για μια χημική ουσία όσο και τις πηγές που οδηγούν στη ΑΕ της χημικής ουσίας. Στον χάρτη πορείας, οι ακόλουθες πηγές έκθεσης εξετάστηκαν κατά τον ορισμό των ΑΕ:
- Χημικές ουσίες στα περιβαλλοντικά μέσα (αέρας, νερό και έδαφος)
- Χημικές ουσίες στο εσωτερικό περιβάλλον (αέρας και επιφάνειες)
- Χημικές ουσίες σε καταναλωτικά προϊόντα, αντικείμενα και οικοδομικά υλικά
- Χημικές ουσίες στο πόσιμο νερό και στα τρόφιμα.
Αυτά τα έργα θα δημιουργήσουν τα εργαλεία που απαιτούνται για την αποτελεσματική εκτέλεση αξιολογήσεων της ΑΕ για χημικές ουσίες. Αυτά περιλαμβάνουν εργαλεία για την εκτέλεση διαγνωστικών αξιολογήσεων της ΑΕ και, όταν είναι απαραίτητο, πρόσβαση σε μοντέλα έκθεσης υψηλότερης βαθμίδας για τη βελτίωση των εκτιμήσεων της ΑΕ.
Επιπροσθέτως, θα δηµιουργηθούν βελτιωµένα πιθανοτικά µοντέλα που θα επιτρέπουν τη µοντελοποίηση τόσο της διαιτητικής όσο και της µη διαιτητικής έκθεσης. Τα έργα θα αναπτύξουν µεθόδους για την τήρηση και διαχείριση των δεδοµένων που απαιτούνται για τις ΑΕ.
Υπογραµµίζεται η ανάγκη µιας πλατφόρµας για την εκτέλεση εµπρόσθιας δοσιµετρίας µε βάση µοντέλα έκθεσης ΑΕ και για την εκτέλεση αντίστροφης δοσιµετρίας για την επικύρωση των µοντέλων έκθεσης. Τέλος, θα δηµιουργηθούν ελλείποντα δεδοµένα για χηµικές ουσίες χρησιµοποιώντας μοντέλα ποσοτικής σχέσης δομής-δραστικότητας και άλλες in silico µεθόδους.