Σήμερα, 10 Φεβρουαρίου γιορτάζουμε την παγκόσμια ημέρα των οσπρίων. Τι τα κάνει, όμως, τόσο ξεχωριστά και γιατί είναι σημαντικά για τη διατροφή μας;
Η Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων γιορτάζεται στις 10 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο. Στόχος της είναι να ενημερώσει για τα ποικίλα διατροφικά οφέλη των οσπρίων, καθώς και να τα προωθήσει ως μια βιώσιμη τροφή.
Ως όσπρια θεωρούνται οι εδώδιμοι σπόροι φυτών που ανήκουν στην οικογένεια των ψυχανθών και καλλιεργούνται για να καλύψουν τις διατροφικές μας ανάγκες. Αποτελούν, μάλιστα, ένα από τα βασικότερα στοιχεία της Μεσογειακής διατροφής και κοσμούν πιάτα πολλών παγκόσμιων κουζινών για πάνω από 11.000 χρόνια.
Αν και τα πιο δημοφιλή όσπρια είναι οι φακές, τα ξερά φασόλια, ο αρακάς και τα ρεβίθια, ο κατάλογος οσπρίων είναι αρκετά μεγάλος και σε αυτόν περιλαμβάνονται και σπανιότερα για τα ελληνικά δεδομένα είδη, για παράδειγμα κόκκινη φακή και μαύρο ρεβίθι ή το λευκό ουράντ νταλ.
Η Ινδία αποτελεί επί του παρόντος το μεγαλύτερο παραγωγό οσπρίων παγκοσμίως, αφού είναι υπεύθυνη για το ένα τέταρτο της παγκόσμιας παραγωγής και αντιπροσωπεύει το 27% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Άλλοι σημαντικοί παραγωγοί περιλαμβάνουν τον Καναδά, τη Μιανμάρ, την Κίνα, τη Νιγηρία, τη Βραζιλία, την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Τανζανία. Όσον αφορά στις κύριες χώρες που εισάγουν όσπρια, αυτές είναι η Αργεντινή, η Γαλλία, η Αιθιοπία και η Τουρκία.
Η παγκόσμια ημέρα οσπρίων αναγνωρίζει τη σημασία τους στην επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, η θεσμοθέτηση της ημέρας προτάθηκε σε ψήφισμα του FAO από την Μπουρκίνα Φάσο. Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Οσπρίων για το 2023 είναι «Οσπρια για ένα βιώσιμο μέλλον».
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα όσπρια είναι πολύ σημαντικά για την ανθρώπινη διατροφή. Πρώτον και κυριότερα, συνιστούν μια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά και για χορτοφάγους και vegans.
Eνώ, όμως, έχουν πολλές διαλυτές φυτικές ίνες, έχουν παράλληλα ελάχιστα λιπαρά, για αυτό και είναι ιδανικά για ανθρώπους με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και διαβητικούς.
Παράλληλα, τα όσπρια διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα των νοικοκυριών, καθώς μπορούν να πουληθούν και να καταναλωθούν. Τέλος, η καλλιέργεια οσπρίων προάγει τη βιοποικιλότητα του εδάφους και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, καθώς δεν χρειάζονται συνθετικά, τοξικά λιπάσματα.
Παρά τα φανερά τους πλεονεκτήματα, όμως, τα όσπρια δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή. Συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με αυτά, όπως αποδείχθηκε από δανέζικη έρευνα.