Δυσοίωνες οι προβλέψεις – Οι απομιμήσεις σεμαγλουτίδης – Εν αναμονή του Ozempic σε χάπι.
Το Ozempic έχει χρησιμοποιηθεί τα τελευταία χρόνια για να βοηθήσει τα άτομα με διαβήτη να διαχειριστούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους. Αλλά το 2021, μια κλινική δοκιμή διαπίστωσε ότι η σεμαγλουτίδη θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει τους ανθρώπους να χάσουν βάρος λόγω της ικανότητάς της να καταστέλλει τις ορμόνες της όρεξης, οδηγώντας σε μια τεράστια ζήτηση παγκοσμίως.
Αυτή η αδυνατιστική ιδιότητα οφείλεται στη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη, η οποία κυκλοφορεί με την επωνυμία Ozempic, από την εταιρεία Novo Nordisk, η οποία ειδικεύεται στις θεραπείες για τον διαβήτη.
Η Novo Nordisk είναι επί του παρόντος η μοναδική εταιρεία που κατασκευάζει σεμαγλουτίδη καθώς κατέχει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τη δραστική ουσία, το οποίο θα λήξει το 2030. Η εταιρεία έχει αδειοδοτήσει μια έκδοση για χρήση στην απώλεια βάρους που ονομάζεται Wegovy.
Ωστόσο, πλέον και τα δύο φάρμακα λόγω έλλειψης βρίσκονται σε ζήτηση και το πρόβλημα δημιουργήθηκε, επειδή πολύς κόσμος λάμβανε Ozempic χωρίς συνταγή, στερώντας τα φάρμακα από τους διαβητικούς που τα χρειάζονται για θεραπεία. Την τάση πριμοδότησε η χρήση του φαρμάκου από πολλές διασημότητες, όπως ο Elon Musk.
Είναι πιθανό ότι λόγω αυτής της αυξημένης ζήτησης, οι ελλείψεις τόσο του Ozempic όσο και του Wegovy μπορεί να διαρκέσουν μέχρι τα τέλη του 2024, αφού προηγούμενες αντίστοιχες περιπτώσεις έχουν δείξει ότι οι ελλείψεις συμπληρώνονται εντός ενός έτους, όπως συνέβη με αυτές του 2022 σε φάρμακα ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης (HRT) στο Ηνωμένο Βασίλειο, που συνδέθηκαν με το λεγόμενο «φαινόμενο Davina McCall ». Πρόκειται για την περίπτωση όπου η τηλεπαρουσιάστρια μίλησε ανοιχτά για την εμμηνόπαυση και τη χρήση του HRT για τη διαχείριση των συμπτωμάτων, γεγονός που αύξησε κατά πολύ τη ζήτηση. Ένα χρόνο μετά, οι προμήθειες HRT έχουν πλέον ανακάμψει, αλλά τα φαρμακεία εξακολουθούν να παρακολουθούν προσεκτικά την προσφορά, σύμφωνα με στοιχεία που δίνει το The Conversation.
Ένα άλλο ζήτημα που συμβάλλει στις ελλείψεις του Ozempic είναι ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να στρέφονται σε αυτό για να χάσουν βάρος, παρόλο που το Wegovy έχει φτιαχτεί ειδικά για αυτόν το σκοπό.
Τα «ψεύτικα» είδη σεμαγλουτίδης
Ένα από τα προβλήματα στην αγορά σεμαγλουτίδης είναι ότι αν και αυτή είναι κατοχυρωμένη με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δεν ισχύει το ίδιο για οποιοδήποτε άλλο φάρμακο GLP-1, οδηγώντας σε πολλές φτηνές απομιμήσεις της δραστικής ουσίας.
Ο FDA, o Oργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, έχει προειδοποιήσει σχετικά με τους κινδύνους από την αγορά φαρμάκων GLP-1 χωρίς ιατρική συνταγή για μορφές σεμαγλουτίδης με είδη αλατιού, συμπεριλαμβανομένης και της νατριούχου σεμαγλουτίδης και της οξικής σεμαγλουτίδης.
Η ίδια η Novo Nordisk εμπορεύεται τη νατριούχα σεμαγλουτίδη ως φάρμακο για τον διαβήτη που ονομάζεται Rybelsus.
Ενώ πολλές μορφές αλατιού είναι απολύτως ασφαλείς, άλλες εγκρίνονται μόνο για χρήση στην έρευνα και μπορεί να μην θεωρηθούν καν ασφαλείς για χρήση σε ανθρώπους. Εάν οι αγοραστές λαμβάνουν μη αδειοδοτημένες μορφές σεμαγλουτίδης με αλάτι, δεν μπορούν να είναι σίγουροι ότι το φάρμακο που παίρνουν είναι ασφαλές ή αποτελεσματικό, αναφέρει ο ιστότοπος The Conversation.
Επιπλέον, κυκλοφορούν αρκετές «σύνθετες» εκδoχές σεμαγλουτίδης, οι οποίες παρασκευάζονται σε φαρμακεία ή σε διάφορα εργαστήρια, που αγοράζουν τις πρώτες ύλες απευθείας από τους κατασκευαστές και κάνουν τη δική τους εκδοχή αυτού του φαρμάκου- όπως είθισται σε πολλές περιπτώσεις στις ΗΠΑ και όχι μόνο.
Η Novo Nordisk κατηγορεί μεν ορισμένες εταιρείες για παραβίαση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της με τη σύνθεση σεμαγλουτίδης, αλλά τα φαρμακεία σύνθετων αντικρούουν ότι αυτά ισχύουν για τελικά φάρμακα όπως το Ozempic, όχι για τη χημική ουσία που συνθέτει τη σεμαγλουτίδη.
Υποστηρίζουν , επίσης, ότι η έλλειψη Ozempic και Wegovy τους δίνει το δικαίωμα να παράγουν και να εμπορεύονται σύνθετα ισοδύναμα.
Τι γίνεται για να μετριαστούν οι ελλείψεις;
Eπαναφέροντας ως παράδειγμα τη Μεγάλη Βρετανία, εκεί οι αρχές έχουν δώσει σύσταση να μην ξεκινήσουν νέοι ασθενείς με Ozempic και οι γιατροί να συνταγογραφούν το Ozempic μόνο για άτομα με διαβήτη. Σε πολλές χώρες, οι φαρμακοποιοί από μόνοι τους προσπαθούν να ελέγξουν το πού χορηγούν τις ελάχιστες πια ενέσεις που διαθέτουν, επιλέγοντας σκόπιμα άτομα με συνταγές.
Η Novo Nordisk από την πλευρά της δήλωσε ότι κάνει ό,τι μπορεί για να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση για τα προϊόντα της, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού αναβάθμισης των 2,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στις εγκαταστάσεις παραγωγής τους για να υποστηρίξει μεγαλύτερη παραγωγή Wegovy και Ozempic. Ζήτησε επίσης από τις υγειονομικές αρχές να παρέμβουν και να αποθαρρύνουν τη συνταγογράφηση εκτός ετικέτας.
Πιο πρόσφατα, η Novo Nordisk μείωσε επίσης τη διαθεσιμότητα ορισμένων δόσεων σεμαγλουτίδης στις ΗΠΑ κατά 50%, πιθανώς για να είναι πιο στοχευμένες στις προσπάθειες παραγωγής τους.
Το μέλλον τόσο του Ozempic όσο και του Wegovy είναι αλληλένδετο και η ζήτηση και για τα δύο προϊόντα δεν δείχνει σημάδια μείωσης παρά τις προειδοποιήσεις για πιθανές παρενέργειες . Μόνο στην Ελλάδα, το 2021, όποτε και το φάρμακο ξεκίνησε να κυκλοφορεί στη χώρα, διατέθηκαν περίπου 49.000 σκευάσματα, ενώ το 2022 ο αριθμός αυξήθηκε κατά 7 φορές φτάνοντας στις 362.000.
Ozempic σε χάπι
Τον προηγούμενο μήνα ήρθε στη δημοσιότητα μια μελέτη, με επικεφαλής τους John Buse, MD, PhD , και Verne S. Caviness, καθηγητή Φαρμακευτικής στο Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού στο Πανεπιστήμιο Υγείας της Βόρειας Καρολίνας (ΗΠΑ), μαζί με μια διεθνή ομάδα ερευνητών, στην οποία παρουσιάστηκαν νέα ευρήματα σχετικά με νέα σκευάσματα υψηλότερης δόσης από του στόματος σεμαγλουτίδης.
Η μελέτη τους, η οποία δημοσιεύτηκε στο The Lancet , διαπίστωσε ότι η από του στόματος σεμαγλουτίδη που λαμβάνεται μία φορά την ημέρα σε 25 χιλιοστόγραμμα (mg) και 50 mg έκανε καλύτερη δουλειά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στην προώθηση της απώλειας βάρους από τη χαμηλότερη δόση των 14 mg.
Η νέα μελέτη, η οποία συμπεριέλαβε αποτελέσματα από 1.606 συμμετέχοντες, κατά μέσο όρο άντρες και ηλικίας 58,2 ετών, ευθυγραμμίζεται με άλλες μελέτες, οι οποίες πιέζουν για τη χρήση από του στόματος αγωνιστών υποδοχέα GLP-1 ως θεραπεία για την παχυσαρκία.
Σε μια άλλη δοκιμή για την από του στόματος λήψη σεμαγλουτίδης, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τη Novo Nordisk και επικεντρώθηκε σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, περισσότερες παρενέργειες παρατηρήθηκαν με υψηλότερες δόσεις του χαπιού, παρά το ότι προκλήθηκαν τα ίδια αδυνατιστικά αποτελέσματα.
Αυτό σημαίνει ότι η επιστήμη είναι κοντά στη δημιουργία ενός χαπιού με μικρές, αλλά αποτελεσματικές δόσεις. Σύμφωνα με το Dazed Digital, η Pfizer δοκιμάζει ήδη τη δική της εκδοχή.
Ακόμη, η εταιρεία Eli Lilly παρουσίασε μια δοκιμή στο συνέδριο American Diabetes Association Scientific Sessions, που εξέταζε την ορφοργλιπρόνη, μια διαφορετική από του στόματος ένωση που ανήκει στην ίδια κατηγορία φαρμάκων με τη σεμαγλουτίδη. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν το φάρμακο έχασαν κατά μέσο όρο 9,4 έως 14,7% του σωματικού τους βάρους, ανάλογα με τη δόση που τους χορηγήθηκε, μετά από 36 εβδομάδες.
Οι από του στόματος μορφές σεμαγλουτίδης μπορεί να διατεθούν στην αγορά το νωρίτερο του χρόνου, αλλά ανησυχίες έχουν ήδη προκληθεί σε ορισμένους ειδικούς, οι οποίες αφορούν για μια ακόμα φορά στην κατάχρηση του φαρμάκου για λόγους αδυνατίσματος και όχι υγείας, όπως γίνεται και επί του παρόντος. Οπότε το αν ένα χάπι σεμγαλουτίδης θα λύσει ένα θέμα υγείας ή θα καταλήξει σε άλλη μια μεγάλη έλλειψη αναμένεται να το δούμε.