Τα πρέπει και τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν για μια βιομηχανία κρέατος πιο πράσινη και βιώσιμη.
Ακούμε πολύ συχνά για το ότι πρέπει να καταφύγουμε σε πιο βιώσιμες πρακτικές όσον αφορά στην κατανάλωση τροφίμων, ειδικά όσον αφορά στην κτηνοτροφία, η οποία ευθύνεται- μαζί με την αλιεία- για το 31% των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.
Αλλά ούτε γίνεται να καταργήσουμε εντελώς το κρέας, ούτε όμως να συνεχίσει η κτηνοτροφία ως έχει, οπότε πώς μπορεί να γίνει το κρέας πιο βιώσιμο;
Μείωση της κατανάλωσης κρέατος
Αφενός, ο ένας τρόπος είναι οι ίδιοι οι καταναλωτές να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος, το οποίο η πλειοψηφία των Ελλήνων έχει καταλήξει να καταναλώνει καθημερινά. Χαρακτηριστικά, η μείωση του κόκκινου βόειου κρέατος θα είχε διττό όφελος τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στο περιβάλλον. Η μεσογειακή διατροφή παραδοσιακά ορίζει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος μία φορά το μήνα, διαφορετικά μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επιπλέον, οι αγελάδες ευθύνονται περίπου για τις μισές παγκόσμιες εκπομπές μεθανίου, οπότε λιγότερη κατανάλωση μπορεί να σημαίνει αυτομάτως και μειωμένη παραγωγή για τις βιομηχανίες κρέατος.
Τι συνεπάγεται η φράση «λιγότερο, αλλά καλύτερο κρέας»;
Πολλές περιβαλλοντικές ΜΚΟ υποστηρίζουν την έννοια του «λιγότερου, αλλά καλύτερου» κρέατος, ως ένα σύνθημα για τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας. Τι συνιστά η φράση; Σύμφωνα με εκτενές δημοσίευμα του Just Food πάνω στο ζήτημα, μιλώντας για καλύτερο κρέας, δεν αναφέρεται κανείς αποκλειστικά στην ποιότητα, αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών κτηνοτροφίας και εργασίας.
Η βελτίωση αυτή αφενός θα πρέπει να περιλαμβάνει πρακτικές με σεβασμό στα δικαιώματα των ζώων και την καλή τους διαβίωση και αφετέρου καλύτερες συνθήκες εργασίας στη βιομηχανία κρέατος σε όλες τις κατηγορίες. Ειδικά για το τελευταίο, η βιομηχανία έχει αποκτήσει πολύ κακό όνομα ειδικά στις ΗΠΑ, που σκάνδαλα για πρακτικές διατήρησης χαμηλών μισθών και παιδικής εργασίας έχουν ξεσπάσει για τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταποίησης και παραγωγής κρέατος παγκοσμίως.
Ετικέτα λιγότερων εκπομπών μεθανίου για το βόειο κρέας
Ωστόσο, αν και η βιωσιμότητα πράγματι ακούγεται παντού, λίγοι είναι πρόθυμοι να την επιλέξουν ως βασικό παράγοντα όταν κάνουν τα ψώνια τους. Σύμφωνα με τη Midan Marketing, μια εταιρεία μάρκετινγκ κρέατος με έδρα τις ΗΠΑ, το 21% των κρεατοφάγων σκέφτονται τη βιωσιμότητα σε μεγάλο βαθμό, αλλά υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με το τι σημαίνει σε ζωικά προϊόντα. Επομένως, η προώθησή της δεν είναι εύκολη, αλλά οι βιομηχανίες θα έπρεπε ενδεχομένως να ξεκινήσουν από εκεί.
Στις ΗΠΑ, για να μπορέσει ένα βόειο κρέας να χαρακτηριστεί βιώσιμο από την USDA πρέπει να παράγει τουλάχιστον 10% λιγότερες εκπομπές από τον μέσο όρο των ΗΠΑ ανά κιλό (26,3 kg CO2e), ενώ κατά τη διαδικασία αξιολόγησης εξετάζονται συχνά και προσεκτικά οι τελευταίες εξελίξεις στις αξιολογήσεις του κύκλου ζωής των ζώων και τα σχετικά πρωτόκολλα αερίων του θερμοκηπίου. H θεσμοθέτηση τέτοιων ετικετών και σε άλλα κράτη, λοιπόν, θα ήταν επίσης μια καλή ιδέα ως προς την ένταξη του παράγοντα «περιβαλλοντικός αντίκτυπος του κρέατος» στα κριτήρια επιλογής των καταναλωτών.
Μπορεί πράγματι το βόειο κρέας να εκπέμπει λιγότερο μεθάνιο ή πρόκειται για άλλο ένα φαινόμενο greenwashing;
Από την άλλη, ακόμα και αυτός ο όρος έχει συγκεντρώσει πάνω του μερικά αρνητικά βλέματα. Σύμφωνα με ένα blog για τον ιστότοπο Green Queen, το οποίο συντάχθηκε από την Irina Gerry, CMO στην εταιρεία τεχνολογίας τροφίμων ακριβείας ζύμωσης Change Foods, η ετικέτα «βόειο κρέας με χαμηλές εκπομπές μεθανίου» αποτελεί άλλη μια περίπτωση «greenwashing», δηλαδή προσπάθειας των εταιρειών να προσποιηθούν τη βιωσιμότητα ενώ στην πραγματικότητα «δεν υπάρχει βόειο κρέας χαμηλών εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.
Για χρήση των λεγόμενων πρακτικών greenwashing κατηγορούνται κι άλλες εταιρείες, όπως η γαλακτοκομική Arla Foods , στην οποία σουηδικό δικαστήριο απαγόρευσε να χρησιμοποιεί τον «παραπλανητικό» όρο «καθαρό μηδενικό κλίμα» στο μάρκετινγκ των προϊόντων της που πωλούνται στη χώρα.
Αναγεννητική γεωργία και απόλυτη εταιρική διαφάνεια
Επιστρέφοντας στις πρακτικές βιωσιμότητας κατά την παραγωγή, η αναγεννητική γεωργία αποτελεί μια ιδέα που οι περισσότερες εταιρείες τροφίμων ενστερνίζονται προκειμένου να φτάσουν το πολυπόθητο 0 στις εκπομπές αερίων, που πολλές έχουν θέσει ως στόχο. Φυσικά, με τα ζώα να χρειάζονται τεράστιες εκτάσεις για να τραφούν δεν είναι ιδιαίτερα άξιο απορίας γιατί αυτή θα ήταν μια θετική πρακτική στη θεωρία, ωστόσο στην πράξη, η κάθε επιχείρηση προσπαθεί να το επιχειρήσει με το δικό της τρόπο, χωρίς κάποια απόλυτα συλλογική στρατηγική.
Ένα παράδειγμα αποτελεί ο καθαρός μηδενικός στόχος της JBS που υποστηρίζεται από ένα επενδυτικό ταμείο 1 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων 100 εκατομμυρίων δολαρίων για έρευνα σε έργα που θα επιτρέψουν πρακτικές αναγέννησης γεωργίας και τεχνολογίες μετριασμού των εκπομπών στα αγροκτήματα, αναφέρει το Just Food.
Aλλά για να μπορέσει η οποιαδήποτε εταιρική πρακτική να αποδώσει καρπούς, πρέπει να υπάρχει διαφάνεια, ούτως ώστε να καταμετρώνται οι ακριβείς επιπτώσεις που έχουν αυτές οι εταιρείες στη βιοποικιλότητα. Η σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα τον Δεκέμβριο (COP15) τόνισε την ανάγκη για πιο τακτική παρακολούθηση και διαφανείς γνωστοποιήσεις σχετικά με τους κινδύνους και τις επιπτώσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με τη φύση.
Έρευνα που αναμένεται να δημοσιευτεί σύντομα από την εκστρατεία Eating Better αποδεικνύοντας πόσο αδιαφανείς είναι οι πολιτικές προμήθειας των μεγάλων σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου αναφορικά με το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδίως όσον αφορά τον αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα, τη χρήση γης, την διατήρηση της υγείας του εδάφους και τη ρύπανση στις περιοχές που δραστηριοποιείται, καταδεικνύει την απόλυτη ανάγκη που υπάρχει για συλλογική διαφάνεια.
Ακολουθήστε το Cibum 
