Βιργινία Κιμπουρόπουλου
Για να ταΐσουμε όλους τους ανθρώπους στον πλανήτη μας το έτος 2050, η παραγωγή πρωτεΐνης που χρησιμοποιείται στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές θα πρέπει να διπλασιαστεί. Οι εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης, αν και μπορούν να αποτελέσουν μια καλή λύση για αυτό, απαιτούν αυξημένη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών και διαδικασίες παραγωγής που έχουν αποδειχθεί βιώσιμες.
Ο όγκος της παραγωγής τροφίμων δεν μπορεί να αυξηθεί ουσιαστικά μόνο με τις τρέχουσες μεθόδους, χωρίς να προκληθεί εκτεταμένο φορτίο στο περιβάλλον. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις τροφίμων, όπως εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης και νέες τεχνολογίες παραγωγής.
Η VTT αποτελεί εμέρος του NextGenProteins, ένα έργο που χρηματοδοτείται από την ΕΕ, όπου αναπτύσσονται νέες τεχνολογίες για την παραγωγή πρωτεϊνών με βιομετατροπή υποχρησιμοποιούμενων πόρων. Επιπλέον, το έργο εξετάζει τις μελλοντικές δυνατότητες της αγοράς για προϊόντα τροφίμων και ζωοτροφών που περιέχουν εναλλακτικά συστατικά πρωτεϊνών. Κυρίως εστιάζει στα μικροφύκη σπιρουλίνας, χρησιμοποιώντας εκπομπές CO2 και σπατάλη θερμότητας για να αναπτυχθούν τα έντομα (γρύλοι και προνύμφες μαύρων στρατιωτών) που αναπτύσσονται σε υποπροϊόντα της βιομηχανίας τροφίμων και η μαγιά Torula (μικρόβιο), η οποία καλλιεργείται σε δασική βιομάζα.
Στο έργο μελετήθηκαν οι απόψεις των ευρωπαϊκών εταιρειών στις αλυσίδες αξίας τροφίμων και ζωοτροφών για τις νέες εναλλακτικές πρωτεΐνες. Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες της εταιρείας, η ευρεία εφαρμογή των πηγών πρωτεΐνης που μελετήθηκαν αφορούν το μέλλον, αλλά η ανάπτυξή τους εξακολουθεί να θεωρείται σημαντική. Ο Jaakko Paasi, κύριος επιστήμονας της VTT, σημειώνει, ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δίνουν απαντήσεις στο τι πρέπει να συμβεί προτού τα προϊόντα που περιλαμβάνουν εναλλακτικά συστατικά πρωτεΐνης, εισέλθουν με επιτυχία στις αγορές.
Από τα ευρήματα προέκυψαν 3 κύρια θέματα. Σε πρώτη φάση, πρέπει να ευαισθητοποιηθούν περισσότεροι καταναλωτές. Η πλειονότητα των ανθρώπων, τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις, δεν γνωρίζουν πολλά για εναλλακτικές πηγές πρωτεϊνών και προϊόντα που περιλαμβάνουν τέτοια συστατικά, αλλά και για τη σημασία ανάπτυξής τους. Απαιτείται συζήτηση σχετικά με το μέλλον της παραγωγής τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων πληροφοριών για την παραγωγή εναλλακτικών πρωτεϊνών, τη βιωσιμότητά τους, τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους.
Επιπλέον, οι παραγωγοί τροφίμων ανησυχούν για το αν οι καταναλωτές θα αποδεχτούν νέες πηγές πρωτεΐνης και τις διαδικασίες παραγωγής τους. Εάν οι καταναλωτές μπορούν να το κάνουν αυτό, σίγουρα θα ακολουθήσουν και οι επιχειρηματικοί παράγοντες. Τέλος, οι εταιρείες θεωρούν τη βιωσιμότητα της παραγωγής τροφίμων εξαιρετικά σημαντική, αλλά υπάρχει μεγάλη παραπληροφόρηση σχετικά με τη βιωσιμότητα. Ως εκ τούτου, η βιωσιμότητα οποιουδήποτε νέου προϊόντος και διαδικασίας παραγωγής πρέπει να επικυρώνεται και ολόκληρη η αλυσίδα παραγωγής πρέπει να είναι διαφανής. Επίσης, η βιωσιμότητα πρέπει να αποβεί οικονομικά ανεκτή για τις επιχειρήσεις.
Αν και η ευρεία χρήση εναλλακτικών πηγών πρωτεΐνης στις μαζικές αγορές τροφίμων και ζωοτροφών φαίνεται να απέχει από την τωρινή πραγματικότητα, υπάρχει σαφές δυναμικό της αγοράς για εξειδικευμένες εφαρμογές ήδη στο εγγύς μέλλον. «Στις εξειδικευμένες αγορές, ένα προϊόν πρέπει να διαφοροποιείται από τα προϊόντα της μαζικής αγοράς και να δίνει ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία σε έναν πελάτη», δηλώνει ο Paasi.