Οι ψυχρές εμπειρίες χαρτογραφούνται ως αναμνήσεις στον εγκέφαλο και επηρεάζουν τη θερμορύθμιση και την υγεία μας.
Νέα μελέτη αποκαλύπτει πως εγκέφαλος όχι μόνο σχηματίζει αναμνήσεις από ψυχρές εμπειρίες, αλλά τις αξιοποιεί για να ρυθμίζει τον μεταβολισμό και τη θερμοκρασία του σώματος. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature θέτει νέα θεμέλια στην κατανόηση της σχέσης μεταξύ μνήμης και φυσιολογίας, με προεκτάσεις που μπορεί να επηρεάσουν τη θεραπεία νοσημάτων όπως η παχυσαρκία και ο καρκίνος.
Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκεται η ιδέα ότι ο εγκέφαλος δημιουργεί σύνολα διασυνδεδεμένων νευρικών κυττάρων που “αποθηκεύουν” μια εμπειρία. Οι ερευνητές υπέθεσαν πως, όπως συμβαίνει με τον πόνο ή την τροφή, έτσι και η θερμοκρασία μπορεί να κωδικοποιείται σε τέτοια σύνολα διασυνδεδεμένων νευρικών κυττάρων, επιτρέποντας στον οργανισμό να προβλέπει περιβαλλοντικές συνθήκες και να προσαρμόζεται αναλόγως.
Η έρευνα έγινε σε συνεργασία με την καθηγήτρια Lydia Lynch και την Dr. Andrea Muñoz Zamora, η οποία εκπαίδευσε ποντίκια να συνδέουν την εμπειρία του κρύου με οπτικά ερεθίσματα. Όταν τα ίδια οπτικά σημάδια παρουσιάστηκαν αργότερα σε θερμοκρασία δωματίου, τα ποντίκια αύξησαν τον μεταβολισμό τους, σαν να προετοιμάζονταν για το κρύο. Αυτή η προγνωστική θερμογένεση δείχνει ότι ο εγκέφαλος προβλέπει το περιβάλλον, βασιζόμενος σε παλαιότερες εμπειρίες.
Πηγαίνοντας βαθύτερα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνικές γενετικής σήμανσης και οπτογενετικής για να εντοπίσουν τα εγκεφαλικά κύτταρα που κωδικοποιούν τις ψυχρές μνήμες. Όταν αυτά τα ψυχρά σύνολα διασυνδεδεμένων νευρικών κυττάρων διεγείρονταν, ο μεταβολισμός των ποντικιών αυξανόταν. Αντιθέτως, όταν τα ίδια κύτταρα αναστέλλονταν, η θερμογένεση εξαφανιζόταν, ακόμη και παρουσία των ίδιων εξωτερικών ερεθισμάτων.
Η ανακάλυψη αυτή δείχνει ότι οι αναμνήσεις δεν περιορίζονται στη σκέψη και το συναίσθημα, αλλά επεκτείνονται στον έλεγχο βασικών βιολογικών λειτουργιών. Η θερμορύθμιση και ο μεταβολισμός εμπλέκονται σε πολυάριθμες παθήσεις, και η κατανόηση του πώς το νευρικό σύστημα “θυμάται” το κρύο, μπορεί να οδηγήσει σε νέες εξατομικευμένες θεραπείες, με βάση το νευρωνικό προφίλ κάθε ασθενή.
Επιπλέον, η μελέτη ανοίγει δρόμους για την κατανόηση του πώς οι αναμνήσεις διαμορφώνουν όχι μόνο τη συμπεριφορά, αλλά και την εσωτερική λειτουργία του σώματος. Από την ενσώματη εμπειρία του ψύχους μέχρι τη συναισθηματική απόκριση στον φόβο ή στην ασφάλεια, η μνήμη αναδεικνύεται σε κεντρικό μηχανισμό για την ανθρώπινη επιβίωση.