Πώς το ύψος επηρεάζει την υγεία

Η επιστήμη εξετάζει πώς το ύψος μπορεί να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων, αλλά και τη μακροζωία

Το ύψος, όπως και η ηλικία, είναι ένας παράγοντας για τον οποίο δεν έχουμε επιλογή. Κι ενώ οι περισσότεροι από εμάς το αντιλαμβανόμαστε ως ζήτημα εμφάνισης ή κοινωνικής εντύπωσης, η επιστήμη δείχνει ότι ενδέχεται να παίζει σημαντικό ρόλο και στην υγεία μας. Αν και δεν μπορούμε να το τροποποιήσουμε, οι ερευνητές εντοπίζουν σταδιακά τη σχέση του με τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων ασθενειών, είτε αυξάνοντας, είτε μειώνοντάς τον.

Ας ρίξουμε μια ματιά στους τρόπους με τους οποίους το ύψος επηρεάζει την υγεία.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με χαμηλότερο ανάστημα φαίνεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων. Έρευνα που ανέλυσε δεδομένα από δεκάδες μελέτες έδειξε πως άνθρωποι κάτω του 1,60 μ. είχαν κατά 50% αυξημένες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιοπάθεια, σε σύγκριση με άτομα άνω του 1,73 μ. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό ίσως συνδέεται με τα υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και τις μεταβολικές ιδιαιτερότητες των κοντών ατόμων.

Πίεση

Η φλεβική θρομβοεμβολή, που περιλαμβάνει τη βαθιά φλεβική θρόμβωση και την πνευμονική εμβολή, εμφανίζεται συχνότερα σε ψηλότερα και παχύσαρκα άτομα, ιδιαίτερα στους άνδρες. Οι μακρύτερες φλέβες στα πόδια ενδέχεται να διευκολύνουν τη δημιουργία θρόμβων, γεγονός που εξηγεί την αυξημένη ευαλωτότητα. Παρότι αρχικά είχε υποτεθεί ότι τα ψηλότερα άτομα μπορεί να έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση λόγω της μεγαλύτερης απόστασης που διανύει το αίμα, η εικόνα είναι πιο σύνθετη. Ορισμένες μελέτες δείχνουν μικρότερη συστολική πίεση στους ψηλούς και μεγαλύτερη διαστολική. Ταυτόχρονα, τα χαμηλότερα άτομα φαίνεται να είναι πιο ευάλωτα σε θανατηφόρα εγκεφαλικά επεισόδια, ίσως λόγω κακής διατροφής ή υγείας κατά την παιδική ηλικία.

Διαβήτης τύπου 2

Μεγαλύτερο ύψος έχει συνδεθεί με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, ιδιαίτερα σε άνδρες. Το μήκος των ποδιών και το ύψος σε καθιστή στάση φαίνεται να έχουν ανεξάρτητη συσχέτιση. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί τονίζουν ότι το ύψος αποτελεί δευτερεύον παράγοντα, με τον τρόπο ζωής και τη γενετική προδιάθεση να έχουν πολύ μεγαλύτερο βάρος.

Κατάγματα και οστεοπόρωση

Οι ψηλότερες γυναίκες έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο για κατάγματα στον άνω βραχίονα και την κλείδα, ενώ συνολικά ο ΔΜΣ και η οστική πυκνότητα παραμένουν οι βασικοί δείκτες κινδύνου για οστεοπορωτικά κατάγματα. Το ύψος επηρεάζει κυρίως την κινητική βιομηχανική και το σημείο πτώσης.

Καρκίνος

Σε μεγάλο αριθμό καρκίνων (μαστού, παχέος εντέρου, πνεύμονα, δέρματος), έχει παρατηρηθεί ότι τα ψηλότερα άτομα έχουν αυξημένη πιθανότητα διάγνωσης. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ύψος αποτελεί έμμεσο δείκτη των ορμονών και των αυξητικών παραγόντων που δρουν στο σώμα κατά την ανάπτυξη, κάτι που μπορεί να συνδέονται με την ογκογένεση.

Εγκυμοσύνη

Οι κοντύτερες γυναίκες φαίνεται να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη, όπως διαβήτη κύησης και πρόωρο τοκετό. Επίσης, γεννούν συχνότερα βρέφη με χαμηλότερο βάρος και μικρότερο μήκος γέννησης, κάτι που συνδέεται με αναπτυξιακούς κινδύνους.

Αναπαραγωγική ικανότητα

Οι μελέτες δείχνουν πως οι άνδρες ψηλότερου αναστήματος έχουν υψηλότερη αναπαραγωγική απόδοση, ενώ οι γυναίκες με μέσο ύψος φαίνεται να έχουν περισσότερες γεννήσεις από ό,τι οι κοντύτερες ή ψηλότερες. Η βιολογική ερμηνεία συνδέεται εν μέρει με την ηλικία σεξουαλικής ωρίμανσης, τη σωματική κατανομή και την επιλογή συντρόφου.

Ψυχική υγεία

Η ψυχολογική επίδραση του ύψους είναι εντονότερη στην εφηβεία. Έφηβοι και νεαρές γυναίκες που είναι ψηλότεροι από τον μέσο όρο δηλώνουν λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης. Στην ενήλικη ζωή, ωστόσο, το σωματικό βάρος φαίνεται να αποτελεί πιο κρίσιμο παράγοντα για την ψυχική υγεία.

Νόσος Αλτσχάιμερ

Τέλος, ορισμένα γονίδια που επηρεάζουν το ύψος φαίνεται να σχετίζονται και με τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ. Μελέτες υποδεικνύουν πως κάθε 6,5 εκατοστά επιπλέον ύψους συνδέονται με 10% χαμηλότερο κίνδυνο, ενδεχομένως λόγω κοινών βιολογικών μηχανισμών ανάπτυξης και γνωστικής λειτουργίας.