Η σημασία της σωστής ποικιλίας φυτικών τροφών.
Η χορτοφαγική διατροφή μπορεί να είναι επαρκής σε πρωτεΐνες, αλλά είναι επαρκής και στα κρίσιμα αμινοξέα που απαιτεί ο οργανισμός;
Για να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLOS One ανέλυσε τη διατροφική πρόσληψη 193 μακροχρόνιων χορτοφάγων μέσω τετραήμερων ημερολογίων διατροφής. Οι ερευνητές εξέτασαν όχι μόνο τη συνολική ποσότητα πρωτεϊνών αλλά και την επάρκεια συγκεκριμένων απαραίτητων αμινοξέων και κυρίως την πεπτικότητα αυτών των θρεπτικών στοιχείων, δηλαδή κατά πόσο ο οργανισμός τα απορροφά και τα χρησιμοποιεί.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περίπου το 75% των συμμετεχόντων πληρούσε τις γενικές απαιτήσεις για ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης. Ωστόσο, όταν λήφθηκε υπόψη ο βαθμός απορρόφησης των αμινοξέων, μόνο οι μισοί κάλυπταν τις ανάγκες για λυσίνη και λευκίνη, δύο βασικά αμινοξέα που είναι κρίσιμα για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας και τη ρύθμιση μεταβολικών λειτουργιών.
Η λυσίνη και η λευκίνη χαρακτηρίζονται ως τα πιο περιοριστικά αμινοξέα σε χορτοφαγικά μοντέλα διατροφής, καθώς πολλά φυτικά τρόφιμα περιέχουν ελάχιστες ποσότητες αυτών ή σε μορφή που δεν απορροφάται αποτελεσματικά από τον οργανισμό. Η λυσίνη, για παράδειγμα, σπανίζει σε δημητριακά αλλά είναι πλούσια σε όσπρια. Η λευκίνη, από την άλλη, σχετίζεται με την αναγέννηση των μυών και είναι σημαντική σε περιόδους αυξημένων φυσικών ή διατροφικών αναγκών.
Η επάρκεια πρωτεΐνης σε μια vegan ή χορτοφαγική διατροφή δεν εξασφαλίζεται απλώς με την κατανάλωση επαρκούς ποσότητας τροφής, καθώς χρειάζεται ισορροπημένος συνδυασμός φυτικών πηγών, όπως όσπρια, ξηροί καρποί, σπόροι και προϊόντα ολικής άλεσης, ώστε να διασφαλίζεται η πρόσληψη όλων των απαραίτητων αμινοξέων, στις ποσότητες και στη μορφή που μπορεί να αξιοποιήσει το σώμα.
Η μελέτη τονίζει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα σχετικά με τρόπους ενίσχυσης της πρόσληψης λυσίνης και λευκίνης σε φυτικά πρότυπα διατροφής. Παράλληλα, καθιστά σαφές ότι οι διατροφικές οδηγίες για χορτοφάγους και vegans πρέπει να εστιάζουν περισσότερο στην ποιότητα των πρωτεϊνών, όχι μόνο στην ποσότητα.
Ιδιαίτερα ευάλωτοι στις διατροφικές ελλείψεις είναι οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες, τα παιδιά και όσοι έχουν αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνες, όπως οι αθλούμενοι. Για τις ομάδες αυτές, η έλλειψη βασικών αμινοξέων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη φυσιολογική λειτουργία, τη μυϊκή μάζα και την ανοσολογική αντίδραση.