Της Ελένης Καράγιωργα-Βούγα*
Ευτυχώς, οι καταναλωτές αλλά και οι κυβερνήσεις, σχεδόν παγκοσμίως, έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται τις σοβαρές επιπτώσεις της σπατάλης τροφίμων (food waste) στον πλανήτη μας. Έτσι πέρα από τον καλύτερο προγραμματισμό των αγορών που κάνουμε ως καταναλωτές και την καλή διαχείριση των αγορών αυτών με γνώμονα την ημερομηνία λήξης τους, σίγουρα θα βοηθούσαν και συμβουλές για τα προϊόντα που θα μπορούσαν να καταναλωθούν με ασφάλεια και μετά την ημερομηνία λήξης τους. Γιατί ας μην γελιόμαστε, οι περισσότεροι έχουμε καταναλώσει κάποια στιγμή τρόφιμο, έστω και μία ημέρα ληγμένο. Ποιο είναι το τεστ που μπορώ να κάνω στα αυγά για να ελέγξω την «ηλικία του» και άρα με μία πρώτη ματιά να δω αν είναι ασφαλές για να το καταναλώσω;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να καταναλώσετε αυγά που μην ξεχνάμε πως είναι αρκετά θρεπτικά: μπορείτε να τα κάνετε scramble, ομελέτα, τηγανητά, βραστά, ποσέ και, είναι μια πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών υψηλής ποιότητας, βιταμινών Α, Β12, D και Ε. Αλλά, είναι ασφαλή η κατανάλωσή τους μετά την ημερομηνία λήξης; Ας δούμε λοιπόν πως γίνεται η επισήμανση των αυγών στην Ευρώπη και ορισμένες συμβουλές για τον τρόπο αποθήκευσης και χειρισμού τους.
Για πόσο καιρό είναι ασφαλή τα αυγά μετά την ημερομηνία λήξης;
Η διατηρησιμότητα των αυγών εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών αποθήκευσης και του χειρισμού τους. Στην ΕΕ, τα αυγά φέρουν ημερομηνία ανάλωσης κατά προτίμηση ή ημερομηνία λήξης, η οποία καθορίζεται από το νόμο, στο πολύ 28 ημέρες μετά την ωοτοκία. Το πιο σωστό είναι να τα καταναλώνετε πριν περάσει η ημερομηνία λήξης τους, συχνά όμως είναι ασφαλή για κατανάλωση και μετά, αλλά η ποιότητά τους ενδέχεται να έχει μειωθεί και μπορεί να παρατηρήσετε αλλαγές στο χρώμα, τη γεύση ή την υφή.
Πρέπει να λάβετε υπόψη ότι η παράταση του χρόνου αποθήκευσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης για ωμά και ελαφρώς ψημένα αυγά. Όσο περνάει ο καιρός από την ημερομηνία λήξης, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος! Κατά συνέπεια, εάν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε αυγά μετά το πέρας της ημερομηνίας λήξης, βεβαιωθείτε ότι φαίνονται και μυρίζουν φυσιολογικά (άοσμα) και ψήστε τα καλά ή χρησιμοποιήστε τα σε πιάτα όπου θα μαγειρευτούν καλά. Πετάξτε όσα αυγά μυρίζουν άσχημα όταν τα σπάσετε.
- Η ημερομηνία ανάλωσης κατά προτίμηση ή λήξης, είναι ορθή μόνο εάν τα τρόφιμα αποθηκεύονται σωστά. Ορισμένοι βασικοί κανόνες αποθήκευσης αυγών είναι:
- Τα αυγά πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο μετά την αγορά τους. Προσπαθήστε να αποφύγετε αλλαγές στη θερμοκρασία αποθήκευσης γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση υγρασίας στο κέλυφος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη βακτηρίων και τη διείσδυση τους στο αυγό.
- Τα αυγά δεν πρέπει να πλένονται πριν από την αποθήκευση τους. Το πλύσιμο μπορεί να αφαιρέσει το φυσικό προστατευτικό στρώμα τους και να ευνοήσει τη μόλυνση τους. Εάν τα αυγά είναι βρώμικα, πλύνετέ τα απευθείας πριν από το μαγείρεμα.
- Τα σπασμένα και σπασμένα αυγά πρέπει να απορρίπτονται.
Μπορείτε να κάνετε ένα γρήγορο και εύκολο τεστ στα αυγά με τη δοκιμή της άνωσης που θα σας δώσει ένδειξη για την ηλικία του αυγού, αλλά δεν είναι ο πλέον αξιόπιστος τρόπος για να διασφαλιστεί η ποιότητα ή η ασφάλεια του. Για την δοκιμή αυτή, θα πρέπει να τοποθετήσετε το αυγό σε κρύο νερό. Καθώς περνούν οι μέρες από την ωοτοκία, συσσωρεύεται όλο και περισσότερο αέριο μέσα στα αυγά και έτσι η πυκνότητά τους μειώνεται. Άρα, εάν το αυγό επιπλέει ή εάν η άκρη του βγαίνει από το νερό, είναι μια ένδειξη ότι το αυγό είναι περισσότερων ημερών από ένα άλλο που βυθίζεται στον πυθμένα του νερού. Ανεξάρτητα από το αν ένα αυγό επιπλέει ή βυθίζεται, μην τα καταναλώνετε εάν μυρίζουν άσχημα.
Πόσο διαρκούν τα βραστά αυγά;
Κατά τη διάρκεια του βρασμού, αφαιρείται το φυσικό προστατευτικό στρώμα του κελύφους του αυγού, ανοίγοντας τους πόρους. Αυτό καθιστά δυνατή την είσοδο επιβλαβών βακτηρίων από το εξωτερικό περιβάλλον και τη μόλυνση του αυγού. Επομένως, πρέπει να φάτε τα μαγειρεμένα αυγά σας το συντομότερο δυνατό. Εάν δεν πρόκειται να τα φάτε αμέσως, ψύξτε τα γρήγορα, αποθηκεύστε τα στο ψυγείο και καταναλώστε τα μέσα σε 2 ημέρες.
Πώς να χειρίζεστε τα αυγά με ασφάλεια;
Τέλος, πριν μαγειρέψετε τα αυγά σας, βεβαιωθείτε ότι ακολουθείτε καλές πρακτικές υγιεινής, διότι μικροοργανισμοί μπορεί να υπάρχουν ακόμη στο κέλυφος, μολύνοντας τρόφιμα, χέρια, σκεύη και επιφάνειες:
Πλύνετε τα χέρια σας καλά, καθαρίστε τους πάγκους και τους χώρους εργασίας και φυλάξτε τα αυγά μακριά από άλλα τρόφιμα.
Μπορεί να μην είναι σωστό να πετάμε τρόφιμα, αλλά αν έχετε αμφιβολίες ή αν υποψιάζεστε ότι το αυγό μπορεί να έχει χαλάσει, είναι καλύτερο να μην διακινδυνεύσετε την υγεία σας. Την επόμενη φορά, όταν αγοράζετε αυγά, θυμηθείτε να ελέγξετε την ημερομηνία λήξης και να προγραμματίσετε τα γεύματά σας και βεβαιωθείτε ότι θα προλάβετε να τα καταναλώσετε έγκαιρα ώστε να είναι αρκετά φρέσκα.
Πηγή:eufic.org
*Ελένη Καράγιωργια-Βούγα Τεχνολογία τροφίμων, MSc Food Quality Management, Σύμβουλος ασφάλειας τροφίμων AG ADVENT AE
Ακολουθήστε το Cibum 
