Πρόσφατη μελέτη δείχνει πώς τα πλαστικά σωματίδια συμβάλλουν στην ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων.
Τα μικροπλαστικά, πέρα από την περιβαλλοντική τους επιβάρυνση, φαίνεται πως διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής (AMR) και της πολυαντοχής σε τροφιμογενή παθογόνα, όπως η Escherichia coli, σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Applied and Environmental Microbiology, ρίχνει φως σε έναν ακόμα μηχανισμό μέσω του οποίου τα μικροπλαστικά επιδρούν αρνητικά στη δημόσια υγεία.
Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες προειδοποιούν για τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών, τα οποία έχουν ανιχνευθεί σε τρόφιμα, νερό, ακόμα και στο ανθρώπινο σώμα. Νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια λειτουργούν ως «φορείς» επιβλαβών βακτηρίων και γονιδίων αντοχής στα αντιβιοτικά, ενισχύοντας τη δημιουργία και την εξάπλωση βιοφίλμ. Η παρουσία τους στο περιβάλλον συνδέεται με την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης ανθεκτικών μικροοργανισμών, με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία.

Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 4,95 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν από λοιμώξεις που σχετίζονται με ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά βακτήρια. Η νέα έρευνα του Πανεπιστημίου της Βοστώνης αποκαλύπτει ότι η παρουσία μικροπλαστικών δεν λειτουργεί απλώς ως ένα ακόμα μέσο μεταφοράς βακτηρίων, αλλά συμβάλλει ενεργά στην ενίσχυση της αντοχής τους.
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι επιστήμονες εξέθεσαν το E. coli σε διάφορους τύπους μικροπλαστικών, όπως πολυαιθυλένιο, πολυστυρένιο και πολυπροπυλένιο, με μεγέθη που κυμαίνονταν από 3 έως 500 μικρομέτρα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η παρουσία μικροπλαστικών αύξησε την αντοχή του βακτηρίου σε πολλά αντιβιοτικά, μεταξύ αυτών η αμπικιλλίνη, η σιπροφλοξασίνη, η δοξυκυκλίνη και η στρεπτομυκίνη.
Η σταθερότητα της μικροβιακής αντοχής με την πάροδο του χρόνου ήταν επίσης εντυπωσιακή. Το 81% των βακτηρίων που αναπτύχθηκαν σε περιβάλλον με μικροπλαστικά και αντιβιοτικά διατήρησαν ή και αύξησαν τα επίπεδα αντοχής, ακόμα και αφού η έκθεση στα αντιβιοτικά διακόπηκε για πέντε ημέρες. Σε δείγματα που αναπτύχθηκαν μόνο με την παρουσία μικροπλαστικών, το 44% των βακτηρίων συνέχισε να παρουσιάζει αυξημένη αντοχή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε δείγματα που είχαν εκτεθεί μόνο σε αντιβιοτικά ήταν μόλις 19%.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σύνθεση των μικροπλαστικών επηρεάζει την ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής. Το πολυστυρένιο, συγκεκριμένα, συνδέθηκε με υψηλότερα επίπεδα ανθεκτικών βακτηρίων και μεγαλύτερο σχηματισμό βιοφίλμ, υποδεικνύοντας ότι το πλαστικό αυτό λειτουργεί ως ιδανικό υπόστρωμα για τη διατήρηση και ενίσχυση της αντοχής στα φάρμακα.
Η Neila Gross, διδακτορική φοιτήτρια του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και συγγραφέας της μελέτης, χαρακτήρισε τα ευρήματα «συγκλονιστικά», επισημαίνοντας ότι τα μικροπλαστικά δημιουργούν πιο ανθεκτικά και παχύτερα βιοφίλμ σε σύγκριση με άλλες επιφάνειες, όπως το γυαλί. Ο καθηγητής Muhammad Zaman πρόσθεσε ότι η παρουσία των πλαστικών δεν παρέχει απλώς ένα μέσο πρόσφυσης για τα βακτήρια, αλλά ουσιαστικά ενισχύει την ανάπτυξη ανθεκτικών οργανισμών.
Αν και οι ακριβείς μηχανισμοί δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί πλήρως, οι επιστήμονες εξετάζουν την πιθανότητα τα μικροπλαστικά να απορροφούν υγρασία και αντιβιοτικά, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που διευκολύνει την επιβίωση και την ανθεκτικότητα των βακτηρίων.