Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνεια συνδέονται με μια αύξηση της ζήτησης συγκεκριμένων ειδών τροφίμων, κυρίως ζωικής προέλευσης. Ο Ε.Φ.Ε.Τ. είναι παρών στο πλευρό του καταναλωτή, εντατικοποιώντας τους ελέγχους του στην αγορά των τροφίμων και επιδιώκοντας συνεχή επικοινωνία με κάθε πρόσφορο μέσο για την ενημέρωση των καταναλωτών. Η στόχευσή του είναι η υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων καθώς και η προστασία από πρακτικές παραπλάνησης. Στο πλαίσιο αυτής της επικοινωνίας ο Ε.Φ.Ε.Τ. δίνει ορισμένες βασικές συμβουλές στους πολίτες.
ΑΠΛΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Σκεπτόμαστε με βάση την υγιεινή όταν αγοράζουμε, αποθηκεύουμε, χειριζόμαστε, μαγειρεύουμε, ξαναχρησιμοποιούμε, ψύχουμε και καταψύχουμε τρόφιμα για να απολαύσουμε τα γεύματά μας με ασφάλεια και να ελαχιστοποιήσουμε την απόρριψη τροφίμων. Αγορά τροφίμων στην εορταστική περίοδο: Στα σημεία λιανικής πώλησης τροφίμων (αγορές, σούπερ μάρκετ), είναι καλό να διαχωρίζουμε σε διαφορετικές σακούλες όταν αγοράζουμε και μεταφέρουμε τα τρόφιμα που αγοράζουμε ωμά και χρειάζονται θερμική επεξεργασία πριν καταναλωθούν (π.χ. κρέας και προϊόντα του που χρειάζονται ψήσιμο) από τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες). Έτσι, αποφεύγουμε πιθανή διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση. Προτείνεται, επίσης, να αγοράζουμε τελευταία τα προϊόντα σε ψύξη και τα κατεψυγμένα τρόφιμα και η επιστροφή στο σπίτι να γίνεται το συντομότερο δυνατό, ώστε να τοποθετούνται στο οικιακό ψυγείο το συντομότερο δυνατό και μέσα σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα. Η ορθή πρακτική στο ψυγείο είναι να τοποθετούμε σε περιέκτες κατάλληλους για τρόφιμα τα ωμά τρόφιμα στα κάτω ράφια (π.χ. κρέας και προϊόντα του), ενώ να βάζουμε τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες) στα πάνω ράφια. Αυτό αποκλείει να στάξουν υγρά (λόγω απόψυξης) από τα ωμά στα έτοιμα προς κατανάλωση.
Θυμόμαστε τη διαφορά ανάμεσα στην ένδειξη κατανάλωση/ανάλωση κατά προτίμηση πριν από (best before) και κατανάλωση μέχρι/ανάλωση έως (use by) για να προγραμματίσουμε καλύτερα τα γεύματά μας και να μπορέσουμε να διατηρήσουμε για περισσότερο χρόνο τα τρόφιμά μας. Η ένδειξη κατανάλωση/ανάλωση κατά προτίμηση πριν από αφορά την ποιότητα: το τρόφιμο μπορεί να καταναλωθεί και μετά την ημερομηνία ένδειξης, αλλά ενδεχομένως να μην διατηρεί την αρχική ποιότητα.
Η ένδειξη κατανάλωση μέχρι/ανάλωση έως αφορά την ασφάλεια: το τρόφιμο δεν πρέπει να καταναλωθεί μετά από αυτή την ημερομηνία, αφού δε θα θεωρείται ασφαλές. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε και εδώ.
Προμήθεια κρέατος: – Η διάθεση του νωπού κρέατος πρέπει να γίνεται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +5ºC, ενώ η διάθεση του κατεψυγμένου σε θερμοκρασία από –18ºC και κάτω. Το κρέας δεν πρέπει να διατίθεται εκτός ψύξης. – Πρέπει να αναζητούμε τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που αποδεικνύουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο έλεγχο. – Στα σημεία πώλησης πρέπει να τηρούνται πινακίδες για την καταγωγή-προέλευση του κρέατος, πληροφορία που περιέχεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή.
Προμήθεια κρέατος πουλερικών (όπως γαλοπούλες και κοτόπουλα) ή προϊόντων πτηνοτροφίας: – Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε νωπές (συσκευασμένες ή μη) είτε κατεψυγμένες. – Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +4ºC και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχόμενους χώρους. Οι κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη στους –18ºC ή σε χαμηλότερη θερμοκρασία. – Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες) και αποπτιλωμένες (δίχως πούπουλα). – Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, ώστε να είναι ευανάγνωστη).
Προμήθεια κρέατος θηραμάτων: Κατά την αγορά σφαγίων άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα να είναι εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα. Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν, επίσης, σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης.
Προμήθεια γαλακτοκομικών προϊόντων: – Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, η ημερομηνία ανάλωσης θα πρέπει να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία. – Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται σε ψυγείο ή σε ψυχόμενη προθήκη. – Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών.
Προμήθεια προϊόντων ζαχαροπλαστικής: – Για την ασφάλεια ορισμένων προϊόντων ζαχαροπλαστικής, όταν αυτό απαιτείται, θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο στις ορθές θερμοκρασίες συντήρησης, για τις οποίες ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή. – Ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή για την ύπαρξη αλλεργιογόνων σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής.
Ο Ε.Φ.Ε.Τ., επίσης, συνιστά: – Να αγοράζουμε τρόφιμα από ελεγχόμενα σημεία της αγοράς. – Να αποφεύγουμε τις αγορές τροφίμων από πλανόδιους πωλητές που δεν διαθέτουν τις σχετικές άδειες. – Να αγοράζουμε κρέας ή προϊόντα του που επιλέγουμε για το τραπέζι των Χριστουγέννων (π.χ. σφάγια πουλερικών) μόνο εφόσον είναι τοποθετημένα σε ψυγεία ή ψυχόμενες προθήκες (προθήκες-ψυγεία). – Να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου από όπου προμηθευόμαστε κρέας ή προϊόντα του ή άλλα ευαλλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αυγά κ.ά.). – Η διατροφή μας κατά την εορταστική περίοδο πρέπει να στηρίζεται στην ποικιλία και στο μέτρο και να τη συνδυάζουμε με περπάτημα ή φυσική άσκηση, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να μετριάζεται. – Να πραγματοποιούμε πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το στη συντήρηση του οικιακού ψυγείου, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη. Για το χρόνο πλήρους απόψυξης, ανάλογα με το βάρος του προϊόντος, υπάρχουν προτεινόμενοι χρόνοι από τους προμηθευτές. – Κατά το ψήσιμο της γαλοπούλας πρέπει να τηρείται ο χρόνος και η θερμοκρασία ψησίματος που προτείνεται στη συσκευασία. – Κατά τους προετοιμασία του κρέατος για μαγείρεμα (π.χ. της γαλοπούλας ή του κοτόπουλου) πρέπει να αποκλείονται επιμολύνσεις ωμού με μαγειρεμένο κρέας ή με τρόφιμα που καταναλώνονται ωμά (π.χ. σαλάτες).
Αναφορές – Καταγγελίες Οι καταναλωτές μπορούν να καταθέτουν αναφορές/καταγγελίες τηλεφωνικά στη γραμμή εξυπηρέτησης πολιτών του Ε.Φ.Ε.Τ. 11717 ή στην ιστοσελίδα του Ε.Φ.Ε.Τ.: www.efet.gr Με αίσθημα ευθύνης για την αποστολή του και με αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του, ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων, με τις δράσεις του κατά την εορταστική περίοδο που ξεκινά με τα Χριστούγεννα, στοχεύει στην προστασία της υγείας και των συμφερόντων των καταναλωτών. Οι έλεγχοι του Ε.Φ.Ε.Τ. συνεχίζονται σε συνεργασία, όποτε χρειαστεί, με συναρμόδιες αρχές όπως τις Περιφέρειες και τις Περιφερειακές Ενότητες με κύριο μέλημα τις ανάγκες των πολιτών υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες του συλλογικού αγώνα κατά της πανδημίας.
Χρήσιμες συνδέσεις
Για πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε τους παρακάτω συνδέσμους:
https://www.efet.gr/index.php/el/consumers
https://www.efet.gr/index.php/el/consumers/kataggelies
Ανακοινώσεις για την αποφυγή της σπατάλης τροφίμων είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Ακολουθήστε το Cibum 
