Χθες απονεμήθηκε στον πρώτο Τουρκοκύπριο παραγωγό τυριού « Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Hellim» το πιστοποιητικό προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) στο πλαίσιο του συστήματος ποιότητας της ΕΕ.
Μετά την καταχώριση της ονομασίας «Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Χελίμ» ως ΠΟΠ, μόνο το χαλούμι/Χελλίμ που παράγεται στη νήσο Κύπρο σύμφωνα με τις απαιτήσεις των σχετικών προδιαγραφών προϊόντος μπορεί να διατεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως «Χαλλούμι» (Χαλούμι)/’Χελίμ’. Αυτό παρέχει τη δυνατότητα στους παραγωγούς και στις δύο πλευρές της Πράσινης Γραμμής να υποβάλουν αίτηση για πιστοποίηση ΠΟΠ των προϊόντων τους.
Το χαλούμι, βγήκε στην αγορά της Κύπρου τον Οκτώβριο του 2021, με τη νέα του ετικέτα ΠΟΠ, όταν και έλαβε την πολυπόθητη προστατευόμενη προέλευση του ονόματος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Να σημειωθεί ότι Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακή πλευρά έχουν αλληλοκατηγορηθεί για το χαλούμι. Οι Τουρκοκύπριοι έχουν κάνει στο παρελθόν αναφορά για μονομερείς ενέργειες από την Ελληνοκυπριακή πλευρά για την τροποποίηση του κανονισμού που αφορά στην κατοχύρωση του χαλλουμιού. Επίσης κάποιοι Ελληνοκύπριοι παραγωγοί έχουν εκφράσει ανησυχίες πως οι Τουρκοκύπριοι συνάδελφοι τους δεν μπορούν ή δεν θέλουν να εφαρμόσουν τους κανόνες που θέτουν οι Βρυξέλλες.
Ο πρώτος έλεγχος στην τουρκοκυπριακή κοινότητα πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους από το Bureau Veritas, ένα διεθνώς διαπιστευμένο όργανο που έχει εξουσιοδοτηθεί να εκτελεί τους σχετικούς επίσημους ελέγχους σε όλο το νησί. Ο πρώτος παραγωγός από την τουρκοκυπριακή κοινότητα αξιολογήθηκε ότι συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που ορίζονται στην προδιαγραφή προϊόντος ΠΟΠ «Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Hellim».
Το σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης ΠΟΠ από την Bureau Veritas εφαρμόζεται από την εφαρμογή του κανονισμού της Επιτροπής για την καταχώριση του « Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Hellim» ως ΠΟΠ. Ορισμένοι παραγωγοί χαλουμιού που είναι εγκατεστημένοι σε περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν ήδη λάβει την πιστοποίηση ΠΟΠ βάσει αυτού του συστήματος.
Εν τω μεταξύ, τα μέτρα που αφορούν τις απαιτήσεις της ΕΕ για την υγεία των ζώων και της δημόσιας υγείας που απαιτείται να εκπληρωθούν προκειμένου η τουρκοκυπριακή κοινότητα να επωφεληθεί πλήρως από το σύστημα ποιότητας της ΕΕ με την εμπορία των προϊόντων ΠΟΠ κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής απομένει ακόμη να εφαρμοστούν.
Ιστορικό
Η καταχώριση του «Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Χελλίμ», του πιο γνωστού τυριού της Κύπρου, ως ΠΟΠ το 2021, έδωσε τη δυνατότητα στους παραγωγούς και από τις δύο κυπριακές κοινότητες να επωφεληθούν από αυτό το κοινοτικό σύστημα ποιότητας.
Η τουρκοκυπριακή κοινότητα χρειάζεται ακόμη να εφαρμόσει μέτρα που σχετίζονται με τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά πρότυπα της ΕΕ, προτού επιτραπεί η κυκλοφορία του τυριού ΠΟΠ «Χαλλούμι» (Χαλλούμι)/«Hellim» ΠΟΠ από Τουρκοκύπριους παραγωγούς στην ΕΕ. Αυτό αναμένεται μέχρι το τέλος του 2024.
Η Επιτροπή υποστηρίζει αυτή τη διαδικασία και τον τουρκοκυπριακό γαλακτοκομικό τομέα στο πλαίσιο του προγράμματος βοήθειας για την τουρκοκυπριακή κοινότητα.