Μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι τα τελευταία 30 χρόνια, η Βραζιλία έχει μεταβεί σε μία διατροφή υψηλότερη σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, και ότι καταναλώνονται αυτού του είδους τα τρόφιμα περισσότερο. Αυτό έχει συμβάλλει περισσότερο στην επιδείνωση των επιπτώσεων στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, στο υδατικό αποτύπωμα του έθνους και στο οικολογικό αποτύπωμα, όπως η αποψίλωση των δασών.
Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνουν ανασυσταμένα προϊόντα κρέατος, όπως λουκάνικα, και άλλα όπως έτοιμα γεύματα, μαργαρίνες, γλυκά, αναψυκτικά, που περιέχουν τεχνητά πρόσθετα όπως γλυκαντικές ουσίες και ενισχυτικά γεύσης.
Αν και οι αρνητικές επιπτώσεις της υψηλής κατανάλωσης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων στην υγεία έχουν περιγραφεί για πάνω από μια δεκαετία — συμπεριλαμβανομένων των δεσμών με την παχυσαρκία, τις στεφανιαία νόσο, τον διαβήτη και τον καρκίνο — στο παρελθόν είχε υπάρξει πολύ μικρή κατανόηση των επιδράσεών της στον πλανήτη.
Η Βρετανία πέρασε μια παρόμοια διατροφική μετάβαση τα τελευταία 100 χρόνια και προειδοποιούν ότι, καθώς οι οικονομίες περισσότερων χωρών αναπτύσσονται, το ίδιο θα συμβεί και με την τάση κατανάλωσης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ικανότητά τους να επιτύχουν τους στόχους για την κλιματική αλλαγή.
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό The Lancet Planetary Health, είναι η πρώτη του είδους της που χρησιμοποιεί εθνικά αντιπροσωπευτικά δεδομένα σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα για να δείξει τον τρόπο με τον οποίο οι αλλαγές στη διατροφή ενός έθνους μπορούν να επηρεάσουν τη συμβολή του στην κλιματική αλλαγή.
Η διεθνής συνεργασία των συγγραφέων, μεταξύ των οποίων και από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο της Βραζιλίας, το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, το Πανεπιστήμιο Brunel στο Λονδίνο και το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, χρησιμοποίησε στοιχεία έρευνας για τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών που ελήφθησαν από νοικοκυριά της αστικής Βραζιλίας μεταξύ 1987 και 2018.
Βάσει αυτών των στοιχείων, υπολόγισαν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ειδών διατροφής που αγοράστηκαν, ανά 1.000 θερμίδες (kcal) που καταναλώθηκαν, για τέσσερις ομάδες τροφίμων:
- μη επεξεργασμένα/ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα (G1)·
- μεταποιημένα μαγειρικά συστατικά (G2)·
- μεταποιημένα τρόφιμα (G3)· και
- εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα (G4).
Η μελέτη διαπίστωσε ότι ενώ το ποσοστό των τροφίμων G1 και G2 στη διατροφή των νοικοκυριών είχε μειωθεί, η ποσότητα των τροφίμων G3 και G4 που καταναλώθηκαν είχε αυξηθεί. Διαπίστωσε επίσης ότι οι αυξανόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των τροφίμων της G4 προκλήθηκαν από την αύξηση της κατανάλωσης του υπερεπεξεργασμένου κρέατος, η οποία τουλάχιστον διπλασίασε τη συμβολή της στις καθημερινές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ανά άτομο, φθάνοντας περίπου το 20% των συνολικών αποτυπωμάτων που σχετίζονται με τη διατροφή κατά τη διάρκεια του χρονικού πλαισίου των 30 ετών.
Ανά 1.000 θερμίδες που καταναλώθηκαν, οι αλλαγές στη διατροφή συσχετίστηκαν με αυξημένη συμβολή κατά 21% στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, 22% αυξημένη συμβολή στο υδατικό αποτύπωμα της χώρας και 17% αυξημένη συμβολή στο οικολογικό της αποτύπωμα.
Η διατροφολόγος και πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Jacqueline Tereza da Silva, του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, δήλωσε:
«Η σχέση μεταξύ των συστημάτων τροφίμων και της κλιματικής αλλαγής είναι περίπλοκη και θέτει σε κίνδυνο την ίδια την επισιτιστική ασφάλεια. Τα συστήματα τροφίμων ευθύνονται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, και όμως, ταυτόχρονα, υποφέρουν από τις κλιματικές επιπτώσεις που οι ίδιοι υποβοηθούν έμμεσα.»
Ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Δρ Christian Reynolds, Ανώτερος Λέκτορας στο Κέντρο Για την Πολιτική Τροφίμων, στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, δήλωσε:
“Για την υγεία και τη βιωσιμότητά μας, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι ήδη ένα τεράστιο και αυξανόμενο πρόβλημα. Αυτή η μελέτη δείχνει ότι η Βραζιλία βιώνει μια παρόμοια μετάβαση στη διατροφή της με αυτή που έχει συμβεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό συμβαίνει τόσο σε μικρότερο χρονικό διάστημα όσο και με παρόμοιες μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή αλλά και η κλιματική αλλαγή, μοιράζονται έναν υποκείμενο παράγοντα και, ως εκ τούτου, πρέπει να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα. Θα πρέπει να εξεταστούν πολυπαραγοντικές δράσεις και πολιτικές που στοχεύουν σε πολλαπλούς τομείς. Για παράδειγμα, φορολογικές παρεμβάσεις όπως οι φόροι, η ρύθμιση της διαφήμισης και η βελτίωση της επισήμανσης των τροφίμων και των μενού με την προσθήκη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.»
Ο Δρ Schmidt, συν-συγγραφέας και ερευνητής παγκόσμιων προκλήσεων στο Κέντρο Βιώσιμης Χρήσης Ενέργειας, Πανεπιστήμιο Brunel Λονδίνο, δήλωσε:
“Η μελέτη αυτή δείχνει για πρώτη φορά το πώς η αύξηση της κατανάλωσης εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων έχει προκαλέσει περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ακόμη και σε αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Βραζιλία. Πρέπει να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να αλλάξουν τη διατροφή τους για να προστατεύσουν το περιβάλλον και να ζήσουν υγιείς ζωές. Πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουμε ότι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού».
Πηγή: Science Daily
Ακολουθήστε το Cibum 
