Ο Ελληνικός Θησαυρός Τροφίμων (Hellenic Thesaurus of Branded Food Composition Data – HelTH) ξεκίνησε το 2019 από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, είναι μία δυναμική βάση δεδομένων, και σήμερα περιλαμβάνει ήδη περισσότερα από 4.000 συσκευασμένα τρόφιμα. Αναγνωρίζοντας τα αλλεργιογόνα ως ένα αναδυόμενο ζήτημα ενδιαφέροντος για τους χρήστες, η επέκταση του HelTH για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τα αλλεργιογόνα αναδεικνύεται ως προτεραιότητα.
Οι επώνυμες βάσεις δεδομένων σύνθεσης τροφίμων (BFCD) είναι πολύτιμα εργαλεία πληροφοριών που ικανοποιούν πολλαπλές ανάγκες χρηστών. Πρόσφατα, αναγνωρίζοντας τις αλλεργίες και τις δυσανεξίες ως αναδυόμενη ανησυχία για διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, τα BFCD εξελίσσονται για να ενσωματώσουν πληροφορίες σχετικά με τα αλλεργιογόνα. Μια νέα μελέτη από Έλληνες και Ισπανούς επιστήμονες, στοχεύει στην επέκταση του ελληνικού BFCD, HelTH, ώστε να συμπεριλάβει πληροφορίες για τα αλλεργιογόνα για τα 4002 προϊόντα του.
Με την πάροδο των ετών έχουν αναπτυχθεί επώνυμες βάσεις δεδομένων για τη σύνθεση των τροφίμων (BFCD) για την παροχή δεδομένων σχετικά με τη σύνθεση των θρεπτικών συστατικών των επώνυμων τροφίμων, ορισμένα επίσης σχετικά με άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά που μπορεί να φέρουν, όπως οι ισχυρισμοί διατροφής και υγείας και οι δείκτες ποιότητας.
Τα BFCD γίνονται ένα ισχυρό και πολύτιμο εργαλείο πληροφόρησης για την έρευνα, την ανάπτυξη νέων προϊόντων, τις διατροφικές συμβουλές, την πολιτική τροφίμων και διατροφής και τις επιχειρήσεις τροφίμων. Οι καταναλωτές μπορούν επίσης να ανατρέξουν σε BFCD, κυρίως μέσω ψηφιακών εφαρμογών διατροφής που ενσωματώνουν BFCD, για να κάνουν ενημερωμένες επιλογές που προσαρμόζουν τη διατροφική τους πρόσληψη. Επομένως, πρέπει συνεχώς να επεκτείνουν και να εξελίσσουν τα χαρακτηριστικά τους ώστε να αντικατοπτρίζουν τις εξελίξεις της αγοράς και να ικανοποιούν μια ποικιλία αναδυόμενων αναγκών των χρηστών.
Οι ανησυχίες για την υγεία εξακολουθούν να αποτελούν τάση στην ανάπτυξη προϊόντων διατροφής. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο ασθένειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (π.χ. διαβήτης, παχυσαρκία και υπέρταση), αλλά και αλλεργίες και δυσανεξίες. Τα τελευταία χρόνια, οι καταναλωτές αναζητούν τρόφιμα και ποτά που τους προστατεύουν από τα αλλεργιογόνα. Έτσι, αναζητούν τον κατάλογο συστατικών και όλες τις σχετικές πληροφορίες αλλεργιογόνων στην ετικέτα για να αποφύγουν ανεπιθύμητα συστατικά. Επιπλέον, έρευνες καταναλωτών δείχνουν ότι πληθυσμιακές ομάδες ανθεκτικές στη λακτόζη ή αδιάγνωστες αναζητούν ενεργά προϊόντα χωρίς λακτόζη, τα οποία συνδέουν με διάφορα πιθανά οφέλη που σχετίζονται με την υγεία.
Οι ετικέτες είναι σαφώς το μέσο ενημέρωσης σχετικά με την παρουσία ή την πιθανή παρουσία ή απουσία αλλεργιογόνων, επομένως πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένες, ακριβείς και κατανοητές.
Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία αναφέρει 14 συστατικά τροφίμων ως αλλεργιογόνα τροφίμων και παρέχει υποχρεωτικές γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την επισήμανση των αλλεργιογόνων των συσκευασμένων τροφίμων. Τα αλλεργιογόνα δηλώνονται στη συσκευασία ως μέρος του καταλόγου συστατικών με τρόπο που τα διακρίνει από τα υπόλοιπα συστατικά, όπως μια έντονη στοιχειοθεσία, επισημάνσεις του κειμένου ή τοποθέτηση στο τέλος της λίστας συστατικών πριν από μια δήλωση όπως: “περιέχει”. Επιπλέον, οι ετικέτες προφύλαξης προειδοποιούν για τυχαία παρουσία αλλεργιογόνων (ακούσια μόλυνση από επαφή με άλλα προϊόντα. Επομένως, παρά τις προσπάθειες, η δήλωση αλλεργιογόνων παραμένει περίπλοκη και προκύπτει η ανάγκη οργάνωσης και τεκμηρίωσης των πληροφοριών για τα αλλεργιογόνα σχετικά με την παρουσία αλλεργιογόνων.
Στην Ελλάδα, ο Ελληνικός Θησαυρός Τροφίμων (HelTH) είναι το ελληνικό BFCD. Παρουσιάζει δεδομένα σχετικά με τη διατροφική σύνθεση των τροφίμων, τυχόν ισχυρισμούς υγείας ή/και διατροφής, άλλους δείκτες ποιότητας γραμμένους στη συσκευασία (περιβαλλοντικοί ισχυρισμοί, προέλευση κ.λπ.) και γραφικούς δείκτες (λογότυπα). Το HelTH ξεκίνησε το 2019 από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και σήμερα περιλαμβάνει περισσότερα από 4.000 συσκευασμένα τρόφιμα. Αναγνωρίζοντας τα αλλεργιογόνα ως ένα αναδυόμενο ζήτημα ενδιαφέροντος για τους χρήστες, η επέκταση του HelTH για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τα αλλεργιογόνα αναδεικνύεται ως προτεραιότητα.
Η νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε, στόχευσε:
- στην επέκταση του HelTH BFCD,
- στην καταγραφή της συνολικής παρουσίας αλλεργιογόνων στο επώνυμο επισιτιστικό τοπίο στην Ελλάδα,
- στην καταγραφή της παρουσίας αλλεργιογόνων στον κατάλογο συστατικών και σε μια δήλωση προφύλαξης και
- στην περιγραφή της παρουσίας ισχυρισμών χωρίς αλλεργιογόνα και στη σύγκριση της διατροφικής σύνθεσης των προϊόντων που φέρουν τον ισχυρισμό ότι δεν περιέχουν αλλεργιογόνα με τα αντίστοιχα αντίστοιχα.
Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της παρούσας μελέτης είναι οι λεπτομερείς πληροφορίες και οι αναλύσεις σχετικά με τον επιπολασμό των αλλεργιογόνων στον κατάλογο συστατικών ή/και στις δηλώσεις προφύλαξης και των ισχυρισμών χωρίς αλλεργιογόνα σε επώνυμα τρόφιμα στην ελληνική αγορά. Παρατηρήσεις σχετικά με τον επιπολασμό συγκεκριμένων αλλεργιογόνων σε επώνυμα τρόφιμα, τη διατροφική σύνθεση των προϊόντων που φέρουν ισχυρισμούς απαλλαγμένων από αλλεργιογόνα, καθώς και ζητήματα ανησυχίας που σχετίζονται με τη δήλωση αλλεργιογόνων, φωτίζουν το θέμα των αλλεργιογόνων στο επισιτιστικό τοπίο, το οποίο απασχολεί έναν αυξανόμενο αριθμό καταναλωτών. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που παρέχει πληροφορίες για τα αλλεργιογόνα στα τρόφιμα στην Ελλάδα.
Η βάση δεδομένων σύνθεσης τροφίμων με την επωνυμία HelTH περιορίστηκε και επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει δεδομένα αλλεργιογόνων. Αυτό επέτρεψε για πρώτη φορά να παρουσιαστούν πληροφορίες και αναλύσεις σχετικά με την παρουσία αλλεργιογόνων και τη διατροφική σύνθεση προϊόντων που φέρουν ισχυρισμούς χωρίς αλλεργιογόνα σε 3859 επώνυμα τρόφιμα στην Ελλάδα.
Περίπου τα τρία τέταρτα των τροφίμων που αναλύΘηκαν περιέχουν τουλάχιστον ένα αλλεργιογόνο στον κατάλογο συστατικών τους και/ή σε δήλωση προφύλαξης. Αυτό δείχνει τη δυσκολία στον εντοπισμό κατάλληλων προϊόντων διατροφής για άτομα που ζουν με αλλεργίες, μια επιλογή που περιορίζεται σημαντικά από τη συχνή χρήση προληπτικών δηλώσεων.
Όσον αφορά τη διατροφική σύνθεση, τα προϊόντα που δεν περιέχουν αλλεργιογόνα δεν είναι διατροφικά ανώτερα σε σύγκριση με τα αντίστοιχά τους.
Η συμπερίληψη δεδομένων αλλεργιογόνων στην πρώτη BFCD στην Ελλάδα αποτελεί σημαντικό ορόσημο στη μελέτη της διατροφής και της υγείας. Αυτό παρέχει μια πρώτη επισκόπηση των αλλεργιογόνων και μας επιτρέπει να εξετάσουμε τις αλλαγές στις πρακτικές επισήμανσης και τις χρήσεις των αλλεργιογόνων ως συστατικών με την πάροδο του χρόνου.
Οι ερευνητές τονίζουν πως φαίνεται ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν πρόσθετες στρατηγικές για τους κανονισμούς επισήμανσης αλλεργιογόνων και προληπτικών αλλεργιογόνων για να ελαχιστοποιηθεί και να τυποποιηθεί η δήλωση αλλεργιογόνων στα επώνυμα τρόφιμα και να δημιουργηθεί ένα πιο φιλικό, για τους αλλεργικούς στα τρόφιμα πληθυσμούς, περιβάλλον τροφίμων.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη, πατώντας εδώ
Ακολουθήστε το Cibum 
 ξεκίνησε το 2019 από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, είναι μία δυναμική βάση δεδομένων, και σήμερα περιλαμβάνει ήδη περισσότερα από 4.000 συσκευασμένα τρόφιμα.){kind=link}