Η παρουσία αφλατοξίνης στους ξηρούς καρπούς αποτελεί πρωταρχική ανησυχία των καταναλωτών και των ρυθμιστικών συστημάτων.
Οι αφλατοξίνες (AF) είναι οι πιο κοινές καρκινογόνες και γονιδιοτοξικές μυκοτοξίνες και αποτελούν ευρέως διαδεδομένους χρόνιους κινδύνους για τα τρόφιμα. Πολλοί λόγοι ευθύνονται μαζί ή μεμονωμένα για την αύξηση της ανάπτυξης αφλατοξινών στις καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων των κακών καλλιεργητικών πρακτικών, της ακατάλληλης ξήρανσης στον ήλιο και των υγρών συνθηκών μεταφοράς ή αποθήκευσης.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ο “πόλεμος” του Ούζου – Το D’ARTEMIS άλλαξε την διαφήμιση, μετά από καταγγελία στο ΣΕΕ
Η EFSA που επαναξιολόγησε τις αφλατοξίνες το 2020 διαπίστωσε πως οι ξηροί καρποί, τα προϊόντα ξηρών καρπών και οι σπόροι ήταν η συχνότερη κατηγορία προϊόντων που ήταν μολυσμένοι με αφλατοξίνες, ενώ το σύστημα ταχείας προειδοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASEF) εκδίδει ετησίως διάφορες προειδοποιήσεις ή κοινοποιήσεις για τον εντοπισμό μολύνσεων αφλατοξίνης σε ξηρούς καρπούς που προέρχονται από διάφορες χώρες.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Φριτέζα αέρα: Το κοινό λάθος που μειώνει την απόδοση της
Κατά τον έλεγχο της τήρησης των οριακών τιμών, πρέπει να λαμβάνονται έως και 100 υποδείγματα των 300 γραμμαρίων το καθένα – ανάλογα με το μέγεθος της παρτίδας – για να αυξηθεί η πιθανότητα να εντοπιστούν τα μολυσμένα σύκα κατά τη δειγματοληψία.
Οι περιορισμοί εισαγωγής της ΕΕ για αυτά τα προϊόντα υψηλού κινδύνου απαιτούν από τους εξαγωγείς να πραγματοποιούν αναλύσεις αφλατοξίνης σε κάθε παρτίδα που εξάγουν στην ΕΕ. Ταυτόχρονα, ορισμένες από τις παρτίδες ελέγχονται περαιτέρω με χημικές αναλύσεις κατά την εισαγωγή στην ΕΕ.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τι είναι ο “εμπλουτισμός” των τροφίμων
Στο πλαίσιο αυτό, έχουν διεξαχθεί αρκετές μελέτες για τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης των αφλατοξινών σε διάφορους ξηρούς καρπούς (καρύδια, φιστίκια, αμύγδαλα κ.λπ.).
Σε μια Καναδική μελέτη, σε 904 δείγματα ξηρών καρπών που εξετάστηκαν δεν ανιχνεύθηκαν αφλατοξίνες στο 93% των δειγμάτων. Τα φιστίκια είχαν το υψηλότερο μέσο ανιχνευμένο επίπεδο αφλατοξίνης με 3,8 ppb. Τα αμύγδαλα και τα φιστίκια δεν είχαν ανιχνευμένα επίπεδα αφλατοξινών, ενώ εξαίρεση ένα δείγμα φιστικιών με 28 ppb, όλα τα δείγματα ήταν συμβατά με το όριο των καναδικών κανονισμών τροφίμων και φαρμάκων των 15 ppb ολικών αφλατοξινών σε ξηρούς καρπούς και προϊόντα ξηρών καρπών.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Coca Cola, καφές, τσάι ή κόκκινο κρασί; Ποιο μαυρίζει περισσότερο τα δόντια… και δεν είναι αυτό που νομίζετε!
Διάφοροι παράγοντες, όπως η έλλειψη φροντίδας της καλλιέργειας κατά την ανάπτυξη και την προ-συγκομιδή, οι ακατάλληλες μέθοδοι συγκομιδής και οι μετασυλλεκτικές διαδικασίες (διαλογή, ξήρανση, συσκευασία, αποθήκευση και μεταφορά) επηρεάζουν ενδεχομένως την παρουσία και την εμφάνιση αφλατοξινών.
Επιπλέον, από γεωγραφική άποψη, οι κλιματικές αλλαγές στη θερμοκρασία και την υγρασία μπορούν να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη μυκήτων και την παραγωγή αφλατοξινών. Γενικά, λόγω της έλλειψης ή της αδυναμίας των GMP (ορθές πρακτικές παραγωγής), αυξάνεται ο κίνδυνος μόλυνσης των τροφίμων από μύκητες που παράγουν μυκοτοξίνες, όπως οι Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus και Aspergillus nomius.