Υπέρβαση παρουσίας των καρκινογόνων μυκοτοξινών πάνω από το 80% του ανώτατα επιτρεπτού ορίου.
Για σοβαρό κίνδυνο από φιστίκια λόγω αφλατοξινών ενημέρωσαν οι ελληνικές αρχές το Ευρωπαϊκό Σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των χωρών της ΕΕ, για επικίνδυνα τρόφιμα (RASFF).
Τα φιστίκια (με κέλυφος) είναι προέλευσης Ιράν από όπου εκτός από την Ελλάδα εισάγονται και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο έλεγχος του φορτίου στα σύνορα έγινε στις 9 Ιουλίου αλλά η ειδοποίηση στο RASFF έγινε χθες 17 Σεπτεμβρίου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ενώ το όριο για αφλατοξίνες σε ξηρούς καρπούς που έχει επιβάλει η ΕΕ είναι, για τις Aflatoxin B1 8,0 µg/kg για και τις Aflatoxin total 10,0 µg/kg στα φιστίκια βρεθηκαν σε ποσότητα 48,7 µg/kg και 52,3 µg/kg αντίστοιχα. Δηλαδή οι μυκοτοξίνες ήταν πάνω από το όριο κατά 83% και 80%!
Το φορτίο με τα επικίνδυνα φιστίκια δεσμεύτηκε στα σύνορα και δεν πρόλαβε να διατεθεί στους Έλληνες καταναλωτές.
Κίνδυνος από αφλατοξίνες
Οι αφλατοξίνες είναι τοξίνες μούχλας (μυκοτοξίνες) που παράγονται ως μεταβολικά προϊόντα των μυκήτων Aspergillus. Η ομάδα των αφλατοξινών περιλαμβάνει περισσότερες από 20 διαφορετικές ουσίες που είναι ιδιαίτερα τοξικές. Η πιο συχνά παραγόμενη αφλατοξίνη, η αφλατοξίνη Β1 έχει ισχυρή καρκινογόνο δράση.
Η τακτική κατανάλωση τροφών με αφλατοξίνες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος, να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες και να οδηγήσει σε προβλήματα στα νεφρά και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η κατανάλωση τροφής που περιέχει μεγάλη ποσότητα αφλατοξινών ταυτόχρονα μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια και ακόμη και θάνατο. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας τροφίμων EFSA, που επαναξιολόγησε τις αφλατοξίνες το 2020 επιβεβαίωσε ότι είναι γονιδιοτοξικές και το AFB1 μπορεί να προκαλέσει ηπατοκυτταρικά καρκινώματα (HCC) στους ανθρώπους.
Οι αφλατοξίνες είναι πολύ σταθερές και δεν καταστρέφονται από τη θερμότητα του μαγειρέματος ή του ψησίματος. Είναι επίσης ανθεκτικές στα οξέα. Οι αφλατοξίνες στα τρόφιμα δεν μπορούν να αναγνωριστούν από τους καταναλωτές. Γι’ αυτό τα προϊόντα που ανακαλούνται λόγω αφλατοξινών, δεν πρέπει να καταναλώνονται, ακόμη και αν δεν φαίνεται μούχλα. Τα τρόφιμα που είναι πιο ευαίσθητα στις αφλατοξίνες περιλαμβάνουν τα φιστίκια, το καλαμπόκι, τους ξηρούς καρπούς και ορισμένα μικρά δημητριακά όπως το ρύζι.