Η έκθεση σε μικροπλαστικά μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία, οδηγώντας σε σοβαρές ανησυχίες για την υγεία.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, μια ομάδα Ιταλών επιστημόνων αποκάλυψε ότι τα μικροπλαστικά και ιδίως αυτά που προέρχονται από τις συσκευασίες τροφίμων, μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβείς αλλαγές στα αγγειακά κύτταρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Τα μικροπλαστικά που αποβάλλονται από συσκευασίες, υφάσματα και βιομηχανικά απόβλητα έχουν ανιχνευθεί στο ανθρώπινο αίμα, στους πνεύμονες, ακόμη και στην καρδιά και οι επιστήμονες ανησυχούν όλο και περισσότερο για τις πιθανές επιπτώσεις τους στην υγεία, ιδίως για τις επιπτώσεις τους στο καρδιαγγειακό σύστημα.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Αυτό είναι το πιο επικίνδυνο μέρος του κοτόπουλου: Είναι γεμάτο βακτήρια και παράσιτα, αλλά πολλοί το λατρεύουν
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Διατροφολόγος: «Το ότι ένα τρόφιμο είναι “χωρίς γλουτένη” δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και υγιεινό…»
Μελέτες έχουν ήδη συνδέσει τα μικροπλαστικά με το οξειδωτικό στρες, τη φλεγμονή και τη βλάβη των ιστών, αλλά ο άμεσος ρόλος τους στις καρδιακές παθήσεις παραμένει ασαφής. Πρόσφατα, ερευνητές βρήκαν μικροπλαστικά στις αρτηρίες ασθενών που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, εγείροντας φόβους ότι οι ρύποι αυτοί μπορεί να συμβάλλουν στην αθηροσκλήρωση και σε άλλες αγγειακές παθήσεις.
Ωστόσο, οι μηχανισμοί μέσω των οποίων τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν τις αλλαγές που οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις παραμένουν ασαφείς.
Η παρούσα μελέτη διερεύνησε κατά πόσον τα μικροπλαστικά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποικοδομούνται φυσικά από το ηλιακό φως και την περιβαλλοντική έκθεση, προκαλούν βλάβες στα κύτταρα των λείων μυών των αγγείων, τα οποία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της υγείας των αιμοφόρων αγγείων.
Αυτά τα μικροπλαστικά δοκιμάστηκαν τόσο στην «παρθένα» μορφή τους όσο και αφού είχαν υποστεί τεχνητή γήρανση για να προσομοιωθεί η περιβαλλοντική υποβάθμιση. Η ομάδα είχε ως στόχο να προσδιορίσει κατά πόσον αυτά τα πλαστικά θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιβλαβείς κυτταρικές αλλαγές που συνδέονται με καρδιαγγειακές παθήσεις.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η μελέτη διαπίστωσε ότι η έκθεση σε μικροπλαστικά επηρέασε σημαντικά τα αγγειακά λεία μυϊκά κύτταρα (VSMCs), οδηγώντας σε διάφορες επιβλαβείς αλλαγές στην καρδιά.
Η βιωσιμότητα των κυττάρων παρατηρήθηκε να έχει μειωθεί σε όλες τις ομάδες που εκτέθηκαν σε μικροπλαστικά, με το παλαιωμένο πολυστυρένιο να προκαλεί τη μεγαλύτερη μείωση. Αυτό υποδηλώνει ότι η περιβαλλοντική υποβάθμιση καθιστά αυτά τα πλαστικά ακόμη πιο τοξικά για τα ανθρώπινα κύτταρα.
Οι δείκτες κυτταρικού στρες και θανάτου ήταν επίσης αυξημένοι. Τα επίπεδα των p53 και BMF, που συνδέονται και τα δύο με την απόπτωση, αυξήθηκαν σημαντικά στα κύτταρα που υποβλήθηκαν σε επεξεργασία με μικροπλαστικά, υποδεικνύοντας ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να προάγουν τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο.
Επιπλέον, οι δοκιμές κυτταροτοξικότητας επιβεβαίωσαν ότι τα μικροπλαστικά προκαλούσαν βλάβες στη μεμβράνη, με την απελευθέρωση γαλακτικής αφυδρογονάσης να αυξάνεται στα επεξεργασμένα δείγματα.
Επιπλέον, οι δοκιμασίες μετανάστευσης αποκάλυψαν ότι η έκθεση σε μικροπλαστικά ενίσχυσε την κίνηση των VSMC, μια διαδικασία που συνδέεται με την αθηροσκλήρωση. Τα κύτταρα που εκτέθηκαν σε μικροπλαστικά, ιδίως σε αποικοδομημένο πολυστυρένιο, παρουσίασαν αυξημένη μετανάστευση, γεγονός που υποδηλώνει μετατόπιση προς έναν φαινότυπο που σχετίζεται με την ασθένεια.
Αυτοί οι δείκτες έδειξαν ότι τα μικροπλαστικά οδηγούν σε μετάβαση από μια υγιή συσταλτή κατάσταση σε έναν συνθετικό φαινότυπο επιρρεπή σε αγγειακή φλεγμονή και ασβεστοποίηση.
Πιο συγκεκριμένα, τα μικροπλαστικά ενεργοποίησαν το σύμπλεγμα φλεγμονώματος, υποδεικνύοντας αυξημένη φλεγμονώδη απόκριση, έναν γνωστό παράγοντα που συμβάλλει σε καρδιαγγειακές παθήσεις όπως η αθηροσκλήρωση. Τα γερασμένα μικροπλαστικά ενέτειναν αυτές τις επιδράσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα πλαστικά που έχουν υποστεί περιβαλλοντική φθορά μπορεί να αποτελούν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.
Συνολικά, η μελέτη παρείχε ισχυρές ενδείξεις ότι τα μικροπλαστικά όχι μόνο διεισδύουν στο ανθρώπινο αγγειακό σύστημα, αλλά και συμβάλλουν ενεργά στην κυτταρική βλάβη και τη φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.