Χημικές ουσίες PFAS σε συσκευασίες Fast Food – Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών

Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών, καλεί την ΕΕ για αυστηρότερη νομοθεσία στα χημικά προκειμένου να μειωθεί η έκθεση των Ευρωπαίων σε ουσίες που απειλούν την υγεία.

• Πρόληψη αλλά παντού: επιβλαβείς χημικές ουσίες που βρίσκονται σε όλα τα είδη καταναλωτικών προϊόντων υπογραμμίζουν την ανάγκη για αυστηρότερη νομοθεσία της ΕΕ

Σε μία νέα ανάλυση των πρόσφατων δοκιμών προϊόντων από τα μέλη της – εθνικές οργανώσεις καταναλωτών σε όλη την Ευρώπη – η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC) διαπιστώνει ότι τα καθημερινά καταναλωτικά προϊόντα είναι γεμάτα από επιβλαβείς χημικές ουσίες και καλεί την ΕΕ να μειώσει επειγόντως την έκθεση των ανθρώπων σε ουσίες ανά και πολυφθοροαλκυλίου (PFAS), ενδοκρινικούς διαταράκτες και άλλες ανησυχητικές χημικές ουσίες.

Το 2020, η ΕΕ παρουσίασε τη στρατηγική της για την εξάλειψη των τοξικών ουσιών από την καθημερινή μας ζωή, αλλά ανησυχητικά με περιορισμένη μέχρι στιγμής παρακολούθηση. Η νέα έκθεση του BEUC υπογραμμίζει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει επειγόντως να μετατρέψουν αυτή τη στρατηγική σε συγκεκριμένα ρυθμιστικά αποτελέσματα.

Για παράδειγμα, η BEUC προτρέπει την ΕΕ να υιοθετήσει γρήγορα την πρόταση για σταδιακή κατάργηση όσον αφορά στους ενδοκρινικούς διαταράκτες από τα παιχνίδια και να απαγορεύσει το PFAS από καταναλωτικά προϊόντα. Τα PFAS είναι χημικά που είναι αδρανή στις περισσότερες φυσικές διεργασίες διάσπασης και παραμένουν στον άνθρωπο και στο περιβάλλον για δεκαετίες, γι’ αυτό ονομάζονται και «για πάντα χημικά».

Πέρα από αυτές τις προτάσεις, η BEUC καλεί την ΕΕ να ενημερώσει τον εμβληματικό της νόμο για τα χημικά REACH, έτσι ώστε οι αρχές να είναι σε θέση να λάβουν έγκαιρα και προληπτικά μέτρα προτού διαδοθεί ευρέως η χρήση μιας δυνητικά επιβλαβούς χημικής ουσίας.

Οι νέες δοκιμές έδειξαν τα εξής:

• Τα PFAS υπάρχουν σε καθημερινά προϊόντα, όπως συσκευασίες φαστ φουντ, σκεύη για βάφλες, οδοντικό νήμα, κρέμες προσώπου, μπουφάν και στεγανωτικά σπρέι.
• Χημικές ουσίες που προκαλούν ανησυχία βρίσκονται σε πολλά προϊόντα για παιδιά, όπως καρότσια, χιονοφόρες, λαστιχένιες μπότες, παιχνίδια για οδοντοφυΐα, κούκλες, ποτηράκια, καθώς και αντηλιακά.
• Οι ηλεκτρονικές αγορές διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στην πώληση προϊόντων που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων φθηνών κοσμημάτων, μπαλονιών, φιγούρες και καλλυντικών – και ωστόσο διαφεύγουν του επαρκούς ρυθμιστικού ελέγχου.  

Η Monique Goyens, Γενική Διευθύντρια του BEUC, σχολίασε:

«Από την αυγή μέχρι το σούρουπο, οι καταναλωτές εκτίθενται σε ένα κοκτέιλ χημικών ουσιών που είναι γνωστό ή ύποπτο ότι είναι επιβλαβείς. Έρευνα από οργανώσεις καταναλωτών σε όλη την Ευρώπη υπογραμμίζει το μέγεθος του προβλήματος. Οι νομοθέτες πρέπει να δράσουν τώρα για να προσφέρουν στους καταναλωτές μια ζωή χωρίς τοξικά. Αυτό περιλαμβάνει την επιτάχυνση της διαδικασίας με την οποία οι αρχές μπορούν να απομακρύνουν επιβλαβείς χημικές ουσίες από την αγορά. Οι διαδικτυακές αγορές θα πρέπει επίσης να θεωρηθούν υπεύθυνες για τα μη συμμορφούμενα προϊόντα που πωλούνται στους ιστότοπούς τους.»

Ιστορικό: χημικές ουσίες σε καταναλωτικά προϊόντα

Καταναλωτές άθελά τους έρχονται σε επαφή με δυνητικά επιβλαβείς ουσίες σε τακτική βάση. Τέσσερις στους πέντε καταναλωτές εκφράζουν ανησυχίες για την παρουσία χημικών ουσιών στα προϊόντα που αγοράζουν.

Ενώ η συνειδητοποίηση αυτού του ζητήματος αυξάνεται, ο ισχύων κανονισμός για τα χημικά προϊόντα στην ΕΕ δεν αντιμετωπίζει όλο το φάσμα των πιθανών κινδύνων.

Σχετικά με τις δοκιμές

Τα τεστ που συντάχθηκαν σε Έκθεση της BEUC– Πανταχού παρούσες αλλά αποτρέψιμες: Επιβλαβείς χημικές ουσίες σε καθημερινά καταναλωτικά προϊόντα – δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2017 και 2023 από οργανώσεις καταναλωτών στην Αυστρία (Verein für Konsumenteninformation), Βέλγιο (Testachats / Testaankoop), Τσεχία (dTest), Δανία (Forbrugerrådet Tænk), Γαλλία -Que Choisir), Γερμανία (Stiftung Warentest), Ιταλία (Altroconsumo), Ολλανδία (Consumentenbond), Σλοβενία ​​(Zveza Potrošnikov Slovenije – ZPS), Ισπανία (OCU), Σουηδία (Sveriges Konsumenter) και Ελβετία (Fédération Romande des consommateurs FRC).

Χαρακτηριστικά παραδείγματα

• PFAS σε συσκευασίες fast food: Το 2017, μέλη BEUC βρήκαν υψηλά επίπεδα φθοριούχων ενώσεων στο ένα τρίτο των 65 ελεγμένων συσκευασιών fast food. Δοκιμή 2018 έδειξε παρόμοια αποτελέσματα, με φθοριούχες ενώσεις να ανιχνεύονται σε περισσότερο από το 25% των δειγμάτων που δοκιμάστηκαν.
• Δισφαινόλες σε παιδικά προϊόντα: Σε δοκιμή παιχνιδιών οδοντοφυΐας, 7 στα 10 απελευθέρωσαν μία ή περισσότερες δισφαινόλες (έως 4), συμπεριλαμβανομένης της BPA και των εξίσου τοξικών ξαδέρφων της, BPS και BPF. Σε άλλη δοκιμή, 11 στολές χιονιού για παιδιά όλα περιείχαν μικρές ποσότητες BPA. Και σε ένα ακόμη τεστ, οι οργανώσεις καταναλωτών διαπίστωσαν ότι 8 στους 16 δοκίμασα νμπουκάλια πόσιμου / φλιτζάνια απελευθερώνονται δισφαινόλες.
• Φτηνά κοσμήματα που πωλούνται μέσω ηλεκτρονικών αγορών: Ένα τεστ, 7 από τα 17 προϊόντα που αγοράστηκαν από διαδικτυακές αγορές δεν πληρούσαν τις νομικές απαιτήσεις: 6 προϊόντα απελευθέρωσαν υπερβολική ποσότητα νικελίου, το οποίο είναι αλλεργιογόνο. Μερικά από τα κοσμήματα περιείχαν επίσης τα βαρέα μέταλλα μόλυβδο και κάδμιο. Ένα είδος περιείχε 38% κάδμιο – ή περίπου 4.000 φορές πάνω από το νόμιμο όριο – ενώ ένα άλλο είδος περιείχε μόλυβδο 12% (1.200 φορές πάνω από το νόμιμο όριο).

Διαβάστε περισσότερα

• Χημικές ουσίες που διαταράσσουν τις ορμόνες βρέθηκαν στο 60% των 121 παιδικών προϊόντων(Έρευνα, Μάιος 2023)
• Προς ζωές χωρίς τοξικά(Έγγραφο θέσης BEUC, Μάιος 2021)

Οι συστάσεις του BEUC προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής

• Καταργήστε σταδιακά όλες τις επιβλαβείς χημικές ουσίες από καταναλωτικά προϊόντα.
• Καλύτερη επιβολή της υφιστάμενης νομοθεσίας στην αγορά: Για παράδειγμα, η BEUC υποστηρίζει ομοιόμορφους όρους και συχνότητα ελέγχων για προϊόντα υψηλού κινδύνου.
• Αύξηση της διαφάνειας σχετικά με τις χημικές ουσίες που υπάρχουν στα καταναλωτικά προϊόντα.
• Προωθήστε ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις και διασφαλίστε ότι οι αντικαταστάσεις δεν ενέχουν παρόμοιους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
• Ενίσχυση των ελέγχων στις εισαγωγές για να αποτραπεί η πώληση προϊόντων που ενδέχεται να ενέχουν κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών ή/και να περιέχουν ουσίες που έχουν ήδη απαγορευτεί στην ΕΕ.