Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δήλωσε ότι η παραγωγή φουά γκρα σέβεται τα κριτήρια καλής διαβίωσης των ζώων σε μια νέα έκθεση, παρά το γεγονός ότι πριν από ένα χρόνο, είχε ζητήσει την απαγόρευση της αναγκαστικής σίτισης, η οποία χαρακτηρίστηκε «σκληρή και περιττή».
Το φουά γκρα ή «λιπαρό συκώτι», είναι ένα ειδικό προϊόν διατροφής που παρασκευάζεται από το συκώτι πάπιας ή χήνας που έχει τραφεί με τη βία μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως «gavage», η οποία στη συνέχεια προκαλεί ασυνήθιστη διόγκωση του ήπατος.
Η αναγκαστική σίτιση αυτών των ζώων είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη, με τους ακτιβιστές και τους ειδικούς για την καλή διαβίωση των ζώων να υποστηρίζουν ότι η πρακτική είναι σκληρή. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) έχει καταδικάσει την αναγκαστική σίτιση, δηλώνοντας ότι εγείρει «σοβαρά ζητήματα καλής διαβίωσης των ζώων».
Σύμφωνα με το Euractiv παρόλα αυτά, το Κοινοβούλιο ενέκρινε την έκθεση πρωτοβουλίας για την καλή διαβίωση των ζώων την περασμένη Τρίτη (15 Φεβρουαρίου) με μεγάλη πλειοψηφία, η οποία περιλαμβάνει διάταξη που ορίζει ότι η παραγωγή φουά γκρα «βασίζεται σε διαδικασίες εκτροφής που σέβονται τα κριτήρια καλής διαβίωσης των ζώων».
Η αιτιολόγηση είναι ότι λαμβάνει χώρα κυρίως σε οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, όπου τα πουλιά «περνούν το 90% της ζωής τους στην ύπαιθρο και όπου η φάση πάχυνσης, η οποία διαρκεί από 10 έως 12 ημέρες κατά μέσο όρο με δύο γεύματα την ημέρα, σέβεται το βιολογικές παραμέτρους του ζώου».
Η κίνηση αντιπροσωπεύει μια αλλαγή πλεύσης για τους ευρωβουλευτές, οι οποίοι πριν από ένα μόλις χρόνο, είχαν ζητήσει την πλήρη απαγόρευση της αναγκαστικής σίτισης στην έκθεσή τους «End the Cage Age» , που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2021 και που ανέφερε: «Το Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την απαγόρευση της σκληρής και περιττής αναγκαστικής σίτισης πάπιων και χηνών για την παραγωγή φουά γκρα».
Η παραγωγή φουά γκρα απαγορεύεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες , συμπεριλαμβανομένης της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ιταλίας και της Γερμανίας, ωστόσο, πέντε κράτη μέλη της ΕΕ – Βουλγαρία, Γαλλία, Ισπανία, Ουγγαρία, Βέλγιο – έχουν ειδική παρέκκλιση από αυτή τη νομοθεσία της ΕΕ λόγω των παραδοσιακών τους δεσμών με τα τρόφιμα πολυτελείας, καθώς θεωρούν την παραγωγή του ως περιφερειακή κληρονομιά.
Η αναφορά του φουά γκρα απουσίαζε από το αρχικό προσχέδιο της έκθεσης για την καλή διαβίωση των ζώων, που συντάχθηκε από τον Γάλλο φιλελεύθερο ευρωβουλευτή και κτηνοτρόφο Jérémy Decerle και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (AGRI) τον Ιούνιο του 2021.
Ωστόσο, μια κοινή τροπολογία από την εισηγήτρια και μια άλλη Γαλλίδα φιλελεύθερη ευρωβουλευτή, Irène Tolleret, προστέθηκε στην αναφορά για το επίμαχο τρόφιμο.
Σύμφωνα με τον Decerle, ήταν πάντα πρόθεσή του να προσθέσει αυτήν την τροπολογία από την αρχή, αλλά δεν μπόρεσε να το κάνει στο πρώτο προσχέδιο λόγω των αρχικών περιορισμών χώρου. «Πάντα είχα την ιδέα να προσθέσω την τροπολογία για το φουά γκρα από την αρχή», επιβεβαίωσε στην EURACTIV.
Εν τω μεταξύ, ορισμένοι ευρωβουλευτές που ψήφισαν υπέρ της έκθεσης End the Cage Age είχαν μια προφανή αλλαγή γνώμης, επιλέγοντας να μην υποστηρίξουν την τροποποίηση στη διατύπωση της έκθεσης, όπως η Marlene Mortler του ΕΛΚ και ο αριστερός ευρωβουλευτής Mick Wallace.
Ερωτηθείς για τη θέση του επί του θέματος, ο πρόεδρος της γεωργικής επιτροπής και εισηγητής της έκθεσης End the Cage Age Norbert Lins εξήγησε στην EURACTIV ότι απείχε από την ψηφοφορία επί των συγκεκριμένων τροπολογιών για το φουά γκρα και στις δύο εκθέσεις λόγω σεβασμού των πολιτιστικών παραδόσεων.
«Τα αγροτικά προϊόντα και η βιοτεχνική παραγωγή τους βρίσκονται στον πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού μας και αποτελούν μέρος των παραδόσεων μας», είπε.
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι αυτές οι παραδόσεις «πρέπει να κινηθούν προς υψηλότερα κριτήρια βιωσιμότητας και καλής διαβίωσης των ζώων. «Θέλω να υποστηρίξω τους αγρότες και τους παραγωγούς σε αυτόν τον μετασχηματισμό, προκειμένου να διατηρήσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά αντί να τους υποβαθμίσουμε», εξήγησε.
Για τον Decerle, η αλλαγή θέσης αποτελεί απλώς απόδειξη ότι οι ευρωβουλευτές αποδέχονται μια πιο ρεαλιστική θέση επί του θέματος.
«Το κοινοβούλιο κατανοεί καλύτερα το θέμα – δεν έχει πάρει θετική ή αρνητική στάση, αλλά ρεαλιστική που αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της παραγωγής», είπε.
Ωστόσο, για τον Γκερέιρο, το γεγονός ότι η δήλωση φουά γκρα συμπεριλήφθηκε στο κείμενο είναι απλώς «ένα ακόμη παράδειγμα της αντιεπιστημονικής, λανθασμένης και παράλογης φύσης αυτής της έκθεσης».
«Πώς είναι δυνατόν να δηλωθεί ότι η αναγκαστική σίτιση των ζώων πιέζοντας τους σωλήνες κάτω από το λαιμό τους για να αντλήσουν ανεπιθύμητες ποσότητες τροφής είναι «διαδικασίες που σέβονται την καλή διαβίωση των ζώων;» ρώτησε.
Η κίνηση αντιμετωπίστηκε με μια προβλέψιμη αντίδραση από τους ακτιβιστές για την προστασία των ζώων. Αναφερόμενη στην αλλαγή γνώμης του Κοινοβουλίου, η Όλγα Κίκου, επικεφαλής της ομάδας εκστρατείας Compassion in World Farming, αναρωτήθηκε πώς οι πολίτες μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη στους εκλεγμένους αντιπροσώπους εάν «δεν μπορούν καν να κάνουν την δουλειά τους».
«Αναμφίβολα χάνουν την αξιοπιστία τους, εάν, μετά από μόλις οκτώ μήνες από το ψήφισμα του Ιουνίου, με το οποίο ζητούσαν την απαγόρευση της παραγωγής φουά γκρα, ψηφίσουν υπέρ μιας έκθεσης που υποστηρίζει αυτή τη σκληρή πρακτική», προειδοποίησε.
Πρόσθεσε ότι το κείμενο που ψηφίστηκε φτάνει μέχρι τον ορισμό της παραγωγής φουά γκρα «σε σχέση με τις βιολογικές παραμέτρους των ζώων», αγνοεί εντελώς τα επιστημονικά δεδομένα και τους κανόνες εκείνων των χωρών της ΕΕ που έχουν ήδη απαγορεύσει αυτήν την πρακτική σε εθνικό επίπεδο.
Αντίδραση των παραγωγών foie Gras
Από την πλευρά τους, το Euro Foie Gras και η ένωση αγροτών της ΕΕ COPA-COGECA χαιρέτησαν τον ισχυρισμό ότι η παραγωγή φουά γκρα σέβεται τα κριτήρια καλής διαβίωσης των ζώων.
Ο Christophe Barrailh, πρόεδρος του Euro Foie Gras, είπε στην EURACTIV ότι ο τομέας αξίζει να αναφερθεί στην έκθεση λόγω της δέσμευσής του για την « ποιότητα των τροφίμων, την υγεία και την ευημερία των ζώων», καθώς και τη συμβολή του στη ζωή των αγροτικών περιοχών.
«Ο τομέας πληροί όλες τις απαιτήσεις για την καλή διαβίωση των ζώων της ΕΕ και μάλιστα τις υπερβαίνει με τον δικό του Ευρωπαϊκό Χάρτη και διάφορες εθνικές πρωτοβουλίες για τη βελτιστοποίηση των συνθηκών αναπαραγωγής πάπιων και χηνών», τόνισε.
Σύμφωνα με τον Barrailh, ο τομέας πάσχει από «έλλειψη γνώσης και κατανόησης» που έχει οδηγήσει σε «παρανοήσεις και προκαταλήψεις που τροφοδοτούνται από λάθος στερεότυπα» από ακτιβιστές για την καλή διαβίωση των ζώων.
«Τα αποδημητικά πτηνά αποθηκεύουν φυσικά λίπος στο συκώτι τους πριν από το ταξίδι τους», εξήγησε, προσθέτοντας ότι η πάχυνση χηνών και πάπιων για την παραγωγή φουά γκρα είναι «απλή αναπαραγωγή αυτής της φυσικής, μη παθολογικής και εντελώς αναστρέψιμης φυσιολογικής ικανότητας».