Έρευνα με διεθνή προβολή από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Ζεστός Αφρός φυτικής προέλευσης, εξίσου αποτελεσματικός με τα χημικά φυτοφάρμακα και τη γλυφοσάτη
Mία καινοτόμα μέθοδο για την αντιμετώπιση των ζιζανίων στις καλλιέργειες που μπορεί να αντικαταστήσει επάξια την γλυφοσάτη και με αποτελεσματικότητα που φτάνει το 90%, χωρίς να βλάπτει τους αγρότες και το περιβάλλον και να δημιουργεί θέμα στην ασφάλεια του τρόφιμου, ανακάλυψαν επιστήμονες του Γεωπονικού Πανεπιστημίου με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Γεωργίας & Ζιζανιολογίας, Ηλία Tραυλό. Πρόκειται για έναν θερμαινόμενο αφρό φυτικής προέλευσης, που έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνει τα ζιζάνια τόσο αποτελεσματικά όσο ένα εμπορικό χημικό σπρέι και μπορεί να είναι μια ασφαλέστερη, πιο φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική λύση. Ο κ. Ηλίας Τραυλός μίλησε στο cibum για τη νέα αυτή μέθοδο η οποία έχει δημοσιευτεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει προβάλει την χώρα μας σε παγκόσμιο επίπεδο δεδομένης και της ανάγκης για την μείωση της χρήσης χημικών ζιζανιοκτόνων.
C: Κύριε Τραυλέ, μιλήστε μας λίγο για τη μέθοδο που μελετήσατε για την αντιμετώπιση των ζιζανίων
Η.Τ.: Οι διάφορες θερμικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των ζιζανίων (είτε άμεσης θέρμανσης με φλόγα, ζεστό νερό, ατμό και αφρό είτε έμμεσης θερμανσης με ηλεκτρισμό, μικροκύματα, laser κλπ) δεν είναι κάτι νέο αν και δεν σταματούν να εξελίσσονται διαρκώς. Έτσι και η μέθοδος με την εφαρμογή του ζεστού αφρού (hot foam) δεν είναι καινούρια αν και η καινοτομία που αναπτύχθηκε από την εταιρία Weedingtech (Foamstream) περιλαμβάνει τη χρήση φυτικών ελαίων και σακχάρων, τα οποία σε ανάμιξη με ζεστό νερό καταφέρνουν να «παγιδεύουν» και να διατηρούν τη θερμότητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εξασφαλίζοντας το θάνατο των ζιζανίων.
C: Σε ποιες καλλιέργειες εφαρμόσατε τη νέα αυτή μέθοδο και πώς κρίνετε την αποτελεσματικότητά της;
Η.Τ.: Η μελέτη αυτή που πρόσφατα δημοσιεύτηκε από τους Antonopoulos et al. (2022) στο έγκριτο περιοδικό Smart Agricultural Technology και στην οποία έγινε εκτενής αναφορά από το New Scientist είναι ένα μόνο μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας αξιολόγησης και βελτιστοποίησης διάφορων μεθόδων διαχείρισης των ζιζανίων. Η ερευνητική μας ομάδα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει ήδη εφαρμόσει τη μέθοδο σε διάφορες ετήσιες και πολυετείς καλλιέργειες (όπως η ελιά, το αμπέλι, τα εσπεριδοειδή κ.ά.) της χώρας μας. Η αλήθεια είναι ότι η αποτελεσματικότητα είναι ιδιαίτερα υψηλή (πάνω από 90%) και ουσιαστικά ανεξάρτητη από το στάδιο ανάπτυξης των ζιζανίων.
C: Θεωρείτε ότι η συγκεκριμένη μέθοδος είναι μια ρεαλιστική εναλλακτική λύση της χημικής ζιζανιοκτονίας και συγκεκριμένα του ζιζανιοκτόνου glyphosate;
Η.Τ.: Φυσικά και η χρήση του ατμού μπορεί να αποτελέσει σε ορισμένες περιπτώσεις μια καλή εναλλακτική της χημικής ζιζανιοκτονίας αν και η προσέγγισή μας είναι να αξιολογήσουμε τη συγκεκριμένη μέθοδο ως ένα ακόμη εργαλείο στα πλαίσια μιας ευρύτερης στρατηγικής, μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης των ζιζανίων με προτεραιότητα στις μη χημικές μεθόδους. Είναι πλέον σαφές ότι στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (EU Green Deal) και της στρατηγικής “Farm to Fork” («από το αγρόκτημα στο πιρούνι») είναι αναγκαία η προώθηση μη χημικών μεθόδων μεθόδων και βιώσιμων-αειφόρων προσεγγίσεων που θα επηρεάσουν καθοριστικά τη Ζιζανιολογία και ευρύτερα τη Γεωργία.
C: Ποια είναι τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της μεθόδου;
Η.Τ.: Ορισμένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα της μεθόδου αφορούν την εύκολη και ασφαλή χρήση, την ταχύτατη δράση, τη μεγάλη αποτελεσματικότητα σε ευρύ φάσμα ζιζανίων (ακόμη και των πιο ανταγωνιστικών και δυσεξόντωτων) ανεξάρτητα από το στάδιο ανάπτυξης και την αποφυγή χρήσης ζιζανιοκτόνων. Από την άλλη, δεν λείπουν και τα μειονεκτήματα, τα οποία κυρίως σχετίζονται με το κόστος του εξοπλισμού και της εφαρμογής και την ευαισθησία των καλλιεργούμεων φυτών.
C:Ποιες είναι οι κατευθύνσεις της μελλοντικής σας έρευνας και πού μπορεί κάποιος να βρει περισσότερες πληροφορίες για τη διαχείριση των ζιζανίων;
Η.Τ.: Τα πειράματά μας συνεχίζονται σε μεγαλύτερο εύρος καλλιεργειών και σε ποικίλες εδαφοκλιματικές συνθήκες, ενώ αξιολογείται τόσο η αποτελεσματικότητα της μεθόδου έναντι των φυτρωμένων ζιζανίων και της τράπεζας σπόρων στο έδαφος (weed seed bank) όσο και ο συνδυασμός της με άλλες μεθόδους και καλλιεργητικές πρακτικές. Τα ζιζάνια δυστυχώς παραμένουν ένα από τα σημαντικότερα «τεχνικά» προβλήματα για τους παραγωγούς καθώς ευθύνονται για μεγάλες μειώσεις των αποδόσεων. Υπάρχει αρκετή πληροφορία διαθέσιμη, τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία και θεωρούμε πως το πρόσφατο βιβλίο μας («Ζιζανιολογία & Γεωργία», Εκδόσεις Πεδίο) καλύπτει ένα σημαντικό μέρος χρήσιμων γνώσεων στον συγκεκριμένο τομέα.
* Ηλίας Τραυλός, Αναπληρωτής Καθηγητής Ζιζανιολογίας & Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ακολουθήστε το Cibum 
