Οι Σουηδοί μποϊκοτάρουν τα σούπερ μάρκετ λόγω των τιμών των τροφίμων που είναι «εκτός ελέγχου»
Το κύμα δυσαρέσκειας για τις τιμές των τροφίμων που καταγράφουν συνεχή άνοδο και έχει ήδη βρει υποστηρικτές σε Κροατία, Βοσνία, Βουλγαρία, Ρουμανία αλλά και στη Σουηδία. Την περασμένη εβδομάδα, αφού ο Φεβρουάριος σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές των τροφίμων τα τελευταία δύο χρόνια, χιλιάδες Σουηδοί αποφάσισαν να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους μποϊκοτάροντας τα μεγαλύτερα σούπερ μάρκετ για επτά ημέρες. Το κίνημα, βοηθούμενο από αναρτήσεις στο TikTok και στο Instagram, έχει γίνει εθνικό θέμα συζήτησης και πολιτικό hot spot, γράφει ο The Guardian.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, το ετήσιο κόστος σίτισης μιας οικογένειας στη Σουηδία έχει αυξηθεί έως και 30.000 κορώνες (πάνω από 2.700 ευρώ) από τον Ιανουάριο του 2022. Ένα πακέτο καφέ αναμένεται να φτάσει σύντομα το συμβολικό όριο των 100 κορωνών (σχεδόν 10 ευρώ). Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση άνω του 25% από τις αρχές του περασμένου έτους, σύμφωνα με την κυβερνητική υπηρεσία Statistics Sweden.
Οι καταναλωτές κατηγορούν για τις αυξήσεις των τιμών σε ένα «ολιγοπώλιο» σούπερ μάρκετ και μεγάλων παρασκευαστών, που δίνουν προτεραιότητα στο κέρδος έναντι των πελατών και στην έλλειψη ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών. Αλλά τα σούπερ μάρκετ σε άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των πολέμων, της γεωπολιτικής, των τιμών των εμπορευμάτων, της συγκομιδής και της κλιματικής κρίσης.
Η πρωτοβουλία «Bojkotta vecka 12» (Εβδομάδα μποϊκοτάζ 12, ονομάζεται έτσι επειδή πραγματοποιείται τη 12η εβδομάδα του έτους) κάλεσε τους καταναλωτές να σταματήσουν να αγοράζουν από μεγάλες αλυσίδες παντοπωλείων, συμπεριλαμβανομένων των Lidl, Hemköp, Ica, Coop και Willys, για να διαμαρτυρηθούν για τις αυξήσεις των τιμών. «Δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, αλλά τα πάντα να κερδίσουμε», ανέφεραν αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Οι τιμές των τροφίμων έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο, ενώ μεγάλες εταιρείες τροφίμων και μεγάλοι παρασκευαστές αποκομίζουν δισεκατομμύρια κέρδη σε βάρος μας».
Σε ποια τρόφιμα έχουν γίνει οι μεγαλύτερες αυξήσεις
Από όλα τα τρόφιμα, οι τιμές της σοκολάτας αυξήθηκαν περισσότερο τον περασμένο μήνα, με αύξηση 9,2%, σύμφωνα με τον ιστότοπο Matpriskollen. Οι τιμές στο λάδι αυξήθηκαν κατά 7,2% και στο τυρί κατά 6,4%. Το γάλα και η κρέμα γάλακτος αυξήθηκαν κατά 5,4%.
Η Φιλίππα Λιντ, που πρωτοστατεί στην εκστρατεία του μποϊκοτάζ, είπε ότι έκανε εκστρατεία τόσο ως άτομο που επηρεάζεται από τις «υπερβολικά υψηλές τιμές» όσο και ως «πράξη αλληλεγγύης για τους άλλους». Ζητώντας κυβερνητική παρέμβαση, δήλωσε ότι «οι πολιτικοί πρέπει να παρέμβουν και να διαλύσουν αυτό το ολιγοπώλιο που προκαλεί υψηλές τιμές λόγω της έλλειψης ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών τροφίμων».
Σκοπεύουν να συνεχίσουν τη διαμαρτυρία με ένα μποϊκοτάζ τριών εβδομάδων της αλυσίδας Ica, η οποία είναι η μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης τροφίμων στη Σουηδία, που κατέχει περίπου το ένα τρίτο της αγοράς, και της γαλακτοπαραγωγού Arla. Μετά από αυτό, θα προσθέσουν περισσότερες εταιρείες στη λίστα μποϊκοτάζ. «Ελπίζω ότι αυτό θα οδηγήσει σε πολιτική δράση που θα μειώσει μόνιμα τις τιμές των βασικών αγαθών», είπε η Lind.
Τι λένε οι πολιτικοί;
Κατηγορώντας τον κυβερνητικό συνασπισμό των Μετριοπαθών για αδράνεια, ο οικονομικός εκπρόσωπος των Σοσιαλδημοκρατών, Mikael Damberg, είπε στο κοινοβούλιο την Τρίτη: «Στη σημερινή Σουηδία, απλές οικογένειες αδειάζουν τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου τους και δανείζονται χρήματα για να αντιμετωπίσουν την καθημερινή ζωή». Σε απάντηση, η υπουργός Οικονομικών Elisabeth Svantesson είπε ότι ο πληθωρισμός έχει μειωθεί από τότε που ανέλαβε η κυβέρνηση το 2022, όταν ήταν περίπου 10%. Τον Φεβρουάριο του 2025, ο πληθωρισμός ήταν 1,3% – από 0,6% τον Ιανουάριο. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι οι τιμές των τροφίμων παραμένουν υψηλές. «Είναι σημαντικό να υποστηρίζουμε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες», είπε. «Είναι επίσης σημαντικό να δούμε τώρα τι μπορούμε να κάνουμε για τις τιμές των τροφίμων».
Τι λένε εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ
Η αλυσίδα Coop είπε ότι είχε δει μια «ελαφριά μείωση» στον αριθμό των πελατών την περασμένη εβδομάδα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, αλλά δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν έναν σαφή λόγο. «Δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο το μποϊκοτάζ να έχει κάποιο αποτέλεσμα, αλλά είναι ακόμα δύσκολο να εκτιμηθεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Χάκαν Άντερσον.
Η εκπρόσωπος της Ica Jenny Gerdes είπε ότι ο αντίκτυπος του μποϊκοτάζ ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των καταστημάτων, αλλά ότι ορισμένα καταστήματα είδαν “κάποιο αντίκτυπο”, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της σπατάλης τροφίμων. «Κατανοούμε τις ανησυχίες των πελατών μας σχετικά με την αύξηση των τιμών των τροφίμων και σεβόμαστε το δικαίωμά τους να εκφράσουν την απογοήτευσή τους αλλά έχει γίνει ακριβότερη η καλλιέργεια, η παραγωγή, η συσκευασία και η μεταφορά τροφίμων, καθώς και η λειτουργία ενός καταστήματος».
Ακολουθήστε το Cibum 
