Διαχείριση κινδύνου παράνομης χρήσης θειωδών αλάτων σε παρασκευάσματα κρέατος.
Απάτη τροφίμων που έχει στόχο το οικονομικό όφελος, είναι η πράξη της δόλιας και σκόπιμης αλλαγής, παραποίησης, εσφαλμένης επισήμανσης, αραίωσης, αντικατάστασης ή αλλοίωσης οποιουδήποτε προϊόντος διατροφής σε οποιοδήποτε σημείο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Η απάτη μπορεί να συμβεί στην πρώτη ύλη, σε ένα συστατικό, στο τελικό προϊόν ή στη συσκευασία του τροφίμου. Η τροφική απάτη που έχει θύματα όχι μόνο τα κρατικά έσοδα αλλά και τους ίδιους τους καταναλωτές και την υγεία τους.
Μια περίπτωση απάτης που έθεσε σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών αναλύθηκε σε επιστημονική έρευνα Σλοβένων ερευνητών. Η περίπτωση αφορά σε παράνομη χρήση θειωδών αλάτων σε παρασκευάσματα κρέατος και κιμά και εντοπίστηκε μετά από καταγγελίες καταναλωτών για αλλεργικές αντιδράσεις από την κατανάλωση κρέατος που νόμιζαν ότι ήταν «καθαρό». Μάλιστα οι πρώτες καταγγελίες αρχικά αγνοήθηκαν από τις αρχές ως μη σημαντικές.
Τα θειώδη χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα τροφίμων για την πρόληψη της μικροβιακής αλλοίωσης και τη διατήρηση του χρώματος. Επειδή τα θειώδη είναι αλλεργιογόνα, η επισήμανση τους στην ετικέτες είναι υποχρεωτική. Στην Ευρώπη το διοξείδιο του θείου (SO ) και τα θειώδη στα τρόφιμα και ποτά σε συγκεντρώσεις άνω των 10 mg/ kg υπόκεινται σε υποχρεωτική επισήμανση. Είναι εντυπωσιακό ότι σε μία περίπτωση τα θειώδη που ανιχνεύτηκαν ήταν από 170 – 400 mg/kg.
Η λανθασμένη χρήση τους μπορεί να συνεπάγεται κινδύνους για την υγεία. Ωστόσο πολλά σουπερμάρκετ της χώρας κατά τη διάρκεια επιθεωρήσεων, διαπιστώθηκε πως χρησιμοποιούσαν θειώδη στον κιμά και μάλιστα παραδέχθηκαν ότι ήταν κοινή πρακτική για την βελτίωση του χρώματος! Και αυτό χωρίς να ενημερώνεται ο καταναλωτής. Ωστόσο παρά τα ευρήματα των επιθεωρητών, πιστώθηκαν κενά στην επικοινωνία μεταξύ των υπευθύνων για την ασφάλεια των τροφίμων και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής καθώς δεν έγινε αντιληπτός ο κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα πως ενώ οι δημόσιες αρχές αντέδρασαν στις καταγγελίες εντείνοντας τους ελέγχους στις αγορές και τους λιανοπωλητές, η ανάλυση των πτυχών διαχείρισης κινδύνου και επικοινωνίας κινδύνου έδειξε ορισμένες αδυναμίες: αργός χρόνος απόκρισης, έλλειψη ανάκλησης προϊόντων κρέατος που έχουν υποστεί επεξεργασία με θειώδη και εις βάθος εκτίμηση κινδύνου. Η αξιολόγηση αυτής της μελέτης περίπτωσης εντόπισε παραβιάσεις των κανονισμών της νομοθεσίας για τα τρόφιμα και της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών.
Η αποτελεσματική διαχείριση κινδύνου απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση, ενσωματώνοντας έγκαιρο και στοχευμένο επίσημο έλεγχο και επικοινωνία κινδύνου σε όλη την τροφική αλυσίδα για την προστασία των καταναλωτών από αθέμιτες πρακτικές. Η συνεπής, αποτελεσματική και διαφανής επικοινωνία μεταξύ όλων των παραγόντων που μοιράζονται την ευθύνη για τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων είναι απαραίτητη για την επίτευξη βελτιώσεων. Αυτή η σοβαρή περίπτωση απάτης για τα τρόφιμα με πραγματικούς κινδύνους για την υγεία των καταναλωτών έδωσε την ευκαιρία να αντληθούν διδάγματα σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων για την υγεία από την παρέμβαση έως την πρόληψη.