Τα φυτοφάρμακα συμβάλλουν στην κατακόρυφη μείωση του αριθμού των επικονιαστών παγκοσμίως.
Τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στη γεωργία είναι θανατηφόρα για τις μέλισσες, οι οποίες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επικονίαση των φυτών και των καλλιεργειών. Πλέον όμως, ερευνητές πιστεύουν ότι κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα «εμβόλιο» που μπορεί να προστατεύσει τις μέλισσες από αυτές τις τοξικές χημικές ουσίες.
Βιολόγοι από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ των ΗΠΑ δημιούργησαν μικροσωματίδια υδρογέλης που μπορούν να καταποθούν από τις μέλισσες. Τα ευρήματα της μελέτης τους δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό nature sustainability.
Οι επιστήμονες τάϊσαν με ζαχαρόνερο κοινές ανατολικές μέλισσες που είχαν εκτεθεί σε θανατηφόρες και υποθανατηφόρες δόσεις ιμιδακλοπρίδης, ενός από τα νεονικοτινοειδή της ομάδας των φυτοφαρμάκων.
Οι μέλισσες που εκτέθηκαν στη θανατηφόρα δόση είχαν 30% υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης μετά την κατάποση των μικροσωματιδίων. Εκείνες που εκτέθηκαν στην υποθανατηφόρα δόση είχαν βελτιωμένη όρεξη και σωματική δραστηριότητα.
Μόλις ένα κουταλάκι του γλυκού από αυτά τα φυτοφάρμακα μπορεί να σκοτώσει 1,25 δισεκατομμύρια μέλισσες και είναι θανατηφόρα ή επιβλαβή για πολλούς άλλους επικονιαστές και ζώα. Επιβαρύνουν το νευρικό σύστημα των μελισσών, προκαλώντας παράλυση και θάνατο. Εάν οι μέλισσες δεν πεθάνουν, τα νεονικοτινοειδή μειώνουν τις ικανότητες αναζήτησης τροφής, τη λειτουργία του εγκεφάλου και το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Τα μικροσωματίδια υδρογέλης δρουν δεσμεύοντας τα φυτοφάρμακα. Στη συνέχεια, περνούν μαζί μέσα από τον πεπτικό σωλήνα της μέλισσας και η μέλισσα τα χέζει. Οι ερευνητές θέλουν να δοκιμάσουν τη μέθοδο με τις μέλισσες, που είναι το κύριο είδος μέλισσας που χρησιμοποιείται εμπορικά για την επικονίαση των καλλιεργειών.
Η μελέτη χρησιμοποίησε μια εφάπαξ δόση ιμιδακλοπρίδης, η οποία, όπως σημειώνεται, δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική έκθεση των μελισσών στα φυτοφάρμακα. Στην πραγματικότητα, οι μέλισσες εκτίθενται σε συνδυασμό φυτοφαρμάκων πολλές φορές. Έτσι, θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για το πώς συμπεριφέρονται τα μικροσωματίδια με ένα μείγμα χημικών ουσιών.
Υπάρχει επίσης το ερώτημα για το πώς θα τρέφονται τα μικροσωματίδια στις μέλισσες. Οι ερευνητές προτείνουν ότι θα μπορούσαν να προστεθούν σε προϊόντα που χρησιμοποιούνται ήδη στη μελισσοκομία, όπως οι πίτες γύρης και τα συμπληρώματα σιροπιού.
Τα νεονικοτινοειδή έχουν απαγορευτεί στην ΕΕ, αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως στις ΗΠΑ. Η προηγούμενη κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου χορήγησε επίσης έκτακτη άδεια για τη χρήση τους σε καλλιέργειες ζαχαρότευτλων το 2023 και το 2024.