Η έρευνα Γερμανόφωνου καταναλωτικού περιοδικού σε χάρτινα καλαμάκια έδειξε ότι περιέχουν δυνητικά τοξικές χημικές ουσίες.
Έχετε πιεί καφέ από χάρτινο καλαμάκι, άρα γνωρίζετε ήδη πόσο δυσάρεστη εμπειρία μπορεί να είναι. Μόλις η πρώτη γουλιά του ποτού σας περάσει μέσα από ένα χάρτινο καλαμάκι, μπορείτε να γευτείτε το υγρό χαρτί. Επιπλέον, όσο περισσότερο παραμένει το καλαμάκι στο ποτήρι σας, τόσο περισσότερο ολόκληρο το ποτό σας εμποτίζεται με τη γεύση του βρεγμένου χαρτιού.
Εκτός από τις αντιδράσεις των καταναλωτών, τα χάρτινα καλαμάκια αποτελούν δυνητικά και κίνδυνο πνιγμού, ενώ επιπλέον πολλές οργανώσεις ατόμων με ειδικές ανάγκες έχουν εκφράσει την έντονη αντίθεσή τους καθώς τα χάρτινα καλαμάκια είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθούν.
Επιπροσθέτως, η βιομηχανία χαρτιού δεν πρόκειται να κερδίσει σύντομα κανένα βραβείο βιωσιμότητας. Συμβάλλει στην ατμοσφαιρική ρύπανση, στη ρύπανση των υδάτων, στον μεγάλο όγκο των απορριμμάτων χαρτιού, στην αποψίλωση των δασών του πλανήτη και στις υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Τέλος, τα χάρτινα καλαμάκια δεν είναι μόνο κακά για το περιβάλλον, αλλά και για εμάς. Στα τέλη του 2023, οι γαλλικές Αρχές ενημέρωσαν το Ευρωπαϊκό Σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης για τα Τρόφιμα RASFF, για χάρτινα καλαμάκια που περιέχουν την χημική ουσία φθαλικό DEHP – δι(2-αιθυλεξύλιο)
Η έρευνα του Γερμανικού περιοδικού Öko-Test
Το Öko-Test, ένα Γερμανόφωνο καταναλωτικό περιοδικό, διεξήγαγε έρευνα που δημοσιεύτηκε και διαδικτυακά σε 20 χάρτινα καλαμάκια, συμπεριλαμβανομένων 7 λευκών και 13 έγχρωμων ή μαύρων προϊόντων.
Είναι γεγονός πως βρέθηκαν PFAS (“για πάντα χημικά”), καθώς και αυξημένα επίπεδα αλουμινίου και βενζιζοθειαζολινόνης (BIT). Επιπλέον, ορισμένα καλαμάκια λυγίζουν μόλις μουλιάσουν, ενώ ένα προϊόν διαλύει ακόμη και το χρώμα του στο υγρό.
Στα θετικά των ευρημάτων, δε παρατηρήθηκαν καρκινογόνες χλωροπροπανόλες, ουσίες που είναι απαγορευμένη η παρουσία τους. Αντιθέτως, πολλά από τα καλαμάκια είναι εντελώς απαλλαγμένα από επιβλαβείς ουσίες.
Τα χάρτινα καλαμάκια της Metaltex και το λευκό καλαμάκι Förnyande της Ikea έλαβαν μάλιστα τη βαθμολογία “πολύ καλό”.
Η λίστα με τα “ένοχα” χάρτινα καλαμάκια
- Τα χάρτινα καλαμάκια της Rossmann και της Hema περιέχουν περιβαλλοντικά επιβλαβή PFAS . Το προϊόν της Rossmann είναι επίσης εκτός φυσιολογικού πλαισίου όσον αφορά τη γεύση και τη σταθερότητα, καθώς και αυξημένη ποσότητα βενζιζοθειαζολινόνης. Τα χάρτινα καλαμάκια της Hema από την άλλη, έχουν μια περιεκτικότητα σε αλουμίνιο που αξιολογήθηκε ως “αυξημένη” .
- Τα χάρτινα καλαμάκια πόσης First Choice, είναι “ελαττωματικά” καθώς ήταν ιδιαίτερα αρνητικά στην αισθητηριακή δοκιμή.
- Το προϊόν Bofa Eco Tableware της Bofa Straw είναι, επίσης, “μη ικανοποιητικό”, καθώς αυτά τα χάρτινα καλαμάκια περιέχουν επίσης αλουμίνιο και βενζιζοθειαζολινόνη. Επίσης, χάνουν το χρώμα τους σε όξινα ποτά.
Οι “υπαίτιοι”
- PFAS
Τα “παντοτινά χημικά” βρίσκονται γενικά σε πολλά προϊόντα λόγω των εντομοαπωθητικών και υδατοαπωθητικών ιδιοτήτων τους. Τόσο κατά την παραγωγή των ίδιων των PFAS όσο και κατά την απόρριψη των προϊόντων που τα περιέχουν, οι ουσίες αυτές μπορούν να εισέλθουν στο περιβάλλον. Εκεί είναι εξαιρετικά ανθεκτικές και αποικοδομούνται δύσκολα.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), τα περισσότερα PFAS είναι από μέτρια έως πολύ τοξικά.
- Αλουμίνιο
Στα χάρτινα καλαμάκια χρησιμοποιείται ως πληρωτικό υλικό ή για επιφανειακή επίστρωση. Το πρόβλημα με το αλουμίνιο είναι η πως ενδεχόμενη υψηλή δόση μπορεί να βλάψει τα νεφρά και το νευρικό σύστημα .
Σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων της Γερμανίας (BfR), οι καταναλωτές καταναλώνουν ήδη πολύ αλουμίνιο, με το μεγαλύτερο μέρος της πρόσληψης να είναι μέσω των τροφίμων. Ως εκ τούτου, σε μια δήλωση σχετικά με το χαρτί, τα χαρτοκιβώτια και το χαρτόνι που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα, το BfR συνιστά να μην μεταφέρεται περισσότερο από ένα χιλιοστόγραμμο αλουμινίου ανά κιλό τροφίμου – στην περίπτωσή της συγκεκριμένης έρευνας, ανά λίτρο νερού.
Σε τέσσερα προϊόντα της έρευνας, τα μετρούμενα επίπεδα ήταν πάνω από το μισό της κατευθυντήριας τιμής.
- Βενζιζοθειαζολινόνη
Το BfR συνιστά επίσης μια κατευθυντήρια τιμή για τις ισοθειαζολινόνες, συμπεριλαμβανομένης της βενζιζοθειαζολινόνης. Το εργαστήριο στο οποίο ανατέθηκε η μέτρηση της BIT βρήκε σε πέντε χάρτινα καλαμάκια συγκέντρωση που υπερβαίνει την κατευθυντήρια τιμή κατά περισσότερο από 50%.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA), η BIT δεν είναι μόνο αλλεργιογόνο εξ επαφής, αλλά και επιβλαβής σε περίπτωση κατάποσης. Επομένως, οι ποσότητες της ουσίας, η οποία χρησιμοποιείται συχνά ως συντηρητικό, θα πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο.
Ο παράγοντας γεύσης και σταθερότητας
Σχεδόν όλα τα καλαμάκια είχαν γεύση χαρτιού. Ορισμένα από αυτά είχαν επίσης άλλα χαρακτηριστικά όπως “πικρό”, “καπνιστό” ή “στυπτικό”.
Τις χειρότερες επιδόσεις είχαν τα χάρτινα καλαμάκια First Choice: Η μυρωδιά τους ήταν τόσο δυσάρεστη για δύο δοκιμαστές που δεν βαθμολόγησαν τη γεύση του προϊόντος για “λόγους επαγγελματικής ασφάλειας”.
Το εργαστήριο αξιολόγησε επίσης τη σταθερότητα των χάρτινων καλαμακιών, καθώς τα παιδιά και οι ενήλικες ανακατεύουν ή σπρώχνουν το ποτό και στην πράξη. Για να γίνει αυτό, τα καλαμάκια ποτού βυθίστηκαν σχεδόν πλήρως σε σπρέι μήλου για έξι ώρες και στη συνέχεια στερεώθηκαν οριζόντια με έναν βιδωτό σφιγκτήρα. Ενώ όλα τα καλαμάκια ήταν σε θέση να αντέξουν το βάρος τους, πέντε προϊόντα λύγισαν υπό την επίδραση ενός βάρους δέκα γραμμαρίων.
Το εργαστήριο δοκίμασε επίσης την ανθεκτικότητα στο χρώμα των πολύχρωμων ή μαύρων καλαμακίων. Για να γίνει αυτό, τα καλαμάκια εμβαπτίστηκαν για τέσσερις ώρες σε οξικό οξύ 3%, το οποίο είναι παρόμοιο με ένα ξινό ποτό όπως το apple spritzer. Μόνο τα “μη ικανοποιητικά” καλαμάκια Bofa Eco και Tableware Bofa είχαν κακές επιδόσεις.
Συμβουλές για τα χάρτινα καλαμάκια
Από οικολογική άποψη, τα προϊόντα μίας χρήσης είναι πάντα μειονεκτικά. Για το λόγο αυτό σας συνιστούμε να μην ζητάτε καλαμάκια στα εστιατόρια και να χρησιμοποιείτε καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων στο σπίτι.
Παρά τους ισχυρισμούς όπως “βιοδιασπώμενα”, τα καλαμάκια από χαρτί δεν ανήκουν στον κάδο οργανικών αποβλήτων σύμφωνα με τον κανονισμό για τα οργανικά απόβλητα, αλλά πρέπει να απορρίπτονται στα υπόλοιπα απορρίμματα.
Οι ουσίες PFAS, όπως αποδείχθηκε, μπορεί να υπάρχουν σε απειροελάχιστες ποσότητες στα χάρτινα καλαμάκια, αλλά για να μειώσουμε περαιτέρω τον κίνδυνο έκθεσης σε αυτά, δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε πάνω από 10-20 λεπτά.
Ακολουθήστε το Cibum 
