Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και ο αντίκτυπος της πρόσληψης ζάχαρης στην υγεία αποτελούν πιεστικές ανησυχίες για πολλές κυβερνήσεις και οι φόροι στη ζάχαρης και στα ζαχαρούχα προϊόντα συχνά φαίνονται σαν μια ελκυστική λύση. Τα τελευταία χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο (2018) και η Πολωνία (2021), εισήγαγαν ή αναθεώρησαν τους κανονισμούς τους για τα ανθρακούχα ποτά, αμφισβητώντας τη βιομηχανία και επιταχύνοντας τη στροφή προς τα αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη και θερμίδες. Μεταξύ των τελευταίων πρωτοβουλιών, τον Ιανουάριο του 2021 η Ισπανία εφάρμοσε αύξηση του ΦΠΑ για τα ζαχαρούχα ποτά, από 10% σε 21%.
Νέοι ευρωπαϊκοί στόχοι μείωσης της ζάχαρης
Η UNESDA, η Ευρωπαϊκή Ένωση που εκπροσωπεί τους παραγωγούς αναψυκτικών, ανακοίνωσε πρόσφατα νέους στόχους για την υγεία και τη διατροφή. Αυτά περιλαμβάνουν τη δέσμευση για μείωση της μέσης προστιθέμενης ζάχαρης στα αναψυκτικά κατά ένα επιπλέον 10% από το 2019 έως το 2025 στην ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με την UNESDA, αυτό θα οδηγήσει σε συνολική μείωση κατά 33% των μέσων προστιθέμενων σακχάρων τις τελευταίες δύο δεκαετίες, λαμβάνοντας υπόψη τη μέση μείωση που καταγράφηκε από το 2015 έως το 2019 κατά 14,6% και 13,3% από το 2000 έως το 2015. Αυτές οι νέες δεσμεύσεις απαιτούν μια σειρά ενεργειών από τους κατασκευαστές αναψυκτικών, από την αναμόρφωση των συνταγών τους για τη μείωση της περιεκτικότητας σε ζάχαρη, την εισαγωγή επιλογών χαμηλών θερμίδων και την προώθηση μικρότερων συσκευασιών για την υποστήριξη της μέτριας κατανάλωσης.
Επιπλέον, η UNESDA επανεξέτασε τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση στα παιδιά. Το ισχύον όριο για τη διαφήμιση αναψυκτικών σε παιδιά κάτω των 12 ετών θα επεκταθεί στα 13 έτη. Εν τω μεταξύ, διατηρεί ακόμη σε ισχύ την απαγόρευση πώλησης και διαφήμισης οποιωνδήποτε αναψυκτικών στα δημοτικά σχολεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο αντίκτυπος της αύξησης του ΦΠΑ στην Ισπανία
Η Ισπανία έχει ήδη υπερβεί τη δέσμευση που ανακοίνωσε η UNESDA. Μεταξύ 2016 και 2021, το τμήμα αναψυκτικών με μειωμένη ζάχαρη κατέγραψε θετικό CAGR 4% (σύνθετος ρυθμός ετήσιας ανάπτυξης) στην ισπανική αγορά, αντιπροσωπεύοντας το 22% των πωλήσεων λιανικής αξίας το 2021 (εξαιρουμένου του εμφιαλωμένου νερού). Επιπλέον, σύμφωνα με την Euromonitor Product Claims and Positioning, το 12% των ανθρακικών ποτών που διατέθηκαν στο Διαδίκτυο το 2020 ήταν χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη, χωρίς ζάχαρη ή χωρίς πρόσθετη ζάχαρη. Όλα αυτά, ήταν αποτέλεσμα της δέσμευσης του κλάδου να ανταποκριθεί στους καταναλωτές, οι οποίοι επιλέγουν όλο και περισσότερο ποτά με λιγότερη ζάχαρη και λιγότερες θερμίδες.
Αν και η τελευταία πρωτοβουλία της ισπανικής κυβέρνησης για αύξηση του ΦΠΑ από 10% σε 21% δεν κάλυπτε μόνο τα ζαχαρούχα ποτά, αλλά και τα τεχνητά και φυσικά ζαχαρούχα ποτά, η απόδοση των επιλογών μειωμένης ζάχαρης δεν επηρεάστηκε αρνητικά. Πράγματι, η νέα φορολογία οδήγησε σε αύξηση των τιμών μονάδας σε όλες τις κατηγορίες αναψυκτικών, χωρίς να ευνοεί κανένα τμήμα έναντι του άλλου. Ωστόσο, εξακολουθούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης των καταναλωτών για αναψυκτικά με μειωμένη ζάχαρη, καθώς αυτά θεωρούνται πιο υγιεινή επιλογή από τα παραδοσιακά ζαχαρούχα ποτά.
Η ισπανική κυβέρνηση είχε ως στόχο να συγκεντρώσει 491 εκατ. ευρώ από την αύξηση του ΦΠΑ στα ζαχαρούχα ποτά το 2021. Μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2021, το μέτρο συγκέντρωσε 137 εκατ. ευρώ, με εκτίμηση να φθάσει τα 340 εκατ. ευρώ συνολικά το έτος. Η μέση τιμή των αναψυκτικών που διατίθενται στο διαδίκτυο στην Ισπανία αυξήθηκε κατά 18% μεταξύ Σεπτεμβρίου 2020 και Οκτωβρίου 2021 (Euromonitor, VIA).
Οι κατασκευαστές συνέχισαν να επενδύουν στην καινοτομία για να μειώσουν το μέσο επίπεδο των προστιθέμενων σακχάρων. Από τα 14 λανσαρίσματα της Coca-Cola στην ισπανική αγορά το 2020, συνολικά τα 12 ήταν ποτά χωρίς ζάχαρη. Σύμφωνα με την Euromonitor Product Claims and Positioning, μεταξύ όλων των ισχυρισμών υγείας και χωρίς τεχνητά συστατικά, το «φυσικό» και το «χωρίς ζάχαρη» παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη διείσδυση στα αναψυκτικά, με τα τελευταία να καταγράφουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη μεταξύ 2019 και 2020. Επίσης, υπήρξε αύξηση κατά τη χρήση του ισχυρισμού «χωρίς τεχνητά γλυκαντικά» κατά την ίδια περίοδο. Τα γλυκαντικά εξακολουθούν να είναι ένα απαραίτητο συστατικό για την αναμόρφωση ορισμένων από τα πιο δημοφιλή αναψυκτικά στην αγορά.
Όσον αφορά τις κατηγορίες, ο ισχυρισμός «χωρίς ζάχαρη» δείχνει τη μεγαλύτερη διείσδυση σε ανθρακική κόλα χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες, με 48% του συνολικού αριθμού SKU, ενώ οι επιλογές χωρίς ζάχαρη τονωτικού νερού εξακολουθούν να μην είναι πολύ δημοφιλείς στην κατηγορία. Ωστόσο, νέες εξελίξεις προϊόντων κυκλοφόρησαν το 2021 στην ισπανική αγορά, όπως το Royal Bliss Vibrant Yuzu Tonic Water Zero Sugar της Coca-Cola.
Μελλοντικές εξελίξεις
Η βιομηχανία αναψυκτικών έχει δεσμευτεί να προτιμήσει επίσης τις επιλογές χωρίς θερμίδες και χαμηλή/χωρίς ζάχαρη σε κινηματογράφους, θέατρα και μηχανήματα αυτόματης πώλησης τα επόμενα χρόνια. Το 2020, το 21% της ζάχαρης που καταναλώθηκε στην Ισπανία σε γραμμάρια κατά κεφαλήν ημερησίως από αναψυκτικά προερχόταν από υπηρεσίες τροφίμων. Οι κατασκευαστές αναμένεται να επιταχύνουν τη στροφή προς τις μειωμένες παραλλαγές ζάχαρης για να προσαρμοστούν στη ζήτηση των καταναλωτών μεταξύ 2022 και 2026.
Τον Σεπτέμβριο του 2021, η PepsiCo επανεξέτασε το χαρτοφυλάκιο ποτών της στην Ισπανία, λανσάροντας επτά ποικιλίες των βασικών της εμπορικών σημάτων με μηδενική ζάχαρη (Pepsi MAX, Pepsi MAX χωρίς καφεΐνη, Pepsi Light, Kas orange Zero, Kas lemon Zero, 7UP Free και Aquarade Zero) και δύο αναφορές στις οποίες τα πρόσθετα σάκχαρα έχουν μειωθεί, όπως η Pepsi, με 3,6 γραμμάρια λιγότερη προσθήκη ζάχαρης ανά 100 ml, και το Lipton. Στόχος της εταιρείας είναι να μειώσει το μέσο επίπεδο πρόσθετων σακχάρων στη γκάμα αναψυκτικών της στην Ευρώπη κατά 25% έως το 2025 και 50% έως το 2030, με την Pepsi MAX και το 7UP Free να ηγούνται του χαρτοφυλακίου αναψυκτικών της. Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με τη δέσμευσή της για μείωση της ζάχαρης, η Coca-Cola συνεχίζει να εργάζεται για να παρέχει στους καταναλωτές μικρότερες συσκευασίες, όπως η σειρά μίνι κουτιών της, σύμφωνα με τις οδηγίες της UNESDA.
Η μεγάλη πρόκληση για τη βιομηχανία αναψυκτικών θα είναι η καινοτομία και η αναδιατύπωση συνταγών προκειμένου να μειωθεί η ζάχαρη και τα γλυκαντικά στα προϊόντα τους, διατηρώντας παράλληλα τη γεύση τους.
Πηγή: Euromonitor International
Ακολουθήστε το Cibum 
