Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα υποκατάστατα γάλακτος δεν μπορούν να αναπληρώσουν τα οφέλη που δίνει το γάλα αγελάδας.
Επιστημονική έρευνα από το Πανεπιστήμια της Νέα Ζηλανδίας, έκανε διατροφική αξιολόγηση των ροφημάτων φυτικής προέλευσης και τα συνέκρινε με το αγελαδινό γάλα.
Τα γάλατα φυτικής προέλευσης (PBB) επιλέγονται συχνά από τους καταναλωτές για: διατροφικούς λόγους και λόγους υγείας, όπως δυσανεξία στη λακτόζη και αλλεργίες στα γαλακτοκομικά, ως επιλογή με χαμηλότερα λιπαρά, για ένταξη σε μια vegan διατροφή, λόγω των πεποιθήσεων για την καλή διαβίωση των ζώων, είτε λόγω των αντιληπτών μειώσεων των περιβαλλοντικών αποτυπωμάτων.
Αν και τα γάλατα φυτικής προέλευσης (PBB) καταναλώνονται ως εναλλακτικά των αγελαδινού γάλακτος, πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει διαφοροποίηση στη διατροφική σύνθεση μεταξύ αυτών των προϊόντων, καθώς και ότι σε μεγάλο βαθμό δεν αποτελούν θρεπτικά υποκατάστατα για το γάλα.
Η παρούσα έρευνα ασχολήθηκε με τις τιμές και τις διατροφικές ετικέτες των PBB που διατίθενται στα σούπερ μάρκετ. Επιλεγμένα προϊόντα PBB αμυγδάλου, καρύδας, βρώμης, ρυζιού και σόγιας αναλύθηκαν στη συνέχεια για διατροφικό περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων περιεχομένων ενέργειας, λίπους, πρωτεΐνης, αμινοξέων, βιοδιαθέσιμων αμινοξέων και ιχνοστοιχείων.
Όλες οι ομάδες PBB ήταν πιο ακριβές από το γάλα κατά μέσο όρο, ενώ η δηλωμένη περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά στις ετικέτες των συσκευασιών διέφερε κατά πολύ από προϊόν σε προϊόν.
Τα προϊόντα σόγιας είχαν την πιο παρόμοια σύνθεση με το γάλα, ενώ όλες οι άλλες ομάδες PBB περιείχαν λιγότερο από 1,1 g πρωτεΐνης ανά 100 mL κατά μέσο όρο. Πολλά PBB ήταν εμπλουτισμένα με ασβέστιο σε παρόμοια συγκέντρωση με αυτή στο γάλα. Επίσης μόνο το PBB σόγιας είχε συγκρίσιμη περιεκτικότητα σε αμινοξέα και βιοδιαθεσιμότητα με το γάλα.
Συμπερασματικά, εκτός από το ενισχυμένο με ασβέστιο PBB σόγιας, κανένα από τα εμπορικά διαθέσιμα PBB δεν είχε θρεπτικές συνθέσεις που να είναι σε γενικές γραμμές συγκρίσιμες με το γάλα.
Συνεπώς το PBB δεν πρέπει γενικά να θεωρείται ως διατροφικά υποκατάστατα του γάλακτος και πράγματι, υπάρχουν συστάσεις από γιατρούς ότι το PBB και το γάλα δεν είναι εναλλάξιμα, ιδίως στη διατροφή των βρεφών και των μικρών παιδιών, λόγω της μειωμένης θρεπτικής αξίας του PBB.